Wikipedia:Voorbladartikel week 10 2015

Die kerkgebou van die NG gemeente Graaff-Reinet is een van die sierlikste kerkgeboue in Suid-Afrika en 'n uitstekende voorbeeld van wat bekendstaan as die Neo-Gotiese boustyl. Dié styl het die Kaaps-Hollandse boustyl van die middel van die 19de eeu heeltemal verdring, en die meeste van die ou kerke op tallose dorpe moes plek maak vir Neo-Gotiese geboue.

Afrikaanse kerkbou in die Karoo is die argitektuur van die kerkgeboue van veral die drie gereformeerde Afrikaanse kerkgenootskappe, naamlik die Nederduitse Gereformeerde Kerk, die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika en die Nederduitsch Hervormde Kerk, in die meer as 40 landdrosdistrikte in die provinsies Wes-, Noord en Oos-Kaap asook vier suidwestelike landdrosdistrikte van die Suidwes-Vrystaat wat gewoonlik as die Karoo beskou word. Dié landdrosdistrikte beslaan 395 200 km², meer as die helfte van die destydse Kaapprovinsie en amper 'n derde van Suid-Afrika se grondgebied, hoewel die grense nie met sekerheid vasgestel kan word nie.

Die hele spektrum van Afrikaanse kerkboustyle is in die Karoo te sien, van die eenvoudige, toringlose kerkgeboutjies uit die vroeë tye tot die katedraalagtige, Neo-Gotiese of Neoklassieke kerkgeboue op dorpe soos Aberdeen, Beaufort-Wes, Graaff-Reinet en Cradock. In die meeste gevalle is die NG kerk vandag nog die grootste of dan wel indrukwekkendste gebou op die meeste van dié dorpe. In sommige gevalle, soos Fraserburg en Aberdeen wat was kerkdorp ontstaan het, is aan die kerk 'n plein die middel van die dorp gegee wat die oorheersing van die omliggende geboue beklemtoon het. Net enkele moedergemeentes in die Karoo aanbid vandag nog in hul oorspronklike kerk, want in die meeste gevalle is die eerste kerk deur 'n tweede en selfs 'n derde vang. In sommige gevalle was dit omdat die eerste kerk te klein vir die groeiende gemeente geword het; in ander gevalle was die ou kerk nie deftig genoeg vir 'n gemeente wat welvarend geword het nie; in nog gevalle het die ou kerk bouvallig of gevaarlik geword en het die gemeente die herstelkoste ontsien en liewer 'n nuwe gebou laat oprig.

...lees verder