Wikipedia

Yayoi-tydperk

Die Yayoi-tydperk (弥生時代, Yayoi jidai), begin in die Neolitikum van Japan, en dit het deur die Bronstydperk voortgegaan, en kom tot 'n einde in Japan se Ystertydperk.[1][2][3]

Sedert die 1980s, het wetenskaplikes aangevoer dat 'n tydperk wat voorheen geklassifiseer is as 'n oorgang van die Jōmon-tydperk moet herklassifiseer word as vroeë-Yayoi.[4] Die datum van die begin van hierdie oorgang is kontroversieel, met ramings wat wissel van die 10de tot die 6de eeu vC.[3][5]

Die tydperk is vernoem na die Yayoi-distrik in Tokio, waar argeoloë vir die eerste keer artefakte en kenmerke uit daardie era ontdek het.[6] Onderskeidende kenmerke van die Yayoi-tydperk sluit in die voorkoms van nuwe Yayoi-pottebakkery style en die begin van 'n intensiewe ryslandbou in rysvelde. 'n Hiërargiese sosiale klassestruktuur dateer uit hierdie tydperk en het sy oorsprong in China. Tegnieke in metallurgie gebaseer op die gebruik van brons en yster is ook in hierdie tydperk vanaf China via Korea na Japan ingevoer.

Die Yayoi het die Jōmon-tydperk gevolg (14 000 v.C. - 1 000 v.C.) en die Yayoi-kultuur het in 'n geografiese gebied van suid Kioesjoe tot noordelik Honsjoe gefloreer. Argeologiese bewyse ondersteun die gedagte dat 'n toestroming van boere (Yayoi mense) van die Koreaanse Skiereiland na Japan gedurende hierdie tyd die inheemse jagter-versamelaar bevolking (Jomon mense) oorweldig, doodgemaak en / of saam vermeng het. Die moderne Japannese bevolking is afstammelinge van die Yayoi-mense (hoofsaaklik van die Koreaanse Skiereiland), met 'n baie klein tot matige invloed van die voormalige Jōmon-jagter-versamelaars, afhangende van die streek.[7]

Kenmerke

wysig
 
herkonstruksie van 'n Yoshinogari nedersetting.

Die Yayoi-tydperk word algemeen aanvaar tussen 300 v.C. en 300 n.C.[8] Maar radio-koolstof bewyse dui op 'n datum tot 500 jaar vroeër, tussen 1000 v.C. en 800 v.C.[1][2][3] Gedurende hierdie tydperk Japan oorgegaan na 'n gevestigde landbou gemeenskap.[9][6]

Die vroegste argeologiese bewyse van die Yayoi word gevind in die noorde van Kioesjoe,[10] maar daar word steeds gedebatteer. Die Yayoi-kultuur het vinnig na die hoofeiland Honshū versprei, en meng met die inheemse Jōmon-kultuur.[11] 'n Onlangse studie waarin versneller-massaspektrometrie gebruik is om koolstofhoudende oorblyfsels op pottebakkery en houtstake te ontleed, dui daarop dat dit dateer uit die 9de eeu vC, 500 jaar vroeër as wat voorheen geglo is.[3]

Die naam Yayoi is vernoem na die Yayoi-distrik in Tokio, waar argeoloë vir die eerste keer artefakte en kenmerke uit die era ontdek het.[6] Yayoi pottebakkery is eenvoudig versier en vervaardig volgens dieselfde spoeltegniek wat voorheen in Jōmon-pottebakkery gebruik is.[12] Yayoi-vakkundiges het brons seremoniële klokkies (dōtaku), spieëls en wapens gemaak. Teen die 1ste eeu nC het Yayoi-mense begin om yster landbougereedskap en wapens te gebruik.

Namate die Yayoi-bevolking toegeneem het, het die samelewing meer gestratifiseer en ingewikkeld geword. Hulle het tekstiele geweef, in permanente boeredorpe gewoon en geboue met hout en klip opgerig. Hulle het ook rykdom opgebou deur grondbesit en graanopslag. Sulke faktore het die ontwikkeling van verskillende sosiale klasse bevorder. Kontemporêre Chinese bronne het die mense beskryf as mense met tatoeëermerke en ander liggaamsmerke wat die verskille in sosiale status aandui.[13] In sommige dele van Kioesjoe blyk dit dat die Yayoi hoofmans handel in brons en ander prestige-voorwerpe geborg en politiek gemanipuleer het.[14] Dit is moontlik gemaak deur die bekendstelling van 'n besproeide nat-rys-landbou vanaf die Yangtze-monding in die suide van China via die Ryukyu-eilande of Koreaanse Skiereiland.[8][15] Die nat-rys-landbou het gelei tot die ontwikkeling en groei van 'n sittende, agrariese samelewing in Japan. Plaaslike politieke en sosiale ontwikkelings in Japan was belangriker as die aktiwiteite van die sentrale gesag in 'n gestratifiseerde samelewing.[verwysing benodig]

Direkte vergelykings tussen Jōmon- en Yayoi-geraamtes toon dat die twee volke merkbaar onderskeibaar is.[16] Die Jōmon was geneig om korter te wees, met relatief langer voorarms en onderbene, meer breë oë, korter en breër gesigte, en baie meer prominente gesigs-topografie. Hulle het ook opvallend opgewek voorkop rante, neuse, en neus brûe. Aan die ander kant was Yayoi-mense gemiddeld 2,5 cm - 5 cm langer, met nou oë, hoë en smal gesigte, en plat wenkbroue en neuse. Teen die Kofun-tydperk is byna alle geraamtes wat in Japan opgegrawe, behalwe dié van die Ainoe-mense, van die Yayoi-tipe, waarvan sommige klein Jomon-mengsels het,[17] wat lyk soos dié van hedendaagse Japannese.[18]

Geskiedenis

wysig

Oorsprong van die Yayoi mense

wysig
 
Yayoi mense se klere.
 
Uitbeelding van 'n Yayoi-ritueel in Yoshinogari.
 
Noordelike Kioesjoe is die deel van Japan wat die naaste aan die Asiatiese vasteland is.

Die oorsprong van die Yayoi-kultuur en die Yayoi-mense is lank gedebatteer. Die vroegste argeologiese terreine is Itazuke of Nabata in die noordelike deel van Kioesjoe. Kontakte tussen vissersgemeenskappe aan hierdie kus en die suidkus van Korea dateer uit die Jōmon-tydperk, soos gesien word deur die uitruil van handelsitems soos vishoeke en obsidiaan.[19] Gedurende die Yayoi-tydperk het kulturele kenmerke van Korea en China op verskillende tye oor etlike eeue in hierdie gebied aangekom en later na die suide en ooste versprei.[20] Dit was 'n tydperk van mengsel tussen immigrante en die inheemse bevolking, en tussen nuwe kulturele invloede en bestaande praktyke.[21]

Chinese invloed was opvallend in die brons- en koperwapens, bronsspieëls (dōkyō), dōtaku, asook die besproeiing van padie-rys verbouing. Drie belangrike simbole van die Yayoi-kultuur is die bronspieël, die bronswaard en die koninklike seëlsteen.

Tussen 1996 en 1999 het 'n span onder leiding van Satoshi Yamaguchi, 'n navorser aan die Japanse National Museum of Nature and Science, Yayoi-oorblyfsels wat in Japan se Yamaguchi-prefektuur en Fukuoka-prefektuur gevind is vergelyk met dié uit China se Jiangsu-provinsie, en het gevind dat baie ooreenkomste tussen die Yayoi en die Jiangsu oorbly.[22][23]

 
'n Yayoi-tydperk dōtaku klokkie, 3de eeu n.C.

Sommige geleerdes beweer dat Koreaanse invloed bestaan het. Mark J. Hudson het argeologiese bewyse aangehaal wat die volgende ingesluit het: "afgesperde padie-rys-velde, nuwe soorte gepoleerde klipwerktuie, houtboerdery-implemente, ysterwerktuie, weeftegnologie, keramiekopbergkaste, buitebindings van kleispoele in pottebakkery, nedersettings met slote, mak varke en kakebeenrituele".[24] Die teorie van migrantoortapping uit die Koreaanse skiereiland neem sterkte toe omdat die Yayoi-kultuur aan die noordkus van Kioesjoe, waar Japan die naaste aan Korea is, begin het. Yayoi-pottebakkery, grafhope en voedselbewaring is gevind wat baie ooreenstem met die pottebakkery in Suid-Korea.[25]

 
Bronspieël opgegrawe in Tsubai-otsukayama kofun, Yamashiro, Kioto

Sommige geleerdes meen egter dat die vinnige toename van ongeveer vier miljoen mense in Japan tussen die Jōmon- en Yayoi-tydperke nie net deur migrasie verklaar kan word nie. Hulle skryf die toename hoofsaaklik toe aan die verskuiwing van 'n jagter-versamelaar na 'n landbou-dieet op die eilande met die bekendstelling van rys. Dit is waarskynlik dat die verbouing van rys en die daaropvolgende vergoddeliking dit moontlik gemaak vir 'n stadige en geleidelike toename in die bevolking.[26] Ongeag daarvan is daar argeologiese bewyse wat die idee ondersteun dat daar 'n toestroming van boere van die kontinent na Japan was wat die inheemse jagter-versamelaarbevolking opgeneem of oorweldig het.[25]

Sommige stukke Yayoi-pottebakkery toon duidelik die invloed van Jōmon-keramiek. Daarbenewens het die Yayoi in dieselfde soort put of sirkelhuis gewoon as dié van die Jōmon. Ander voorbeelde van algemeenheid is gekapte klipwerktuie vir jag, beenwerktuie vir hengel, skulpe in armbandkonstruksie, en lakversiering vir vaartuie en bykomstighede.

Tale

wysig

Volgens verskeie taalkundiges was 'n Vroee-Japanese taalfamilie op groot dele van die Suid-Koreaanse skiereiland teenwoordig. Hierdie "Skiereiland Japanese tale" is vervang deur Koreaanse tale (wat moontlik tot die Han-tale behoort) wat waarskynlik die Yayoi-migrasie veroorsaak het.[27][28] Op dieselfde manier dui Whitman (2012) aan dat die Yayoi nie verband hou met die proto-Koreane nie, maar dat hulle gedurende die Mumun-pottebakkeryktydperk op die Koreaanse skiereiland teenwoordig was. Volgens hom het die Japanese taalfamilie omstreeks 1500 v.C. in die Koreaanse skiereiland aangekom en omstreeks 950 v.C. deur die Yayoi na die Japanse Argipel gebring. Die taalfamilie wat verband hou met die Mumun- en Yayoi-kultuur is Japanees. Die Koreaanse taalfamilie het later omstreeks 300 v.C. van Manchuria na die Koreaanse skiereiland aangekom en het naasbestaan met die nasate van die Japoniese Mumun-landbouers (of hulle geassimileer). Albei het 'n invloed op mekaar gehad en 'n latere stigtereffek het die interne verskeidenheid van beide taalfamilies verminder.[29]

Meeste taalkundiges en argeoloë stem saam dat Japannese tale gedurende die Yayoi-tydperk deur die argipel bekendgestel en versprei is.

Sien ook

wysig

Verwysings

wysig
  1. ↑ 1,0 1,1 Silberman et al., 154–155.
  2. ↑ 2,0 2,1 Schirokauer et al., 133–143.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Shōda, Shinya (2007). "A Comment on the Yayoi Period Dating Controversy". Bulletin of the Society for East Asian Archaeology. 1. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2019. Besoek op 6 Augustus 2020.
  4. ↑ Habu, Junko (2004). Ancient Jomon of Japan. Cambridge University Press. p. 258. ISBN 978-0-521-77670-7.
  5. ↑ Mizoguchi, Koji (2013). The Archaeology of Japan: From the Earliest Rice Farming Villages to the Rise of the State. Cambridge University Press. pp. 35–36. ISBN 978-0-521-88490-7.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Imamura, Keiji. Prehistoric Japan: New Perspectives on Insular East Asia. University of Hawaii Press. p. 13.
  7. ↑ "'Jomon woman' helps solve Japan's genetic mystery | NHK WORLD-JAPAN News". NHK WORLD (in Engels). Besoek op 14 Julie 2019.
  8. ↑ 8,0 8,1 Keally, Charles T. (3 Junie 2006). "Yayoi Culture". Japanese Archaeology. Charles T. Keally. Besoek op 19 Maart 2010.
  9. ↑ Picken, Stuart D. B. Historical Dictionary of Japanese Business. Scarecrow Press. p. 13.
  10. ↑ "Annual Report on Research Activity 2004". www.rekihaku.ac.jp.
  11. ↑ Seiji Kobayashi. "Eastern Japanese Pottery During the Jomon-Yayoi Transition: A Study in Forager-Farmer Interaction". Kokugakuin Tochigi Junior College. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2009. Besoek op 13 Augustus 2021.
  12. ↑ http://www.metmuseum.org/toah/hd/yayo/hd_yayo.htm
  13. ↑ Lock, Margaret (1998). "Japanese". The Encyclopedia of World Cultures CD-ROM. Macmillan Publishers. 
  14. ↑ Richard J. Pearson Chiefly Exchange Between Kyushu and Okinawa, Japan, in the Yayoi Period. Antiquity 64(245)912–922, 1990.
  15. ↑ Earlier Start for Japanese Rice Cultivation, Dennis Normile, Science, 2003 (argief)
  16. ↑ 縄文人の顔と骨格-骨格の比較 Geargiveer 23 Desember 2007 op Wayback Machine, Information-technology Promotion Agency
  17. ↑ ": University of the Ryukyus Repository" (PDF). ir.lib.u-ryukyu.ac.jp. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 September 2020. Besoek op 6 Augustus 2020.
  18. ↑ Jared Diamond (1 Junie 1998). "Japanese Roots". Discover Magazine. 19 (6 June 1998). Besoek op 14 Desember 2013.
  19. ↑ Mizoguchi, Koji (2013). The Archaeology of Japan: From the Earliest Rice Farming Villages to the Rise of the State. Cambridge University Press. p. 54. ISBN 978-0-521-88490-7.
  20. ↑ Kidder, J. Edward, Jr. (1993). "The earliest societies in Japan". In Brown, Delmer (red.). Cambridge History of Japan, vol. 1: Ancient Japan. Cambridge University Press. pp. 48–107. ISBN 978-0-521-22352-2.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link) p. 81.
  21. ↑ Mizoguchi, Koji (2013). The Archaeology of Japan: From the Earliest Rice Farming Villages to the Rise of the State. Cambridge University Press. p. 53. ISBN 978-0-521-88490-7.
  22. ↑ "Long Journey to Prehistorical Japan" (in Japanese). National Science Museum of Japan. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 April 2015.{{cite web}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
  23. ↑ "Yayoi linked to Yangtze area: DNA tests reveal similarities to early wet-rice farmers". The Japan Times. 19 Maart 1999.
  24. ↑ Mark J. Hudson (1999). Ruins of Identity Ethnogenesis in the Japanese Islands. University Hawai'i Press. ISBN 0-8248-2156-4.
  25. ↑ 25,0 25,1 Jared Diamond (1 Junie 1998). "Japanese Roots". Discover Magazine. 19 (6, June 1998). Besoek op 12 Mei 2008. Unlike Jomon pottery, Yayoi pottery was very similar to contemporary South Korean pottery in shape. Many other elements of the new Yayoi culture were unmistakably Korean and previously foreign to Japan, including bronze objects, weaving, glass beads, and styles of tools and houses.
  26. ↑ Mizoguchi, Koji (2013). The Archaeology of Japan: From the Earliest Rice Farming Villages to the Rise of the State. Cambridge University Press. p. 119. ISBN 978-0-521-88490-7.
  27. ↑ Janhunen, Juha (2010). "RReconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia". Studia Orientalia (108). ... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized.
  28. ↑ Vovin, Alexander (2013). "From Koguryo to Tamna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. 15 (2): 222–240.
  29. ↑ Whitman, John (1 Desember 2011). "Northeast Asian Linguistic Ecology and the Advent of Rice Agriculture in Korea and Japan". Rice (in Engels). 4 (3): 149–158. doi:10.1007/s12284-011-9080-0. ISSN 1939-8433.

Eksterne skakels

wysig
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Yayoi-tydperk&oldid=2620960"