Brakrivier (Karoo)

In die Bo-Karoo verwys die naam Brakrivier na etlike strome in twee verskillende maar aanliggende opvangsgebiede. Die dorp Loxton is op die waterskeiding tussen die twee opvangsgebiede geleë, met die boloop van een Brakrivier wes van die dorp, en die boloop van die ander, oos daarvan. Vir die doeleinde van hierdie artikel word hulle onderskei as die Brakrivier (wes), sonder noemenswaardige bolope, en die Brakrivier (oos), met die Klein-Brakrivier, Brakrivier (Loxton), Brakrivier (Victoria-Wes) en Brakpoortrivier as enkele bolope.

'n Noordwaartse uitsig op die laer-Brakrivier (oos), van die samevloeiing met die Ongersrivier af, te Biega se Berg, tot by die samevloeiing met die Oranjerivier, naby Prieska. Die droë bedding is dig begroei met doringboompies, wat hier die illusie van water gee.

Brakrivier (wes)

Die Brakrivier (wes) ontspring naby Loxton en is ‘n boloop van die Sakrivier. Dit loop van Loxton af suidweswaarts tot by die samevloeiing. Die Sakrivier syfer eindelik noord van Brandvlei uit in die Grootvloer, 'n groot pan in Boesmanland. Voorgenoemde twee riviere is die tuiste van die oewerkonyn.

Brakrivier (oos)

Die Brakrivier (oos) het verskillende bolope wat ook as Brakrivier bekend staan, en waarvan een (die Klein-Brakrivier) naby Loxton ontspring. Ver stroomaf vorm die Brakrivier (oos), stroomop van Prieska, 'n sytak van die Oranjerivier.

Oos van Loxton ontspring die Klein-Brakrivier in die Kwaggashoogte (1 603 m), en loop dan deur die Paleydam en Aspelingdam in die omgewing van die vakansieplaas Melton Wold. Die Klein-Brakrivier word stroomaf die Brakrivier (Loxton), wat eindelik in die Ongersrivier loop, 'n linkersytak van die Brakrivier (oos).

'n Ander boloop, ook Brakrivier (Victoria-Wes) genoem, ontspring in o.m. die Wolweberg (1 641 m) wes van Victoria-Wes, en vloei dan deur voorgenoemde dorp. In die nag van 27 Februarie 1871 was daar ‘n wolkbreuk in die berge 18 km suidwes van die dorp. Die rivier het in ‘n vloedgolf sy oewers oorstroom, totale chaos in die pikdonker nag in die dorp veroorsaak. Mense en vee is meegesleur, en goedere en geboue is verniel. Minstens 60 mense het omgekom. In 1908 het die rivier weer die dorp oorstroom en aansienlike skade aangerig.

Die Brakrivier (Victoria-Wes) en die Brakpoortrivier vloei saam om die Visgatrivier te vorm, wat op sy beurt 'n sytak van die Ongersrivier vorm, wat dan in die Smartt-sindikaatdam vloei. Onder hierdie dam vloei die Ongers verder noordwaarts en sluit dan naby Biega se Berg (1 102 m) aan by die Brakrivier (oos), wat in ‘n gebied suidwes van De Aar ontspring. Die Brakrivier (oos) vloei 15 km noordoos van Prieska in die Oranjerivier.

Bibliografie

• Green, Lawrence G.: Karoo. The story of the Karoos of South Africa – the Great Karoo, the Little Karoo and the far corners of the North West Cape and Namaqualand. Kaapstad: Howard Timmins, 1955.
• Lötter, Daniël: Die grootpad is 'n grondpad - 'n koffiekuier by Karoomense. Pretoria: Protea Boekhuis, 2020. ISBN 978-1-4853-1116-4
• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 2. Kaapstad: Nasou, 1970.
• Walton, Christopher (red.); O'Hagan, Tim (medered.) (1984). Reader's Digest Atlas of Southern Africa. Kaapstad: Reader's Digest Association South Africa. pp. 102, 119. ISBN 0-947-008-02-0