Villa Arcadia, Parktown

Villa Arcadia is 'n statige ou herehuis by Oxfordstraat 22, Parktown, Johannesburg, wat opgerig is in opdrag van die mynmagnaat of Randheer en LV Lionel Phillips en sy eggenote, die weldoener en ondersteuner van die kunste Florence Phillips (née Ortlepp). Dit is een van die ou Parktownse herehuise wat bewaar word deel van die stad se erfenis.

Die blou erfenisplaket by Villa Arcadia.

Villa Arcadia in die Johannesburgse voorstad Parktown is oorspronklik in 1909 deur sir Herbert Baker en sy vennoot Masey ontwerp.

Portret van Florence Phillips, olie op doek, deur Antonio Mancini (1852–1930). In besit van die Johannesburgse Kunsmuseum. Sy en haar man, Lionel Phillips, was die enigste bewoners van Villa Arcadia nadat dit herbou is.

In die Phillipse se besit

Anders as Hohenheim, die eerste herehuis in Parktown en die Phillipse se woning van omstreeks 1892 tot 1899, staan die herehuis wat die Phillipse laat bou het met hul terugkeer in Johannesburg uit Engeland, Villa Arcadia, vandag nog. Villa Arcadia was oorspronklik ’n voorafvervaardigde Switserse chalet wat in 1897 opgerig is vir die Duitse sakeman Carl Rolfe (of Rolfes). Ná die weelde waaraan sy in Engeland in hul herehuis in Hampshire, Tylney Hall, gewoond was, het Florence haar voorgeneem om dié chalet in ’n spogwoning te omskep. In 1909 het niemand minder nie as sir Herbert Baker versoek om die plan daarvoor te teken. Hy is bygestaan deur sy indertydse vennoot, Francis Edward Masey. Dit was een van hul laaste gesamentlike projekte, want die volgende jaar het Masey uitgewyk na Suid-Rhodesië om te ontsnap aan Baker se oorheersing.

Florence het groot inspraak in die ontwerp gehad. Op Baker se voorstel is ’n musiekkamer gebou wat deur ’n binnehof van die hoofwoning geskei word. Die vooraansig van die verdieping huis word oorheers deur ’n lang veranda op die grondvloer met 11 boë. Die huis het selfs vandag nog ’n panoramiese uitsig, nou oor die M1-snelweg en die parkgebied wat eens op ’n tyd bekendgestaan het as Sachsenwald. Vandag kyk Villa Arcadia uit op die voorstede Saxonwold en Forest Town asook die Johannesburgse Dieretuin, nog ’n geesteskind van die mynmagnate, onder ander Florence en Lionel Phillips.

Ná die Phillipse

Met hul verhuising na die Kaap het die egpaar Phillips Villa Arcadia verkoop. Genl. Jan Smuts het in 1923 ’n Joodse weeshuis daarin ingewy. Dat Villa Arcadia in 1939 meer as 400 Joodse wese kon huisves – die hoogste getal in die weeshuis se bestaan – gee ’n aanduiding van die grootte van die huis. Die Joodse weeshuis het tot 2002 besluit.

Die versekeringsmaatskappy Hollard, ’n geesteskind van die miljoenêr Dick Enthoven, besit Villa Arcadia tans (2016). Dit huisves ’n versameling moderne kuns, etlike raadsale en vermaakgeriewe.

Die bewoording op die plaket van Johannesburg City Heritage buite Villa Arcadia lui (vry vertaal): "In 1898 is ’n Switserse chalet hier gebou vir die handelaar Charl Rolfes. In 1906 is dit gekoop deur die Rand Lord en LP sit Lionel Phillip, voorsitter van Rand Mines. Sy invloedryke vrou, Florence, stigter van die Johannesburgse Kunsmuseum en beskryf was Geen Gewone Vrou, was saam met die argitek sir Herbert Baker verantwoordelik vir die skep van die huidige Villa Arcadia. Sekere van die ontwerpeienskappe word weerspieël in die Uniegebou, wat Baker in 1910 ontwerp het. In 1923 het dit, as eiendom van die SA Joodse Weeshuis, The Arc geword en kinders vir die daaropvolgende 78 jaar gedien. Hollard het dit in 2003 gekoop, waarna die Villa se oorspronklike elegansie en geskiedkundige vakmanskap gerestoureer is. ’n Versameling moderne kuns dra hiertoe by."

Bronne

• (af) De Kock, W.J. en Krüger, prof. D.W. (hoofreds.). 1972. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel II. Pretoria: Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.
• (af) Malan, D.G. (voorsitter: redaksiekomitee). 1986. Johannesburg eenhonderd jaar. Johannesburg: Chris van Rensburg Publikasies (Edms.) Beperk.
• (en) Picton-Seymour, Désirée. 1989. Historical buildings in South Africa. Cape Town: Struikhof Publishers.
• (en) Potgieter, D.J. (editor-in-chief). 1973. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery.
• (af) Van der Waal, Gerhard-Mark. 1986. Van mynkamp tot metropolis. Die boukuns van Johannesburg, 1886–1940. Johannesburg: Chris van Rensburg Publikasies (Edms.) Beperk.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Villa Arcadia, Parktown.
• (en) 'n Beskrywing en tallose foto's van die huis op die webtuiste Artefacts.co.za. URL besoek op 2 Mei 2016.