Damaskus
Damaskus (Arabies: دمشق Dimashq, Frans: Damas) is die hoofstad en die grootste stad van Sirië met 'n bevolking van sowat 1 834 750 in 2010 en 'n oppervlakte van 105 km². Damaskus is die oudste steedsbewoonde hoofstad ter wêreld en word as UNECSO-Wêrelderfenisgebied gelys.[1][2][3][4]
Damaskus دمشق Damas | |
|---|---|
Stad | |
 | |
 Vlag  Seël | |
| Byname: Stad van Jasmyn (مدينة الياسمين) | |
  Damaskus | |
| Koördinate: 33°30′47″N 36°17′31″O / 33.51306°N 36.29194°O | |
| Land |  Sirië |
| Regering | |
| • Goewerneur | Bishr Al Sabban |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 105 km2 (40,5 vk. myl) |
| • Land | 77 km2 (29,7 vk. myl) |
| Bevolking | |
| • Totaal | 1 834 741 |
| • Digtheid | 6 605/km2 (17 110/vk. myl) |
| Tydsone | UTC+2 (EET) |
| • Somertyd | UTC+3 (EEST) |
| Webwerf | damascus.gov.sy |
Die stad vorm sy eie plaaslike regering en is ook die hoofstad van Rif Dimashq distrik. Die stad is die tuiste van 1,8 miljoen mense, wat dit Sirië se tweede grootste stad maak ná Aleppo. Ongeveer 2,8 miljoen mense woon hier in 2010. Die stad word in die volksmond Sham genoem. Damaskus beteken bevogtigde huis of - klooster in Aramees.
Geskiedenis
wysigDie eerste opgrawings in Damaskus dateer van ongeveer 2500 v.Chr. Die eerste vermelding van Damaskus in geskrifte dateer van ongeveer 1500 v.C.
Damaskus was van die laat 12de eeu vC. die hoofstad van 'n magtige ryk van die Arameërs, bekend onder die naam Aram-Damaskus. Later het die stad oorgegaan na die Nieu-Babiloniese Ryk en later na die Achaemenidiese Ryk van Persië.
In 332 v.C. het Alexander die Grote se leër die stad verower. Hierna het Damaskus vir ongeveer duisend jaar onder die invloed van die Hellenistiese en later Romeinse kulture gebly.[5][6]
In 635 is die stad na 'n jaar lange beleg deur die Arabiere verower. Onder die Umayyad -dinastie het Damaskus van 661 tot 750 die hoofstad van die Arabiese Ryk geword. Die kalief, wat uit dieselfde dinastie gekom het, het ook sy setel hier gehad. Hierdie tydperk word as 'n bloeitydperk vir die stad beskou en verskeie groot moskees is gebou, waarvan die Umayyad-moskee verreweg die belangrikste is.
In 750 is die Umayyads deur die Abbaside verslaan en Damaskus het sy funksie as die ryk se hoofstad aan Bagdad verloor. Dit was vir 'n lang tyd die hoofstad van die Emiraat Damaskus en, langs Aleppo, was dit een van die sentrums van weerstand teen die Kruisvaarders. Die kruisvaarders het Damaskus tydens die Tweede Kruistog beleër, maar kon nie die stad inneem nie, deels weens honger en dors.
In 1260 het die Mamluks die stad verower.
Damaskus was eens bekend vir sy handewerk van swaardmakers. Die Mongoolse leier wat die stad in die 15de eeu binnegeval het, het dit ook geweet en alle swaardmakers na Samarkand gedwing om hul vaartuie in diens van die Mongoolse oorlogsmasjien te stel. Iets van die ou smeekuns talm vandag nog in Damaskus.
In 1516 het die Ottomaanse Ryk die stad verower en dit tot en met die Eerste Wêreldoorlog onder beheer gehou.
In die Eerste Wêreldoorlog het generaal Edmund Allenby, namens die Verenigde Koninkryk, ondersteun deur Arabiese troepe (Arabiese Opstand), die stad van die Ottomane ingeneem. Damaskus het later die hoofstad van die Franse mandaat van Sirië geword. Op 5 Augustus 1949 is 'n hewige aanval op die Menarsha-sinagoge van die stad gepleeg. Twaalf Siriese Jode is vermoor, insluitend agt kinders.
Ná die Tweede Wêreldoorlog het Sirië onafhanklik geword en Damaskus die hoofstad.
Topografie
wysigDamaskus is sowat 80 km vanaf die Middellandse See geleë op 'n plato met 'n hoogte van 680 meter bo seevlak in 'n vrugbare gebied genaamd die Ghouta. Die klein riviertjie Barada vloei deur die stad en ontspring wes van die stad in die Anti-Libanon. Die Groot Arabiese Woestyn strek suidoos van Damaskus.
Die stad is 31 km oos van die Libanese grens geleë, 60 km noordoos van die 1967 Israelies-besette Golanhoogte, en sowat 90 km noord van die grens met Jordanië.
Klimaat
wysigDamaskus het 'n droë klimaat as gevolg van die reënskadu van die Anti-Libanon. Die somers is droog met amper geen neerslag nie. Winters is sag met relatief hoë neerslae en af en toe sneeuval.
Demografie
wysigDie bevolking van Damaskus het veral in die tweede helfte van die twintigste eeu sterk gegroei as gevolg van die migrasie van die Siriese platteland na die stad. In 1943 het die stad nog 286 000 inwoners gehad, in 1960 was daar reeds 'n halfmiljoen. Omstreeks 2010 het die stad sowat 1,8 miljoen inwoners gehad. 2,8 miljoen mense woon in die agglomerasie.
Die meerderheid van Damaskus se bevolking is Arabiere. Die tweede grootste bevolkingsgroep is die Koerde, maar hul presiese getal is nie bekend nie omdat hulle hoofsaaklik vlugtelinge uit Turkye en Irak is. Verder vorm die Armeniërs, Assiriërs, Arameërs en Palestynse vlugtelinge beduidende minderhede.[7][8]
Die meerderheid van Damaskus se bevolking is Soennitiese Moslems. Ongeveer 10% is Christene, terwyl daar nog 'n klein Joodse gemeenskap is.
Geografie
wysigLigging
wysigDamaskus is 15 kilometer oos van die Siries-Libanese grens geleë. Die Golanhoogtes, wat in die Sesdaagse Oorlog in 1967 deur Israel beset is, is 45 kilometer suidwes van Damaskus geleë. 100 kilometer suid van die stad loop die grens met Jordanië.
Die stadsgebied is in die Baradavallei, 690 meter bo seevlak teen die voet van die Qasyunbergpiek, geleë. Die Ghuta-oase is van ouds die lewensaar van Damaskus. Dit kry sy water uit die Barada, 'n rivier sonder monding wat in die westelike gebergtes van die Anti-Libanon ontspring en dwarsdeur die jaar water het. Oos van Damaskus strek die Siriese woestyn suidwaarts tot by die Arabiese Skiereiland.
Besienswaardighede
wysigPlekke van belang sluit in:
wysig- Die Citadel van Damaskus
- Nasionale Museum van Damaskus
- Die ontelbare fonteine in die stad
- Die baie geboue met Ottomaanse argitektuur
- Die baie grafte/begraafplase van belangrike figure uit die Islam en Christendom (byvoorbeeld: Johannes die Doper, Imam Hussein).
Kerke in die ou stad
wysig- Kapel van Sint Paulus
- Die kapel van Saint Paul
- Die Huiskapel van Ananias, moontlik die oudste huiskerk ter wêreld.
- Die Mariamitiese katedraal van Damaskus
- Die Rooms-Katolieke katedraal in Zaitoon (Olive) Alley
- Die Saint John de Damascene kerk
- Sint George se Siriese Ortodokse katedraal
- Islamitiese landmerke in die ou stad
- Die Groot Moskee van Damaskus (ook genoem Ommajjaden Moskee)
- De Sayyidah Ruqayya-moskee
- Die Bab Saghir- begraafplaas
- Saladin se Mausoleum
- Die Nabi Habeel-moskee
- Oorblyfsels van die tempel van Jupiter
Gebore in Damaskus
wysig- Apollodorus van Damaskus (65-130), argitek
- Damascius (462-538), filosoof
- Johannes Damascenus (676-749), kerkvader
- Abd al-Rahman I (731-788), eerste emir van Córdoba
- Soraya Tarzi (1899-1968), Koningin van Afghanistan
- Michel Aflaq (1910-1989), een van die stigters van die Baath-party
- Salah Tarazi (1917-1980), diplomaat en regter
- Abdallah el-Khani (1925), diplomaat, minister en regter
- Haitham al-Maleh (1931), menseregteverdediger, prokureur en voormalige regter
- Sadiq Jalal al-Azm (1934-2016), filosoof
- Walid Muallem (1941-2020), politikus (minister van buitelandse sake)
- Bassam Tibi (1944), Duitse politieke wetenskaplike
- Abbas al-Noury (1954), akteur
- Yasser Seirawan (1960), Amerikaanse skaakspeler
- Bashar al-Assad (1965), president van Sirië (2000 – hede)
- Diana El Jeiroudi (1977), filmregisseur en vervaardiger
- Noura Ghazi (1981), prokureur en menseregte-aktivis
- Yusra Mardini (1998), swemmer
Verwysings
wysig- ↑ unesco.org
- ↑ Moore, A.M.T. The Neolithic of the Levant. Oxford, UK: Oxford University, 1978. 192–198. Print.
- ↑ Burns 2005, p. 2
- ↑ Burns 2005, pp. 5–6
- ↑ unesco.org
- ↑ Moore, A.M.T. The Neolithic of the Levant. Oxford, UK: Oxford University, 1978. 192–198. Print.
- ↑ unesco.org
- ↑ Moore, A.M.T. The Neolithic of the Levant. Oxford, UK: Oxford University, 1978. 192–198. Print.
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Damaskus.
