Alfred Grenander

Alfred Grenander

Sweedse argitek en ontwerper

---

Gebore
26 Junie 1863
in Skövde, Swede

---

Oorlede
14 Julie 1931
in Berlyn

---

Skool
Modernistiese argitektuur

---

Beduidende projekte

70 moltreinstasies in Berlyn

---

Wittenbergplatz-moltreinstasie

---

Alfred Frederik Elias Grenander (* 26 Junie 1863 in Skövde, Swede; † 14 Julie 1931 in Berlyn) was 'n Sweedse argitek, stadsbeplanner en ontwerper wat die grootste deel van sy loopbaan in die Duitse hoofstad deurgebring het. Sy naam word onlosmaaklik verbind met Berlyn se vinnige ontwikkeling tot 'n wêreldstad en metropool van moderne boukuns vanaf 1900.

Grenander was 'n medestigter en lid van die Deutscher Werkbund, 'n vereniging van argitekte, ontwerpers, entrepreneurs en ingenieurs wat 'n holistiese benadering tot moderne ontwerpkuns gevolg en hulle ten gunste van 'n nouer samewerking tussen industriële vervaardigers en ontwerpers uitgespreek het. Grenander het dié ideaal in sy meesterwerk verwesenlik - die ontwerp en bou van Berlyn se moderne moltreinnetwerk.

Vir die sewentig stasies, wat Grenander ontwerp het, het die argitek en ontwerper 'n volmaakte eenheid van vorm en funksie nagestreef waarby hy groot aandag aan details gegee het. Beligting, kleure en versierings was vir hom net so belangrik as die argitektoniese ontwerp. So het hy ook die interieur van moltreinwaens ontwerp en word hy onthou as die vader van moderne kleurkodering in openbare vervoerstasies.

Ondanks sy werksaamhede in Berlyn het Grenander in Skanör op die Suid-Sweedse skiereiland Falsterbo bly woon waar hy ook ter ruste gelê is.

Lewe

Alfred Grenander het sy jeugjare in Stockholm deurgebring waar hy in 1881 sy opleiding as argitek by die Kungliga Tekniska Högskolan begin het. In 1885 het hy sy studies aan die Technische Hochschule Charlottenburg voortgesit, onder meer onder professor Johann Eduard Jacobsthal, 'n leidende spoorwegargitek in Berlyn.

Meubels, wat Grenander vir die wêreldtentoonstelling in 1904 in St. Louis ontwerp het, word tans in die Berlynse Bröhan-Museum vertoon

Ná die verwerwing van sy akademiese graad in 1890 het hy in Paul Wallot se Reichstag-boukantoor in Berlyn begin werk en was ook betrokke by die bou van die Berlynse Hoch- und Untergrundbahn, 'n moderne openbare vervoerstelsel met stads- en moltreine wat in 1902 ingewy is.

Grenander was aanvanklik in die ateljees van bekende Duitse argitekte - Alfred Messel, Wilhelm Martens en Paul Wallot - werksaam voordat hy in 1896 saam met sy skoonbroer Otto Spalding sy eie onderneming, Spalding und Grenander, gestig het wat tot 1903 bestaan het. Sy opdraggewers was hoofsaaklik ondernemings en privaat persone wat nywerheidsgeboue en villa's deur hom laat ontwerp het. Grenander het daarna as dosent by die Kunstgewerbemuseum Berlin (Museum vir Kunshandwerk) se skool aangesluit.

Naas moltreinstasies het Alfred Grenander ook die administrasiegebou vir Berlyn se openbare vervoeronderneming BVG op die hoek van Rosa-Luxemburg-Straße 2 en Dircksenstraße in die distrik Mitte ontwerp. Die gebou met 6¹⁄₂ verdiepings, wat tussen 1928 en 1930 ontstaan het, is as historiese monument gelys en dra sy naam (Grenanderhaus)

Grenander se werk het aanvanklik sterk invloede van die Jugendstil getoon, maar vanaf 1902 het hy die voorkeur aan modernistiese ontwerpe gegee. In 1904 het Grenander as Duitse verteenwoordiger aan die wêreldtentoonstelling in St. Louis in die Verenigde State deelgeneem waar sy Jugendstilmeubels, waarvoor hy slegs die mees gesofistikeerde materiale gekies het, en twee pawiljoens, wat hy ontwerp het, groot bewondering by die publiek uitgelok het. Grenander is destyds as die "vernuwer van die Duitse kuns" gevier.

Literatuur

• Heiko Schützler: Ein meisterlicher Modernist – Der Architekt Alfred Grenander (1863-1931). In: Berlinische Monatsschrift, 10de jaargang (2001), nommer 7, bl. 103-113

Eksterne skakels

• Slow Travel Berlin - Alfred Grenander: Architect Of The Underground. Besoek op 19 Januarie 2016