Wellington, Nieu-Seeland

Hierdie artikel handel oor die hoofstad van Nieu-Seeland. Vir plekke elders met dieselfde naam, sien die dubbelsinnigheidsblad by Wellington.

Wellington (Engels: [ˈwɛlɪŋtən]; Māori: Te Whanganui-a-Tara, [tɛ ˈɸaŋanʉi a ˈtaɾa], of Pōneke, [ˈpɔːnɛkɛ], ) is die hoofstad van Nieu-Seeland en is die tweede grootste stedelike gebied in die eilandstaat asook die mees bevolkte nasionale hoofstad in Oseanië en die suidelikste ter wêreld. Die stad is geleë in die Wellington-streek aan die suidelike punt van die Noordeiland, naby die geografiese middelpunt van die land.

Wellington (Engels)
Te Whanganui-a-Tara / Pōneke (Maori)
Besienswaardighede van Wellington
Besienswaardighede van Wellington
Byname: Windy Wellington, Wellywood
Leuse: Suprema a Situ[1] ("Hoogste deur posisie")
Ligging
Kaart van Nieu-Seeland
Kaart van Nieu-Seeland
Voorstede van Wellington
Voorstede van Wellington
Vlag en wapen
Basiese gegewens
Stigting: 1839 (Europeërs)
Bevolking: 212 849[2] (Desember 2023)
Oppervlakte: 289,91 km²[3]
Bevolkingsdigtheid: 734,2/km²
Gemiddelde inkomste: NZ$51 008 miljard[4] (Wellington-streek, 2024)
Per kapita: NZ$92 776[5] (Wellington-streek, 2024)
Geografiese ligging: 41°17′S 174°46′O / 41.283°S 174.767°O / -41.283; 174.767
Tydsone: UTC +12 (NZST)
Somertyd: UTC +13 (NZDT)
Amptelike webwerf: wellington.govt.nz
Administratiewe verdeling
Land: Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland
Eiland: Noordeiland
Streek: Wellington
Distrikte:
  • Wellington City
  • Porirua
  • Upper Hutt
  • Lower Hutt
Burgemeester: Tory Whanau (Groen)
Adjunkburgemeester: Laurie Foon

Soos baie ander stede strek die gebied wat die stad in beslag neem verder as die grense van die plaaslike munisipaliteit. Groter Wellington of die Wellington-streek word gebruik om na die hele stedelike gebied te verwys, asook die landelike dele van die stad, die Kapiti-kus en verby die Rimutaka Range tot by Wairarapa.

Die stad Wellington is vernoem na Arthur Wellesley, die eerste Hertog van Wellington en die oorwinnaar in die Slag by Waterloo. Die hertog se titel is afkomstig van die dorp Wellington in die Engelse graafskap Somerset.

In die taal van die Maori's, die inheemse volk van Nieu-Seeland, het die stad drie name: Te Whanganui-a-Tara verwys na die hawe van Wellington en beteken "die groot hawe van Tara"; Pōneke is 'n transliterasie van "Port Nick" (kort vir "Port Nicholson") en Te Upoko-o-te-Ika-a-Māui (soms verkort na Te Upoko-o-te-Ika), wat beteken "die kop van die vis van Māui"). Die laaste naam is meer tradisioneel en verwys na die legende waarin die Noordeiland uitgevis is deur die halfgod Māui Tikitiki-a-Taranga.

Sport

wysig
 
Die Westpacstadion

Wellington beskik met Basin Reserve oor 'n belangrike toetskrieketstadion. Die Nieu-Seelandse nasionale krieketspan speel van sy tuiswedstryde in die stad. Basin Reserve het onder andere wedstryde tydens die Krieketwêreldbeker 1992 gehuisves, terwyl die Westpacstadion tydens die Krieketwêreldbeker 2015 gebruik is.

In rugby word Wellington tydens Superrugby deur die Hurricanes verteenwoordig wat sy tuiswedstryde op die Westpacstadion speel. Dié stadion is ook tydens die Rugbywêreldbeker 2011 gebruik, terwyl tydens die Rugbywêreldbeker 1987 wedstryde op Athletic Park aangebied is. In Wellington speel die All Blacks van hul tuiswedstryde op die Westpacstadion.

Verwysings

wysig
  1. (en) (mi) David Thorns, Ben Schrader (11 Maart 2010). "Civic coats of arms". Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand. Besoek op 22 April 2025.
  2. (en) "Wellington – by the numbers!". Stadsraad Wellington. 19 Desember 2023. Besoek op 22 April 2025.
  3. (en) "Geographic Boundary Viewer – Wellington City". Statistiek Nieu-Seeland. 2025. Besoek op 22 April 2025.
  4. (en) "Total gross domestic product of the Wellington Region, New Zealand". Figure NZ Trust. 2024. Besoek op 22 April 2025.
  5. (en) "Gross domestic product per capita of New Zealand regions – Year ended March 2024, NZD per person". Figure NZ Trust. 2024. Besoek op 22 April 2025.

Eksterne skakels

wysig
Ensiklopediese inligting

Toerisme