25 Mei

25 Mei is die 145ste dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (146ste in skrikkeljare). Daar volg nog 220 dae.

Inhoud

Gebeure

• 556 v.C. – Nabonidus verdring Labashi-Marduk van die troon van Babilonië.
• 1085 – Alfons VI van León verower die stad Toledo van die More.
• 1420 – Hendrik die Seevaarder word Grootmeester van die Orde van Christus, die Portugese opvolger van die Orde van die Tempeliers.
• 1521 – Edik van Worms: Martin Luther word voëlvry en 'n ketter verklaar deur die Ryksdag van Worms.
• 1572 – Pous Gregorius XIII word in Rome gekroon deur kardinaal Innocenzo del Monte.
• 1625 – Pous Urbanus VIII verklaar Elisabeth van Portugal heilig.
• 1675 – Pous Clemens X verklaar Ollegarius van Tarragona salig.
• 1810 – Mei-rewolusie: Burgers van Buenos Aires gooi die Spaanse onderkoning uit en verklaar die eerste onafhanklike plaaslike regering in Argentinië.
• 1842 – Christian Doppler hou in Praag sy beroemde voordrag: "Über das farbige Licht der Doppelsterne und einige anderer Gestirne des Himmels".
• 1854 – Stigting van die kultureel-politieke beweging Félibrige in Oksitanië, Frankryk.
• 1895 – Die Republiek van Formosa word ingehuldig in Taiwan en onafhanklikheid van Qing-China verklaar. Tang Ching-sung is die eerste president.
• 1914 – Giacomo della Chiesa (later Pous Benedictus XV) word kardinaal van Santi Quattro Coronati.
• 1940 – Tweede Wêreldoorlog: Die Slag van Duinkerken begin.
• 1946 – Jordanië word van die Verenigde Koninkryk onafhanklik.
• 1948 – Andrew Moyer verkry 'n patent vir sy metode vir die massaproduksie van penisillien.
• 1961 – Apollo-program, met die doelwit om 'n mens op die maan te land en veilig terug te bring Aarde toe, word aangekondig.
• 1985 – Die 32-Bataljon van die Suid-Afrikaanse Weermag (SAW) wy op 'n parade op Buffalo amptelik die ere-boomstomp in ter nagedagtenis aan al die gesneuwelde soldate van die eenheid.
• 2007 – Google stel sy Street View bekend wat vir eers in enkele stede in die VSA gebruik word.
• 2012 – Suid-Afrika word gekies vir die grootste gedeelte van die SKA-radioteleskoopprojek.
• 2012 – Siriese Burgeroorlog: Die bloedbad van Houla in Sirië.
• 2014 – Petro Porosjenko wen die Oekraïense presidentsverkiesing.
• 2018 – Tydens 'n referendum stem 66,4% van die stemgeregtiges in die Republiek Ierland ten gunste van die wettiging van aborsies.

Geboortes

• 1572 – Moritz die Geleerde, landgraaf van Hessen-Kassel
• 1663 – Johann Dientzenhofer, Bambergse boumeester van die Barock
• 1703 – Christoph Ludwig Crell, Duitse literatuur- en regswetenskaplike
• 1718 – Johann Christian Blasche, Duitse Lutherse teoloog
• 1759 – Franz Paul von Herbert, Oostenrykse kunsversamelaar
• 1768 – Kagawa Kageki, Japannese Tanka-digter
• 1775 – Charlotte Johanna, Portugese koningin
• 1777 – Adolph von Vagedes, Duitse argitek en digter
• 1778 – Claus Harms, Duitse Protestantse teoloog
• 1802 – Johann Friedrich von Brandt, Duitse natuurwetenskaplike
• 1803 – Ralph Waldo Emerson, Amerikaanse skrywer en filosoof († 1882)
• 1807 – Jacob Martin Philippi, Duitse Protestantse teoloog
• 1815 – Giovanni Caselli, Italiaanse skeikundige
• 1818 – Jacob Burckhardt, Switserse kultuurhistorikus
• 1821 – Wilhelm Rüstow, Duitse vryheidsvegter, geskiedkundige en skrywer
• 1826 – Danilo II, vors van Montenegro († 1860)
• 1832 – Jules Blanchard, Franse beeldhouer
• 1839 – Jules Porgès, Frans-Suid-Afrikaanse entrepreneur en Randlord († 1921).
• 1841 – Louis Aronstein, Duitse chemikus
• 1846 – Naim Frashëri, Albaanse digter
• 1848 – Helmuth Johannes Ludwig von Moltke, Pruisiese generaal
• 1851 – Johannes Peisker, Boheemse sosioloog
• 1852 – Franz Hilarius Ascher, Oostenrykse ondernemer en uitgewer
• 1854 – Hugo von Preen, Oostenrykse skilder en argeoloog
• 1860 – Bruno Louis Schaefer, Duitse regsgeleerde en senator in Hamburg
• 1863 – Kunigunde Ansion, Oostenrykse skrywer
• 1863 – Conrad Cichorius, Duitse geskiedkundige
• 1863 – Camille Erlanger, Franse komponis
• 1863 – Wolfgang Golther, Duitse taalkundige en literatuurhistorikus
• 1863 – Heinrich Rickert, Duitse filosoof
• 1865 – Pieter Zeeman, Nederlandse natuurkundige († 1943)
• 1865 – Friedrich August III, laaste koning van Sakse
• 1867 – Wilhelm Langheld, Duitse offisier
• 1871 – Otto Dempwolff, Duitse taalkundige en volkekundige
• 1874 – Abraham Oyanedel Urrutia, Chileense politikus
• 1882 – Frederick Sturrock, Suid-Afrikaanse politikus en kabinetsminister († 1959).
• 1882 – Maurice Le Boucher, Franse orrelis en komponis
• 1882 – Ernst von Weizsäcker, Duitse vlootoffisier, diplomaat en SS-generaal
• 1885 – Isaac Anken, Switserse politikus
• 1888 – Anatoli Nikolajewitsch Alexandrow, Russiese komponis
• 1889 – Gilardo Gilardi, Argentynse komponis († 1963)
• 1889 – Lucien Adrion, Franse skilder
• 1889 – Sverre Jordan, Noorse komponis en dirigent († 1972)
• 1889 – Igor Sikorsky, Amerikaanse lugvaart-pionier van Oekraïnse oorsprong († 1972)
• 1890 – Alexander Jakowlewitsch Arossew, Russiese skrywer, politikus en diplomaat
• 1891 – Rinke Tolman, Nederlandse veldbioloog en skrywer († 1983)
• 1891 – Johannes Lange, Duitse psigiater
• 1894 – Jakob Joos, Duitse skeikundige
• 1894 – Josef Wolfgang Steinbeißer, Duitse akteur en dramaturg
• 1894 – Čeněk Junek, Tsjeggiese bankier en renjaer
• 1896 – Jan Nicolaas Bakhuizen van den Brink, Nederlandse teoloog en kerkgeskiedkundige
• 1898 – Robert Aron, Franse historikus
• 1898 – Paul Frischauer, Oostenrykse skrywer
• 1901 – Alex Asperslagh, Nederlandse skilder en keramiek-kunstenaar († 1984)
• 1901 – Emilio Amero, Mexikaanse skilder en fotograaf
• 1903 – Johan Schreiner, Noorse geskiedkundige
• 1904 – Kurt Thomas, Duitse komponis
• 1904 – Lizzi Waldmüller, Oostenrykse aktrise en sangeres
• 1905 – Nils Ahrbom, Sweedse argitek
• 1905 – Wilhelm Apel, Duitse politikus
• 1906 – Cele Abba, Italiaanse aktrise
• 1907 – Gregorio Zaide, Filippynse geskiedkundige († 1986)
• 1907 – Plácido Domingo Ferrer, Spaanse sanger (Bariton)
• 1907 – U Nu, Mianmarese politikus en premier
• 1914 – Wang Shixiang, Sjinese kuns- en kultuurwetenskaplike en digter († 2009)
• 1917 – Josef Rudnick, Duitse ondernemer en politikus
• 1919 – Trude Lechle, Oostenrykse aktrise en produsent
• 1920 – Georges Bordonove, Franse geskiedkundige en skrywer († 2007)
• 1920 – Rudolf Lenz, Oostenrykse akteur
• 1921 – Jack Steinberger, Duits-Amerikaanse natuurkundige en Nobelpryswenner
• 1922 – Enrico Berlinguer, Italiaanse politikus († 1984)
• 1923 – Eduardo Estéban Tejeda, Argentynse komponis
• 1924 – Walter Schultheiß, Duitse akteur, skrywer en skilder
• 1926 – Max von der Grün, Duitse skrywer
• 1928 – Frigyes Hidas, Hongaarse komponis († 2007)
• 1930 – Sonia Rykiel, Franse modeontwerpster († 2016)
• 1930 – Hans Georg Anniès, Duitse beeldhouer
• 1931 – Georgi Gretsjko, Russiese ruimtevaarder († 2017)
• 1933 – Lionel Wilson, 'n Suid-Afrikaanse Springbokrugbyspeler († 2017).
• 1933 – Daan de Groot, Nederlandse fietsryer († 1982)
• 1933 – Amanda Guerreño, Argentynse komponis
• 1934 – Rudy van Houten, Nederlandse pianis en komponis († 2004)
• 1937 – Klaus Brunnstein, Duitse rekenaarwetenskaplike en politikus
• 1937 – Friedrich Dieckmann, Duitse skrywer
• 1937 – Hans Poser, Duitse filosoof
• 1938 – Jules Hamel, Nederlandse akteur
• 1939 – Mike Harris, Rhodesiese renjaer
• 1939 – Klaus Naumann, Duitse generaal
• 1940 – Marianne Ahrne, Sweedse regisseur en skrywer
• 1941 – Jürgen Borchert, Duitse skrywer en fotograaf
• 1941 – Vladimir Voronin, Moldawiese politikus en staatspresident
• 1946 – Jean-Pierre Danguillaume, Franse fietsryer
• 1948 – Bülent Arınç, Turkse politikus
• 1948 – Klaus Meine, Duitse Rock-musikant (Scorpions)
• 1950 – Otomar Kvěch, Tsjeggiese komponis
• 1950 – Thomas Osman, Eritreïse biskop
• 1950 – Jevgeni Koelikov, Russiese skaatser
• 1951 – Krunoslav Hulak, Kroatiese skaakspeler († 2015)
• 1952 – Petar Stojanow, Bulgaarse staatspresident
• 1954 – René Tantely Gabrio Andrianarivo, Madagassiese politikus
• 1954 – Christoph Neidhart, Switserse joernalis en skrywer
• 1955 – André Pakosie, Surinaamse skrywer
• 1956 – Peteco Carabajal, Argentynse komponis
• 1960 – Eric Heuvel, Nederlandse strokiesprent-tekenaar
• 1962 – Ingeborg Hungnes, Noorse sangeres
• 1963 – Frank Yu, Hongkongse renjaer
• 1965 – Roef Ragas, Nederlandse akteur († 2007)
• 1965 – Yahya Jammeh, Gambiese staatspresident
• 1965 – Sirka Schwartz-Uppendieck, Duitse orrelis en pianis
• 1966 – Laurentien Brinkhorst, prinses van Oranje-Nassau
• 1967 – Bettina Berger, Nederlandse aktrise
• 1969 – Patrick Jonker, Nederlandse fietsryer
• 1970 – Peter Podlunšek, Sloveense vlieënier
• 1971 – Georg Totschnig, Oostenrijkesfietsryerr
• 1974 – Lars Frölander, Sweedse swemmer
• 1974 – Gisa Zach, Duitse aktrise
• 1975 – Isabelle Adam, Belgiese sangeres
• 1975 – Claire Castillon, Franse skrywer
• 1976 – Sandra Nasić, Duitse sangeres
• 1979 – Jonny Wilkinson, Engelse rugbyspeler
• 1985 – Tuğba Daşdemir, Turkse alpineskiër
• 1986 – Rok Marguč, Sloveense snowboarder
• 1986 – Branislaw Samojlaw, Wit-Russiese fietsryer
• 1988 – Cameron van der Burgh, Suid-Afrikaanse swemmer en Olimpiese goue medalje wenner.
• 1988 – Anémone Marmottan, Franse alpineskiër

Sterftes

• 615 – Pous Bonifatius IV, die 67ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* ±550).
• 641 – Konstantyn III, keiser van Bisantium (* 612).
• 735 – Bede, Engelse historikus en kerkvader.
• 1085 – Pous Gregorius VII, die 157ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* ±1023).
• 1261 – Pous Alexander IV, die 181ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* ±1199).
• 1646 – Maria Ortiz (42), Braziliaanse heldin
• 1786 – Peter III van Portugal (68), koning van Portugal
• 1849 – Andreas Victor Michiels (51), Nederlandse generaal en kommandant van die KNIL
• 1948 – Witold Pilecki (47), Poolse beroepsmilitêr
• 1949 – Simon Spoor (47), Nederlands generaal en kommandant KNIL
• 1960 – Rafael el Gallo (77), Spaans torero
• 1968 – Georg von Küchler (86), Duits veldmaarskalk
• 1983 – Idris I van Libië (94), koning van Libië
• 1984 – Piet Ketting (78), Nederlands komponis, pianis, dirigent en musiekkritikus
• 1992 – Johan Polak (63), Nederlands uitgewer
• 1993 – Rudolf Eckstein (78), Duits roeier
• 1993 – Horia Sima (86), Roemeens politikus
• 1994 – Robert Planel (86), Frans komponis
• 2004 – Ethel Portnoy (77), Nederlandse skryfster
• 2005 – Ismail Merchant (68), Indiaas-Brits filmprodusent
• 2006 – Anton Cerer (90), Sloveens-Joegoslavisch swemmer
• 2009 – Costas Sfikas (82), Grieks akteur, regisseur en scenarioschrijver
• 2010 – Bun Booyens, Afrikaanse kultuurhistorikus (* 1916).
• 2010 – Siphiwo Ntshebe (35), Suid-Afrikaans tenoor
• 2011 – Rian de Waal (53), Nederlands pianis
• 2011 – Hans Wijnberg (88), Nederlands chemikus
• 2012 – Edoardo Mangiarotti (93), Italiaans schermer
• 2014 – Wojciech Jaruzelski (90), Poolse generaal, politikus en president

Vakansies, vierings, en waarnemingsdae

• Onafhanklikheidsdag in Jordanië (1946)
• Feesdag van Pous Urbanus I in die Rooms-Katolieke Kerk.
• Afrikadag