Prieska
Prieska is 'n Noord-Kaapse dorp op die suidelike oewer van die Oranjerivier, sowat 130 km noordwes van Britstown en 75 km suidoos van Marydale.
Prieska | |
|---|---|
 Prieska soos vanaf die N10 gesien. | |
  Prieska Prieska se ligging in Noord-Kaap | |
| Koördinate: 29°40′6″S 22°44′38″O / 29.66833°S 22.74389°O | |
| Land |  Suid-Afrika |
| Provinsie | Noord-Kaap |
| Distrik | Pixley ka Seme |
| Munisipaliteit | Siyathemba |
| Stigting | 1882 |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 195,52 km2 (75,49 vk. myl) |
| Bevolking (2011)[1] | |
| • Totaal | 14 246 |
| • Digtheid | 73/km2 (190/vk. myl) |
| Rasverdeling (2011) | |
| • Wit mense | 8.0% |
| • Indiërs/Asiërs | 0.5% |
| • Bruin mense | 67.4% |
| • Swart mense | 23.6% |
| • Ander | 0.4% |
| Taal (2011) | |
| • Afrikaans | 92.6% |
| • Xhosa | 4.4% |
| • Engels | 1.0% |
| • Ander | 2.0% |
| Poskode (strate) | 8940 |
| Webwerf | Prieska se webtuiste |
Dit het omstreeks 1878 as dorpie begin ontwikkel rondom die plek waar boere getrek het wanneer die panne ná reën vol was. Dit is deur 'n dorpsbestuursraad geadministreer vanaf 1882 en het in 1892 munisipale status verwerf. Die naam, wat vroeër Priskab was, is afkomstig van die inheemse Korana-taal en beteken "plek van die verdwaalde ooi". Dit was die toneel van gevegte tydens die Tweede Vryheidsoorlog.
Die bevolking was in 1978 sowat 9 000, waarvan sowat 2 000 wit was. Die bevolking volgens die 2011-sensus was 14 247.
NG gemeente
wysigVir hoofartikel, sien NG gemeente Prieska
Die gemeente Prieska is in 1878 afgestig van die moedergemeente, Victoria-Wes. Reeds op die vergadering van die Ring van Beaufort-Wes in 1874 is tot die afstigting van die gemeente besluit. Eers ná 'n tweede vergadering van die "Commissie voor de vermeerdering van Gemeenten", en wel op 11 Maart 1878, het die stigting 'n voldonge feit geword.
By afstigting het die gemeente bestaan uit 2 100 siele en 510 lidmate, en die grense het van Brakfontein aan die Grootrivier tot by Boegoeberg (die latere Groblershoop) gestrek. Aan die begin is die godsdiensoefeninge onder bokseile gehou, en later in 'n groot tent. Die Kaapse parlement het in 1880 deur 'n spesiale besluit 'n stuk grond vir 'n kerkgebou geskenk en op 8 September 1883 het die inwyding van die kerk plaasgevind.
Jare lank is die gemeente deur konsulent-leraars bearbei en eers aan die einde van 1880 is die eerste beroep op ds. S.H. Kuhn, met nog verskeie vergeefse beroepe daarna, uitgebring. Ds. August Ahrbeck was die eerste vaste leraar en is op 17 Januarie 1885 as proponent georden en bevestig. In 1906, tydens die bediening van ds. R.J. van Niekerk, die tweede leraar van die gemeente, is 'n nuwe pastorie gebou.
Die C.J.V.-saal is deur die derde leraar, ds. A G.T. Venter, gebou en die hoeksteen is gelê op 7 Oktober 1911. Reeds voor die koms van die vierde leraar, ds. W.J. du Toit, wat op 12 Februarie 1916 bevestig is, is gevoel dat daar met die oog op meer ruimte 'n nuwe kerk gebou moes word. Op 6 Desember 1919 is die hoeksteen van die teenswoordige kerkgebou dan deur hom gelê, en kon hy op 20 Augustus 1921 ingewy word.
Nywerhede
wysigDie plaaslike ekonomie steun swaar op boerdery en mynbou. Prieska is een van die grootste uitvoerders van tieroog halfedelstene ter wêreld. Daar is ook 'n wapentoetsfasiliteit.
Feeste
wysigDie Olyffees word in Mei en die Bosfees in September elke jaar aangebied.
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Hoofplek Prieska". Sensus 2011.
| Wikimedia Commons bevat media in verband met Prieska. |