Groothertogin Anastasia Nikolajewna van Rusland

(Aangestuur vanaf Anastasia Romanof)

Hierdie naam is volgens die Oos-Slawiese gebruik; die patroniem is Nikolajewna en die van is Romanowa.

Vir Anastasia, die eerste vrou van Iwan die Verskriklike, sien Anastasia Romanowna.
Anastasia Nikolajewna
Anastasia, omstreeks 1914.
Gebore
Anastasia Nikolajewna Romanowa
(Анастаси́я Никола́евна Рома́нова)

5 Junie 1901
Sterf16 Julie 1918
NasionaliteitRussies
TitelGroothertogin
Ouer(s)Nikolaas II van Rusland
Aleksandra Fjodorowna
Handtekening

Anastasia Nikolajewna Romanowa (Anastasia Nikolajewna Romanowa; Russies: великая княжна Анастаси́я Николаевна, welikaja knjazjna Anastasia Nikolajewna; 5 Junie 1901Jekaterinburg, 16 Julie 1918) was die vierde en jongste dogter van keiser Nikolaas II van Rusland en keiserin Aleksandra Fjodorowna. Sy was die jongste suster van Olga, Tatjana, Maria en Aleksei.

Anastasia is op sewentienjarige ouderdom in Jekaterinburg oorlede toe sy, haar hele familie en nog vier ander deur die Bolsjewiste doodgeskiet is. Sedert 1918 bestaan daar egter al gerugte dat sy die slagting oorleef het.

Jeugjare

wysig

Geboorte

wysig

Omdat tsarina Aleksandra reeds drie dogters agtermekaar gehad het, was daar groot druk op haar toe sy die vierde keer swanger raak om ’n seun te hê wat sy pa kon opvolg as tsaar. Op 5 Junie 1901 het Aleksandra in die paleiskompleks van Peterhof haar vierde kind gehad: weer eens ’n dogter, Anastasia. Die teleurstelling onder die adellikes was groot: Hulle het gevoel dat Aleksandra Rusland gefaal het.

Opvoeding

wysig
 
Anastasia en haar susters op ’n foto uit 1904.

Nikolaas en Aleksandra wou hul kinders self grootmaak, in teenstelling met baie ander Europese heersers. Anastasia het grootgeword in ’n hegte en gelukkige gesin – sy en haar sussies word deur goewernantes en onderwysers voorberei vir hul rol as verteenwoordigers van hul pa en hul vaderland. Hulle kry byvoorbeeld van etiketlesse tot klavier- en taallesse. Vanweë die Duitse en Engelse agtergrond van hul ma kon die groothertoginne baie tale praat: van Duits en Russies tot Engels en Frans. Die meisies is baie eenvoudig grootgemaak. Hulle het op kampbeddens sonder kussings geslaap, soggens in koue water gebad en moes hul eie kamers aan die kant maak. Hulle moes ook naaldwerk in hul vrye tyd doen wat by byeenkomste vir welsyn verkoop is.

Die twee jongste dogters, Anastasia en Maria, is die "Die Klein Paar" genoem. Hulle het ’n kamer gedeel en baie tyd saam deurgebring. Die ouer dogters, Olga en Tatjana, het ook ’n kamer gedeel en was bekend as die "Die Groot Paar." Die vier susters het soms die bynaam OTMA gebruik, wat afgelei is van die eerste letters van hul name.

Anastasia was aan die mollige kant met rooiblonde hare en blou oë. Daarby was sy intelligent en energiek en het vinnig geleer. Sy was ook vol streke en het ’n goeie humorsin gehad, hoewel sy effens lui was en gou verveeld geraak het.

Oorlog en rewolusie

wysig

In 1914 breek die Eerste Wêreldoorlog uit en Rusland raak daarby betrokke. Om van nut te wees volg tsarina Aleksandra en haar twee oudste dogters ’n spoedkursus in verpleegkunde. Maria en Anastasia is te jonk om hul voorbeeld te volg. Hulle het egter graag met die soldate gemeng en hulle opgebeur.

 
Anastasia, haar ma en susters in 1913.

Die oorlog het groot onrus in Rusland tot gevolg gehad. Aanvanklik het baie Russe hul land se deelname aan die oorlog gesteun, maar die leër het min sukses behaal en teen 1917 het sowat 6 miljoen Russiese soldate reeds gesneuwel. Dit het ook sleg gegaan met die ekonomie: Daar was groot tekorte aan kos en brandstof. Tot groot ontevredenheid van die volk is die kos wat wel daar was na die soldate gestuur en die hongersnood onder die volk het al hoe groter geword. Kosopstande het plaasgevind wat gewelddadig deur die tsaar onderdruk is. Honderde mense het gesterf of is gewond. Dit en ander griewe was die lont wat die Russiese volk sou laat ontplof: Die tsaar en sy gesin was immers al lank ongewild, veral weens die tsarina se Duitse afkoms en haar noue bande met die lekeprediker Grigori Raspoetin.

Op 24 Februarie 1917 begin ’n spontane opstand in Moskou. Soldate skiet selfs hul eie offisiere dood om daaraan deel te neem. ’n Week later, op 2 Maart, doen Nikolaas II onder druk afstand van die troon ten gunste van sy jonger broer, Michail, wat egter ’n dag later die troon van die hand wys. Die nuwe tussentydse regering neem Nikolaas en sy gesin gevange. Hulle word eers onder huisarres geplaas in hul paleis in Tsarskoje Selo (later Poesjkin) om hulle teen die Bolsjewiste te beskerm. Daarna word hulle na Tobolsk in Siberië gestuur. Hulle bly daar tot in November 1917 toe die Bolsjewiste aan die bewind kom. Toe word hulle Jekaterinburg gestuur waar hulle in die Bolsjewiste se hande beland.

Anastasia se dood

wysig

Die Wit Leër, wat teen die Bolsjewiste se Rooi Leër geveg het en probeer het om die tsaar en sy gesin te bevry, beweeg intussen al hoe nader aan Jekaterinburg. Die Rooi Leër besef dat die stad binnekort in die hande van die Wit Leër sal wees. Om te voorkom dat die keiserlike gesin gered word, word besluit om hulle tereg te stel. In die nag van 16 op 17 Julie 1918 sterf die gesin in die kelder van die Ipatijef-huis op bevel van kommandant Jakof Joerofski in ’n koeëlreën. Soldate vermink en begrawe die lyke hierna.

Ontdekking

wysig

In 1979 word vyf van die gesin se lyke gevind. Die ligging word eers geheim gehou aangesien die Kommuniste nog aan die bewind is, maar in 1991, ná die val van die Sowjetunie, word die lyk opgegrawe. Om te probeer uitvind wie se lyke ontbreek, word twee ondersoeke gedoen. In die eerste word bevind dat Aleksei en Maria se lyke nie daar is nie, maar in die tweede ondersoek word bevind dit is Aleksei en Anastasia s’n. In albei ondersoeke word egter bevind dat niemand dié slagting sou kon oorleef nie en dat die twee ontbrekende lyke waarskynlik verbrand is.

Die vyf liggame wat gevind is, word in 1998 begrawe in die Katedraal van Petrus en Paulus in Sint Petersburg – 80 jaar ná die teregstelling. In 2002 word die gesin deur die Russies-Ortodokse Kerk tot heiliges verklaar.

Misterie

wysig

Ondanks die ondersoeke waarin bevind is dat niemand die teregstelling sou kon oorleef nie, het gerugte ontstaan dat die tsarewitsj en een van sy susters oorleef het. Baie Russe het geglo dit was Aleksei en Maria, terwyl in die Weste geglo is dat dit Aleksei en Anastasia was. Die gevolg was dat baie mense na vore gekom en beweer het dat hulle Maria, Anastasia en Aleksei is.

Die bekendste vrou wat haar as Anastasia voorgedoen het, was waarskynlik Anna Anderson: Sy het sestig jaar lank volgehou dat sy Anastasia is en het ’n groot opskudding veroorsaak. Volgens haar het sy gemaak of sy dood is. Toe ’n barmhartige soldaat sien dat sy nog lewe, het hy haar glo gehelp ontsnap. Van die oorlewende Romanof-familielede het haar selfs geglo.

Anderson is in 1984 dood en haar liggaam is veras. DNS-toetse is in 1994 gedoen op weefselmonsters van Anderson wat in ’n hospitaal gevind is en die bloed van onder andere prins Philip, die Hertog van Edinburg, wie se ouma aan moederskant ’n suster van die tsarina was. Daarvolgens het Anderson se DNS nie met dié van die Romanof-familie ooreengestem nie.

Films

wysig

Talle boeke is geskryf en rolprente gemaak oor die lewe van Anastasia, haar dood en die misterie daaromheen. ’n Paar van die prente is:

  • Anastasia (1956) met Ingrid Bergman, wat ’n Oscar vir haar spel gekry het as beste aktrise.
  • Anastasia (1979)
  • Anastasia (1997), tekenprent
  • Anastasia: The Mystery of Anna (reeks uit 1986) met Amy Irving as Anna Anderson