Christine Pienaar

Christine Pienaar (1929–2015) was ’n Afrikaanse skrywer.

Lewe en werk

Christina Johanna Botha is op 25 Augustus 1929 op Zeerust gebore. Haar pa is onderwyser op verskeie plekke in die Marico-distrik voordat die gesin na Krugersdorp trek, waar sy aan die Hoërskool Monument skoolgaan en in 1946 matrikuleer. Sy studeer verder aan die Universiteit van Stellenbosch, waar sy in 1949 die B.A.-graad behaal met Afrikaans en Engels as hoofvakke en in 1951 ’n M.A.-graad in Engels. Van 1951 tot 1959 werk sy by die Vertaalburo (later die Staatstaaldiens). Benewens Afrikaans en Engels is sy ook Spaans en Duits magtig.

Sy trou in 1959 met Theo Pienaar, ’n amptenaar van die Departement van Buitelandse Sake, waarna hulle van tyd tot tyd vir lang periodes in die buiteland woon. Die eerste pos is in Den Haag in Nederland, waar hulle ses jaar lank woon. Hier word hulle twee seuns, Gideon en Ferdinand, gebore. Hierna bring hulle ’n korter tyd deur in Stockholm in Swede. Hulle keer terug na Pretoria, waar sy weer by die Staatstaaldiens werk. In 1972 word hulle vir ’n relatief kort tyd uitgeplaas na Buenos Aires in Argentinië en daarvandaan na Santiago in Chili, waar hulle weer vir ses jaar vertoef. By hulle terugkeer na Pretoria werk sy by die Wetenskaplike en Nywerheidsnavorsingsraad (WNNR) as taalredakteur. Hulle word weer uitgeplaas buiteland toe, vir ’n kort tydperk in Lima in Peru en hulle laaste buitelandse pos is in La Paz, die hoofstad van Bolivia. In 1988 tree haar man af en hulle vestig hulle in Pretoria. Sy is op 25 Mei 2015 in Kaapstad oorlede.

Skryfwerk

Van kleinsaf skryf sy graag. In haar studentejare verskyn gedigte en sketse van haar in die studentetydskrif Stellenbosse Student. Heelwat later word van haar verhale opgeneem in Tydskrif vir Letterkunde en professor Elize Botha moedig haar aan om ’n uitgewer daarvoor te vind, wat eindelik lei tot die publikasie van “Die Spieëlkepetsh en ander verhale”. In hierdie verhale kyk sy nostalgies terug na haar kinderdae en verhaal insidente uit haar verblyf in die buiteland. In die herinneringsverhale slaag sy daarin om ’n boeiende kontras te bewerkstellig tussen die vertelperspektief (ouer vrou met groter wysheid wat terugkyk na die verlede) en die waarnemings en insigte van haarself as die jong dogter wat die gebeurtenisse meemaak. In die titelverhaal loop ’n vrou na baie jare ’n seunsmaat raak, wat nou welvarend is, effens lywig en vergesel van ’n elegante vrou. As kinders was hy die seun van ’n arm weduwee, wat saam met haar denkbeeldige huise gebou het met die kamers vol geld en vir hulle ’n indrukwekkende verbeeldingskar, ’n Spieëlkepetsh, gekoop het. Hy het klaarblyklik die rykdom gevind waarvan hy gedroom het, maar hy het die groter rykdom van drome verloor. In verhale wat in die buiteland afspeel, word die verteller telkens uitgebeeld as ’n ouer, blanke vrou wat in die buiteland woon omdat sy met ’n diplomaat getroud is. Sy voel vreemd in die nuwe land, maar word ook toenemend vervreemd van haar eie land. ’n Deurlopende tema in die verhale is die onvermoë om ander mense werklik te ken, wat dan ook uitloop in die toenemende eensaamheid van die sentrale karakter in die verhale. Die verhale gaan nie soseer oor die uitbeelding van handeling of aksie nie, maar is treffend in die fyn beskrywing van die mense se binnelewe in die verbandlegging tussen verlede en hede en tussen mens en mens. ’n Mens tref hier nie volledig sosiaal-betrokke werk aan nie, maar wel ’n bewustheid van tydgenootlike kontradiksies en ’n ontmaskering van die knus Afrikaner-ingesteldheid tydens die jare van apartheid. Sommige verhale bevat ook sosiale satire, soos in “Señora Teresa soek ’n meisie”. Haar kortverhaal “Die spieël” word opgeneem in die versamelbundel “Vrou: Mens” onder redaksie van Corlia Fourie en van haar werk word ook opgeneem in “Vertellers 2” onder redaksie van Merwe Scholtz en “Dit kom van ver af” saamgestel deur T.T. Cloete.

Publikasies

Jaar	Publikasies
1988	Die Spieëlkepetsh en ander verhale

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1999

Internet

• Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Pienaar,_Christine

Ongepubliseerde dokumente

• Pienaar, Christine “Biografiese skets” Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein 18 Junie 1990