Wikipedia:Voorbladartikel week 42 2020
Amsterdam (Nederlands: [ɑmstərˈdɑm], ) is die titulêre hoofstad en volgens bevolking die grootste stad van die Koninkryk der Nederlande. Amsterdam, in die plaaslike Amsterdamse dialek ook Mokum (afgelei uit Jiddisj vir "plek" of "stad") genoem, is in die westelike provinsie Noord-Holland aan die IJ- en die Amstel-riviere geleë. Die munisipaliteit Amsterdam het 'n bevolking van 872 680 (2019, CBS) en Groot-Amsterdam het in 2016 'n bevolking van 1 380 872 gehad. Die aantal verskillende nasionaliteite in die munisipaliteit is van die hoogste in die wêreld. Alhoewel die regeringsetel en die Koninklike woning in Den Haag, sowat 60 km verder wes geleë is, is Amsterdam volgens die Nederlandse grondwet van 1983 die amptelike hoofstad van Nederland.
Amsterdam het sy naam te danke aan 'n dam wat in die 13de eeu in die Amstel opgerig is, en sy oorsprong lê in 'n 12de-eeuse klein vissersdorpie. Die plek het kort na 1300 stadsregte ontvang, in 1345 as gevolg van die Mirakel van Amsterdam 'n pelgrimsoord geword, tydens die Goue Eeu tot een van die belangrikste hawe- en handelstede ter wêreld gegroei en 'n leidende sentrum van handel en finansies geword. 'n Toestroming aan buitelanders uit veral die Suidelike Nederland, Duitsland en die Skandinawiese lande het vanaf die einde van die 16de eeu tot staduitbreidinge gelei, waaronder die laatste gragte van die vesting wat nou as gragtengordel bekend is. Gedurende die 19de en 20ste eeue het die stad uitgebrei en baie nuwe buurte en voorstede is beplan en gebou. Beide die 17de-eeuse Amsterdamse gragtegordel en die 19de-eeuse Stelling van Amsterdam is deur Unesco as wêrelderfenisgebiede erken. Weens sy gragte word Amsterdam ook "Venesië van die noorde" genoem. Sloten, wat in 1921 by die munisipaliteit Amsterdam ingelyf is, is die oudste deel van die stad, en dateer uit die 9de eeu.
Amsterdam is die ekonomiese sentrum van Nederland en een van die finansiële sentrums in Europa, die stad word as 'n alfa-wêreldstad beskou. Daarbenewens is die stad die kulturele sentrum van Nederland. Van die wêreld se grootste maatskappye is in Amsterdam gesetel of het hul Europese hoofkwartier in Amsterdam, insluitende leidende tegnologiemaatskappye soos Uber, Netflix en Tesla, Philips, AkzoNobel, TomTom en ING. Die Amsterdam-hawe is die vyfde grootste hawe in Europa. Lughawe Schiphol is die besigste lughawe in Nederland en – net na Lughawe Londen-Heathrow en Lughawe Parys-Charles de Gaulle – die derde besigste in Europa. Die Amsterdamse Effektebeurs is die oudste effektebeurs ter wêreld.