16de eeu

eeu
(Aangestuur vanaf 16de Eeu)

Die 16de eeu het in die jaar 1501 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1600 ten einde geloop.

Die 16de eeu word beskou deur geskiedkundiges as die eeu waarin die opkoms van die Westerse beskawing en die Islamitiese Buskruit Ryke[1] plaasgevind het. Tydens die 16de eeu, het Spanje en Portugal die Indiese Oseaan verken en wêreldwye oseaniese handelsroete oopgemaak. Vasco da Gama is toestemming gegee deur die Indiese Sultans om te vesting in die ryk Bengal Sultanaat.[2][3][4] Groot dele van die Nuwe Wêreld word Spaanse of Portugese kolonies, en terwyl die Portugese die meesters van Asië en Afrika se Indiese Oseaan handel word, het die Spaanse handel oor die Stille Oseaan oopgemaak en die Amerikas met Indië verbind.

Hierdie era van kolonialisme het merkantilisme gevestig as die leidende skool vir ekonomiese denke, waar die ekonomiese stelsel beskou is as 'n nul-som-spel waarin enige wins deur een party 'n verlies deur 'n ander vereis het.[5] Die merkantilistiese leerstelling het die vele intra-Europese oorloë van die tydperk aangemoedig, en het waarskynlik die Europese uitbreiding en imperialisme dwarsdeur die wêreld aangevuur tot die 19de eeu of vroeë 20ste eeu.

Die Protestantse Hervorming het die gesag van die pous en die Rooms-Katolieke Kerk grootliks verswak. Europese politiek is oorheers deur godsdienstige konflikte, met die grondslag vir die epogale Dertigjarige Oorlog wat aan die einde van die eeu gelê is. I Italië, verskeie bydraes van die Italiaanse renaissance se leidende figure het gelei to di stigtin van belangrike onderwerpe soos rekeningkunde en politieke wetenskap. Galileo Galilei het die eerste termometer uitgevind, en het aansienlike bydraes gelewer tot die Wetenskaplike Revolusie. In die Koninkryk van Engeland het die Britse-Italiaanse Alberico Gentili die eerste boek oor publieke internasionale wet geskryf, en het sekularisme van Kanonieke reg eb Rooms-Katolieke teologie geskei.

In die Midde-Ooste het die Ottomaanse Ryk aanhou om uit te brei, die Sultan neem die titel van Kalief, terwyl hy met 'n herlewende Persië te make het. Iran en Irak is gevang deur die gewildheid van die Sjia sekte van Islam onder die heerskappy van die Safawieden-dinastie van vegter-mistieke, grond te bied vir 'n Persië onafhanklik van die meerderheid -Soenni Moslem wêreld.

In die Indiese subkontinent, na die nederlaag van die Delhi Sultanaat, het nuwe magte ontstaan. Die Suri-ryk gestig deur Sher Shah Suri en die Mughal-ryk[6] deur Babur, 'n direkte afstammeling van Timoer en Djengis Khan.[7] Sy opvolgers Humayun en Akbar het die ryk uitgebrei om die grootste deel van Suid-Asië intesluit. Die ryk het 'n sterk en stabiele ekonomie in die wêreld ontwikkel, wat lei tot kommersiële uitbreiding en groter beskermheerskap van kultuur, wat die verloop van die Indiese geskiedenis aansienlik beïnvloed het.

China ontruim die kusgebiede weens Japannese seerowery. Japan het destyds 'n ernstige burgeroorlog gevoer, bekend as die Sengoku-periode.

Nicolaas Copernicus het heliosentrisme voorgestel wat met sterk weerstand te staan gekom het. Tycho Brahe weerlê die teorie van hemelse sfere met die waarnemingsmeting van 'n 1572 voorkoms van 'n Melkweg supernova. Hierdie gebeure het die langdurige idee van 'n onveranderlike heelal wat deur Ptolemeus en Aristoteles ondersteun is, direk betwis, en het gelei tot groot rewolusies in sterrekunde en wetenskap.

Wêreldkaart van die middel van die 16de eeu.

Verwysings wysig

  1. Streusand 2011, bl. 124-164.
  2. Vadime Elisseeff (1998). The Silk Roads: Highways of Culture and Commerce. Berghahn Books. ISBN 978-1-57181-221-6.
  3. Nanda, J. N (2005). Bengal: the unique state. Concept Publishing Company. p. 10. 2005. ISBN 978-81-8069-149-2. Bengal [...] was rich in the production and export of grain, salt, fruit, liquors and wines, precious metals and ornaments besides the output of its handlooms in silk and cotton. Europe referred to Bengal as the richest country to trade with.
  4. "Portuguese, The - Banglapedia". en.banglapedia.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2020.
  5. Ekelund & Tollison 1981, bl. 9.
  6. Singh, Sarina; Lindsay Brown; Paul Clammer; Rodney Cocks; John Mock (2008). Pakistan & the Karakoram Highway. Vol. 7, illustrated. Lonely Planet. p. 137. ISBN 1-74104-542-8. Besoek op 23 Augustus 2010.
  7. Babur. Babur Nama. Penguin Books. p. vii. ISBN 978-0-14-400149-1.