Rooijakkals
Die rooijakkals (Canis mesomelas) (ook genoem 'n silwerrugjakkals) is 'n spesie van die jakkals wat in twee gebiede in Afrika versprei is wat 900 km van mekaar af weg is. Een van die twee gebiede is Suider-Afrika, waar die rooijakkals in Suid-Afrika, Namibië, Botswana en Zimbabwe aangetref kan word. Die ander gebied is langs die oostelike kuslyn in die lande Kenia, Somalië en Ethiopië.[4]
| Rooijakkals[1] Tydperk: Plioceen[2] – Onlangs
| |
|---|---|
| |
| Rooijakkals naby Wolfsnes in westelike Etosha Nasionale Park, Namibië | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | |
| Spesie: | C. mesomelas
|
| Binomiale naam | |
| Canis mesomelas (Schreber, 1775)
| |
| |
| Verspreiding | |
Beskrywing
wysig
Middelgroot hondagtige vleisvreter met kenmerkende swart saal, wat breed by die nek en skouers is en na die basis van die stert nouer word. Die saal is ryklik met wit hare gespikkel. Sy gesig, sye en bene rooibruin; borskant gewoonlik ligter; lippe, keel en bors is wit. Sy taamlike groot gepunte ore is rooierig aan die agterkant en aan die binnekant met wit hare uitgevoer. Hy het 'n dik swart stert.[5] Die stert is borselrig en donker van kleur. Wyfies is effens kleiner as mannetjies.
Die rooijakkals is gewoonlik 36–48 cm (14–19 dm) hoog by sy skouer, 45–90 cm (18–35 dm) lank en weeg 7–14 kg (15–30 lb).[6] Die rooijakkalse in die suidelike deel van Afrika is geneig om groter te wees as hul boeties verder noord.[4]
Die rooijakkals is opmerklik slanker as ander jakkalsspesies met groot, regop, gepunte ore.[4]
Die rooijakkals se skedel is soortgelyk aan dié van die witkwasjakkals, maar is nie so plat nie en het 'n korter, breër rostrum. Die sagittale kruin en wangbene is ook swaarder in bou. Die skeurtande is groter as dié van die meer omnivooragtige witkwasjakkals.[7]
Daar is reuk-/stankkliere op die gesig en die anus en geslagsareas. Die rooijakkals het 6–8 tepels.[6]
Gedrag
wysigDie rooijakkals woon gewoonlik in pare wat gewoonlik hul lewe lank duur, maar jag dikwels in troppe om groter prooi soos rooibokke en wildsbokke te vang. Hulle is gebiedsterritoriaal; elke paar domineer 'n permanente gebied. Hulle is hoofsaaklik nagdiere maar kom ook in die dag tevoorskyn. Hul grootste vyande is luiperds, leeus en mense. Jakkalse word soms doodgemaak vir hul pels en omdat hulle boere se lewendehawe vang.
Dieet en jag
wysig
Die rooijakkals is 'n veelsydige vreter en sal sy dieet aanpas volgens beskikbaarheid van interspesifieke kompetisie. Hulle maak gewoonlik jag op klein tot mediumgrootte soogdiere (soos rotte, springhase en jong gehoefde diere), reptiele en voëls. Hulle sal ook aas en menslike vullis eet. Ander voedselitems sluit ongewerwelde diere, plante, visse, vinvoetige soogdiere en gestrande seesoogdiere in.[4]
Die rooijakkals is 'n sosiale vreter en kan in groepe van 8–10 indiwidue gesien word wat saam aan 'n karkas vreet. Daar is al aangeteken dat soveel as tagtig jakkalse robkolonies aan die Namibiese kus versamel hoewel dit soms gepaard gaan met intraspesifieke aggressie.
Die rooijakkals is 'n pes vir baie boere omdat hulle jag maak op lewendehawe (veral skape en bokke).[4]
Habitat
wysig
Die rooijakkals kom in 'n groot verskeidenheid habitatte in Afrika voor, soos bosveld, oop grasvlaktes en die Karoo. Hulle pas maklik aan by verskillende habitatte.
Voortplanting
wysigDie rooijakkals het 'n draagtyd van twee maande. 'n Werpsel bevat een tot ses kleintjies waarvan elkeen ongeveer 200–250 gram weeg. Op 8 maande is die kleintjies oud genoeg om hul ouers te verlaat en hul eie gebied te verkry. Dit gebeur dikwels dat 'n jong jakkals terugkeer om die ouers te help om die volgende werpsel groot te maak. In sulke gevalle is daar 'n groter kans op oorlewing vir die werpsel. Soos verskeie ander jakkalsspesies is die rooijakkals gewoonlik eenwywig.
Subspesies
wysigDaar is twee erkende subspesies van hierdie spesie:[1]
- Canis mesomelas mesomelas
- Canis mesomelas schmidti
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 Wozencraft, W. Christopher (16 November 2005). "Order Carnivora (pp. 532-628)". In Wilson, Don E.; Reeder, DeeAnn M. (reds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference] (3de uitg.). Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2 vols. (2142 pp.). ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
- ↑ Macdonald, David (1992). The Velvet Claw. p. 256. ISBN 0-563-20844-9.
- ↑ Loveridge & Nel (2008). Canis mesomelas. 2008 IUBN Rooi Lys van bedreigde spesies. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur 2008. Verkry op 11 Mei 2008. Databasis inskrywing bevat inligting omtrent regverdiging vir die bewaringstatus van die spesie
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 "Black-backed jackal" (PDF). Canids.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 Julie 2006. Besoek op 13 September 2007.
- ↑ Veldgids tot soogdiere van Suider-Afrika deur Stuart, Chris & Tilde ISBN 978-1-77007-645-7
- ↑ 6,0 6,1 "Black-backed jackal". Lioncrusher's Domain. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Februarie 2009. Besoek op 13 September 2007.
- ↑ "Side-Striped Jackal" (PDF). Canids.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 Februarie 2009. Besoek op 13 November 2008.
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Rooijakkals.
Wikispecies het meer inligting verwant aan Rooijakkals
