Clemens X was die 239ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk van 1670 tot 1676.

Pous Clemens X
Geboortenaam Emilio Bonaventura Altieri
Pontifikaat begin 29 April 1670
Pontifikaat eindig 22 Julie 1676
Voorganger Clemens IX
Opvolger Innocentius XI
Gebore 13 Julie 1590
Rome, Italië
Sterf 22 Julie 1676
Rome, Italië
Ander pouse genaamd Clemens

Biografie wysig

Pous Clemens X[1] is gebore as Emilio Bonaventura Altieri op 13 Julie 1590 in Rome, Italië. Hy was die seun van Lorenzo Altieri en Victoria Delphini. Die Altieri's was 'n voorname adellike familie met bande met die Colonna's en die Orsini's. Sy broer was kardinaal Giambattista Altieri senior. Hy was ook familie van Pous Benedictus XIII. Na voltooiing van sy studies word hy priester gewy op 6 April 1624 en word in 1623 ouditeur van Johannes die Doper Lancelotti in Pole. By sy terugkeer na Rome word hy biskop van Camerino op 29 November 1627 en vervolgens goewerneur van Loreto op 10 Desember 1633 en later van die hele Umbrië. Pous Urbanus VIII gee hom die opdrag om die gebied te beskerm teen oorstromings van die Po-rivier. Pous Innocentius X stuur hom as nuntius na Napels op 25 Desember 1644 waar hy vrede bewerkstellig na die stormagtige dae van Masaniello. Pous Alexander VII stuur hom met 'n missie na Pole. Pous Clemens IX maak hom superintendent van die pouslike skatkis en in 1667 sy "maestro di camera". Op 27 November 1669 bevorder Pous Clemens hom tot kardinaal. Na die begrafnis van Pous Clemens het 62 kardinale aan die konklaaf begin. Twee-en veertig stemme was nodig om tot pous verkies te word. Die konklaaf het vier maande geduur met hewige debatte. Kardinaal Giovanni Conti het 22 stemme gehad, kardinaal Rospigliosi, 'n neef van die oorlede pous, 30 en kardinaal Cerri 23. Na lang beraad het die kardinale 'n kompromis bereik en die tagtigjarige kardinaal Altieri verkies met 59 stemme. Altieri het eers beswaar gemaak weens sy ouderdom, maar op 29 April 1670 volg hy Pous Clemens IX en word gekroon op 11 Mei 1670 deur kardinaal Francesco Maidalchini. Hy regeer tot sy dood op 22 Julie 1676 en word opgevolg deur Pous Innocentius XI. Die naam ‘Clemens’ beteken 'die sagmoedige'.

Kerklike loopbaan wysig

Pontifikaat wysig

Die familienaam Altieri het gevaar geloop om uit te sterf. Na sy kroning as pous het Clemens[2] die Paluzzi-familie aangeneem en voorgestel dat een van hulle sou trou met Laura Caterina Altieri. In ruil daarvoor het hy die oom van Laura se nuwe man, 'n kardinaal gemaak. Kardinaal Paluzzi-Altieri het kardinaal-nepoot geword en al die werk gedoen wat Clemens weens sy ouderdom nie kon doen nie. Clemens self het slegs die biskoplike funksies "beneficere et sanctificare" uitgevoer en die administrasie "regere et gubernare" aan die kardinaal oorgelaat. Op 11 Junie 1670 het hy die aflate gekoppel aan besoeke aan die heilige plekke in Palestina vasgestel soos in die dekrete van Pous Alexander VII en Pous Clemens IX bepaal. In die selfde maand het hy die priesters van die Vatikaan toegelaat om 'n pers band om hulle hoede te dra.

In 1671 publiseer die pous 'n edik waarin verklaar word dat 'n edelman handel mag dryf sonder om sy adellikheid te verloor, solank hy nie kleinhandel bedryf nie.

Op 16 Oktober 1672 laat pous Clemens die studente van die Duitse Kollege sweer dat hulle dadelik na die voltooiing van hulle studies na Duitsland sal terugkeer.

Op 13 Januarie 1672 reguleer Clemens die hantering van relikwieë. Niemand nag die relikwieë van heiliges uit die begraafplase verwyder nie sonder die toestemming van die kardinaal-vikaris. Relikwieë mag nie tentoongestel word vir verering sonder toestemming van die kardinaal-vikaris. Die belangrikste dele, d.w.s. die kop, arms, bene en liggaamsdele wat verwondinge dra mag slegs in kerke ten toon gestel word. Relikwieë mag nie aan privaat persone gegee word nie, behalwe aan prinse en hoë prelate. Hierdie voorskrifte word in 1704 deur Pous Clemens XI bevestig.

Die sendelinge in Kanada was baie suksesvol en die aantal gelowiges het baie toegeneem. Pous Clemens skep toe die bisdom van Quebec wat direk aan Rome rapporteer. Die eerste biskop was Francois de Montmorency-Laval. In 1673 kom Paul Menasius, 'n Skot, in Rome aan as die ambassadeur van die groothertog van Moskou. Hy wil die titel van tsaar vir sy opdraggewer bekom, maar slaag nie daarin nie. Die groothertog het die titel tog reeds aan homself toegeken.

Rome was ten tye van Clemens se pontifikaat onrustig. Kardinaal Altieri het 'n invoerbelasting van drie persent op alle goedere gehef. Die kardinale en ambassadeurs wat altyd van sulke belasting vrygestel is en lekker geld gemaak het, was baie moeilik. Uiteindelik is hulle vrygestel van die belasting na meer as 'n jaar se stryery.

Christina van Swede, wat Rooms geword het en na Rome gevlug het, het die pous die gebruik om Jode tydens karnaval in die strate rond te jaag, laat verbied. Sy reik in 1686 'n verklaring uit waarin die Jode onder haar beskerming kom. Sy teken dit as "La Regina" (die koningin).

In 1675 het Clemens die 14de jubileum-jaar gevier. In weerwil van sy hoë ouderdom het hy al die kerke vyf keer besoek. Hy het twaalf keer na die Drie-eenheid hospitaal gegaan en die armes se voete gewas en aalmoese uitgedeel.

Clemens het die brug na die Engeleburg versier met die standbeelde van tien engele in Carrara-marmer. Hulle kan vandag nog bewonder word. Hy het ook twee pragtige fonteine op die Sint Pietersplein laat bou.

Pous Clemens het Francesco Lorenzo Brancati di Lauria aangestel as hoof van die Vatikaanse Biblioteek.

Hoewel Clemens die pous in naam was, het die burgers van Rome beweer dat kardinaal Altieri die werklike mag gehad het.

Op 22 Julie 1676 is Clemens weens jig oorlede.

Die kollege van kardinale wysig

Pous Clemens X het twintig nuwe kardinale aangestel in ses konsistories

Die konsistorie van 22 Desember 1670 wysig

  • Federico Borromeo, iunior, titulêr patriarg van Alexandrië.
  • Camillo Massimi, titulêr patriarg van Jerusalem.
  • Gasparo Carpegna, titulêr aartsbiskop van Nicea.

Die konsistorie van 24 Augustus 1671 wysig

  • Bernhard Gustave von Baden-Durlach, O.S.B., ab van Fulda.
  • César d'Estrées, voormalige biskop van Laon, Frankryk.
  • Johann Eberhard Nidhard, S.J., titulêr aartsbiskop van Edessa.

Die konsistorie van 22 Februarie 1672 wysig

Die konsistorie van 16 Januarie 1673 wysig

  • Felice Rospigliosi.

Die konsistorie van 12 Junie 1673 wysig

  • Francesco Nerli, iunior, aartsbiskop van Florence.
  • Girolamo Gastaldi, tesourier-generaal.
  • Girolamo Casanate, referendaris van die Tribunaal van die Apostoliese Signatura vir Geregtigheid en Genade.
  • Federico Baldeschi Colonna, titulêr aartsbiskop van Cesarea.
  • Pietro Basadonna, voormalige ambassadeur van Venesië na die Vatikaan.

Die konsistorie van 27 Mei 1675 wysig

  • Galeazzo Marescotti, titulêr aartsbiskop van Corinto.
  • Alessandro Crescenzi, C.R.S., titulêr patriarg van Alexandrië.
  • Bernardino Rocci, titulêr aartsbiskop van Damascus.
  • Fabrizio Spada, titulêr aartsbiskop van Patras.
  • Mario Alberizzi, titulêr aartsbiskop van Neocesarea.
  • Philip Thomas Howard of Norfolk, O.P.

Heiligverklarings wysig

  • 12 April 1671 – Sint Gaetan van Thiene die stigter van die orde van die Theatines.
  • 12 April 1671 – Sint Francis Borgia – Vierde hertog van Gandia, generaal van die Jesuïte.
  • 12 April 1671 – Sint Ferdinand III van Castllië.
  • 12 April 1671 – Sint Philip Benizi, hersteller van die Dienaars van Maria.
  • 12 April 1671 – Sint Louis Beltran, 'n Dominikaan.
  • 12 April 1671 – Sint Rose van Lima, die eerste heilige uit Suid-Amerika.

Saligverklarings wysig

Bulle, Ensiklieke en Dekrete wysig

16 April 1674 – Ad apostolicae vocis oraculum – Instelling van die 1675 jubileum.

Bibliografie wysig

  • Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
  • Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.

Verwysings wysig

  1. Clement X. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.
  2. Loughlin, J. (1908). Pope Clement X. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek Oktober 12, 2010 by: http://www.newadvent.org/cathen/04028b.htm

Eksterne skakels wysig

 
Wikisource
Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:
  • BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
  • PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)
  • Inskrywing in die Giga Catholic Information (Engels).

Nota wysig

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

Opvolging wysig

Voorafgegaan deur
Clemens IX
Pous (Pontifex Maximus)
1670 – 1676
Opgevolg deur
Innocentius XI

Basis URL: en:Pope Clement X