Sir David William Cross MacMillan FRS FRSE (gebore 16 Maart 1968[2]) is 'n Skotse[1][3][4][5][6][7] chemikus en die James S. McDonnell Distinguished University Professor of Chemistry by Princeton-universiteit, waar hy ook die voorsitter van die Departement Chemie was van 2010 tot 2015.[8][9] Hy het die 2021 Nobelprys vir Chemie met Benjamin List gedeel "vir die ontwikkeling van asimmetriese organokatalise".[10]

David William Cross MacMillan
FRS FRSE
David MacMillan
David MacMillan
Gebore (1968-04-16)16 April 1968
Bellshill,Skotland, Verenigde Koninkryk
Burgerskap
  • Verenigde Koninkryk
  • Verenigde State[1]
Opvoeding Bellshill-akademie
Alma mater
  • Universiteit van Glasgow (BS)
  • Universiteit van Kalifornië, Irvine (MS, PhD)
Instellings
Toekennings
  • Corday-Morgan-medalje
  • Lid van die Nasionale Akademie van Wetenskappe (VSA) (2018)
  • Nobelprys vir Chemie (2021)
Proefskriftoesighouer Larry E. Overman
Proefskrif Stereocontrolled formation of bicyclic tetrahydrofurans and Enantioselective total synthesis of eunicellin diterpenes (1996)
Webwerf chemlabs.princeton.edu/macmillan

Opvoeding en vroeë lewe

wysig

MacMillan is in 1968 in Bellshill, Skotland gebore en het in die nabygeleë New Stevenston grootgeword.[11] Hy het die plaaslike staatsbefondsde skole, New Stevenston-primêr en Bellshill-academie bygewoon. Hy het sy voorgraadse graad in chemie aan die Universiteit van Glasgow behaal, waar hy saam met Ernest Colvin gewerk het.[12][13]

 
Tritoniopsis elegans, 'n organisme wat eunisellin-tipe diterpenoïede natuurlik produseer.

In 1990 het hy die Verenigde Koninkryk verlaat om sy doktorale studie te begin onder leiding van professor Larry Overman aan die Universiteit van Kalifornië, Irvine. Gedurende hierdie tyd het hy gefokus op die ontwikkeling van nuwe reaksiemetodologie gerig op die stereobeheerde vorming[Nota 1] van bisikliese tetrahidrofurane (ook bekend as Υ-laktone). MacMillan se nagraadse studies het uitgeloop op die totale sintese van 7-(−)-deasetoksialsionienasetaat, 'n eunisellin diterpenoïde[Nota 2] geïsoleer uit die sagte koraal Eunicella stricta.[14] Hy het sy doktersgraad in 1996 voltooi.[13]

Hy het sy Skotse opvoeding geprys as 'n rede waarom hy die Nobel gewen het.[11][15]

Loopbaan en navorsing

wysig
 
bisoksasolienligande

Na ontvangs van sy doktergraad het MacMillan 'n pos by professor David Evans aan die Harvard-universiteit aanvaar. Sy postdoktorale studies het gesentreer op enantioselektiewe[Nota 3] katalise, veral die ontwerp en ontwikkeling van Sn(II)-afgeleide bisoksasolienkomplekse.[13]

MacMillan het sy onafhanklike navorsingsloopbaan as lid van die chemie-fakulteit aan die Universiteit van Kalifornië, Berkeley in Julie 1998 begin. Hy het in Junie 2000 by die departement chemie by Caltech aangesluit, waar sy groep se navorsingsbelangstellings gesentreer het op nuwe benaderings tot enantioselektiewe katalise. In 2004 is hy aangestel as die Earle C. Anthony Professor in Chemie. In September 2006 is hy as die James S. McDonnell Distinguished University Professor aan die Princeton Universiteit aangestel.[13]

 
Eerste generasie MacMillan katalisator
 
2-imidazolidinoon

Hy word beskou as een van die stigters van organokatalise.[16] In 2000 het MacMillan klein organiese molekules ontwerp wat elektrone kan verskaf of aanvaar en dus reaksies doeltreffend kataliseer.[16][17] Hy het katalisators ontwikkel wat asimmetriese chirale katalise kan aandryf, dws. waarin 'n reaksie meer van die linkshandige weergawe van 'n molekule produseer as die regterhandige een (chiraliteit), of omgekeerd.[16] MacMillan se navorsingsgroep het baie vordering gemaak op die gebied van asimmetriese organokatalise, en hulle het hierdie nuwe metodes toegepas op die sintese van 'n reeks komplekse natuurlike produkte.[13][16] Hy het chirale imidazolidinoon katalisators ontwikkel.[17][18][19] MacMillan se katalisators word in verskeie asimmetriese sinteses gebruik. Voorbeelde sluit in Diels-Alder-reaksies,[17] 1,3-dipolêre siklo-byvoegings,[20] Friedel-Crafts-alkilerings[21] of Michael-byvoegings.[19]

MacMillan het ook omvattend fotoredoks-katalise ontwikkel vir gebruik in organiese sintese.[22][23][24]

Tussen 2010 en 2014 was MacMillan die stigter-hoofredakteur van die joernaal Chemical Science, die vlagskip-algemene chemie-joernaal wat deur die Royal Society of Chemistry gepubliseer is.[13]

Eerbewyse en toekennings

wysig

MacMillan is in die 2022 Koninklike Verjaarsdag-eerbewyse tot ridder aangewys vir dienste aan chemie en wetenskap.[25][26]

  • 2002 Sloan Research Fellowship[27]
  • 2004 Corday-Morgan-medalje van Royal Institute of Chemistry[28]
  • 2012 verkies tot 'n genoot van die Royal Society (FRS)[29][30]
  • 2012 verkies as 'n lid van die Amerikaanse Akademie vir Kuns en Wetenskappe[31]
  • 2013 verkies tot 'n ooreenstemmende genoot van die Royal Society of Edinburgh (FRSE)[32]
  • 2015 Harrison Howe-toekenning[33]
  • 2017 Ryoji Noyori-prys[34]
  • 2018 Verkies as 'n lid van die Nasionale Akademie vir Wetenskappe[13]
  • 2021 Nobelprys vir Chemie[10]

Aantekeninge

wysig
  1. stereobeheerde vorming in chemie beteken die skepping van molekules met 'n spesifieke volgorde van atome en spesifieke 3-dimensionele rangskikking van hierdie atome, genoem stereo-isomere.
  2. Die terpenoïede, ook bekend as isoprenoïede, is 'n groot en diverse klas van natuurlik voorkomende organiese chemikalieë afgelei van die 5-koolstofverbinding isopreen, en die isopreen polimere wat terpene genoem word.
  3. 'n Enantiomeer is 'molukuul wat se spieëlbeeld nie superponeerbaar is nie.

Verwysings

wysig
  1. 1,0 1,1 "Princeton's David MacMillan receives Nobel Prize in chemistry". Princeton University (in Engels). 6 Oktober 2021. Besoek op 12 Julie 2022.
  2. "Professor David MacMillan FRS" (in Engels). Besoek op 12 Julie 2022.
  3. "David MacMillan: 'Being Scottish helped me win Nobel Prize'" (in Engels). 7 Oktober 2021. Besoek op 12 Julie 2022 – via www.bbc.co.uk.
  4. Paterson, Laura (6 Oktober 2021). "Scottish scientist jointly wins Nobel Prize in chemistry". www.standard.co.uk (in Engels). Besoek op 12 Julie 2022.
  5. "Chemistry Nobel awarded for mirror-image molecules". BBC News (in Engels). 6 Oktober 2021. Besoek op 12 Julie 2022.
  6. Russell, Jennifer (6 Oktober 2021). "Scots scientist wins Nobel Prize for chemistry". Daily Record (in Engels). Besoek op 12 Julie 2022.
  7. "Scottish scientist jointly wins Nobel Prize in chemistry". uk.news.yahoo.com (in Engels). Besoek op 12 Julie 2022.
  8. "The MacMillan Group". Macmillan Group (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Julie 2020. Besoek op 12 Julie 2022.
  9. "David MacMillan". American Chemical Society Division of Organic Chemistry (in Engels). 15 Desember 2016. Besoek op 12 Julie 2022.
  10. 10,0 10,1 "The Nobel Prize in Chemistry 2021". NobelPrize.org (in Engels). Besoek op 12 Julie 2022.
  11. 11,0 11,1 "David MacMillan: 'Being Scottish helped me win Nobel Prize'". BBC News (in Engels). 7 Oktober 2021. Besoek op 13 Julie 2022.
  12. "Bellshill man and former Glasgow University student David WC MacMillan wins the Nobel prize for chemistry". Glasgow Times (in Engels). Besoek op 13 Julie 2022.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 "David MacMillan" (in Engels). National Academy of Sciences. Besoek op 13 Julie 2022.
  14. MacMillan, David William Cross (1996) (in en), Stereocontrolled formation of bicyclic tetrahydrofurans and Enantioselective total synthesis of eunicellin diterpenes, OCLC 35966904 
  15. "Success wouldn't have happened if I wasn't Scottish, says Bellshill-born Nobel Prize winner". HeraldScotland (in Engels). Besoek op 13 Julie 2022.
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 Castelvecchi, Davide; Stoye, Emma (6 Oktober 2021). "'Elegant' catalysts that tell left from right scoop chemistry Nobel". Nature (in Engels). Springer Science and Business Media LLC. doi:10.1038/d41586-021-02704-2. ISSN 0028-0836.
  17. 17,0 17,1 17,2 Ahrendt, Kateri A.; Borths, Christopher J.; MacMillan, David W. C. (15 April 2000). "New Strategies for Organic Catalysis: The First Highly Enantioselective Organocatalytic Diels−Alder Reaction". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society (ACS). 122 (17): 4243–4244. doi:10.1021/ja000092s. ISSN 0002-7863.
  18. "David MacMillan". Princeton University Department of Chemistry (in Engels). 21 Julie 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Oktober 2021. Besoek op 13 Julie 2022.
  19. 19,0 19,1 Paras, Nick A.; MacMillan, David W. C. (12 Junie 2002). "The Enantioselective Organocatalytic 1,4-Addition of Electron-Rich Benzenes to α,β-Unsaturated Aldehydes". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society (ACS). 124 (27): 7894–7895. doi:10.1021/ja025981p. ISSN 0002-7863. PMID 12095321.
  20. Jen, Wendy S.; Wiener, John J. M.; MacMillan, David W. C. (26 September 2000). "New Strategies for Organic Catalysis: The First Enantioselective Organocatalytic 1,3-Dipolar Cycloaddition". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society (ACS). 122 (40): 9874–9875. doi:10.1021/ja005517p. ISSN 0002-7863.
  21. Paras, Nick A.; MacMillan, David W. C. (13 April 2001). "New Strategies in Organic Catalysis: The First Enantioselective Organocatalytic Friedel−Crafts Alkylation". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society (ACS). 123 (18): 4370–4371. doi:10.1021/ja015717g. ISSN 0002-7863. PMID 11457218.
  22. Prier, Christopher K.; Rankic, Danica A.; MacMillan, David W. C. (19 Maart 2013). "Visible Light Photoredox Catalysis with Transition Metal Complexes: Applications in Organic Synthesis". Chemical Reviews (in Engels). 113 (7): 5322–5363. doi:10.1021/cr300503r. ISSN 0009-2665. PMC 4028850. PMID 23509883.
  23. Shaw, Megan H.; Twilton, Jack; MacMillan, David W. C. (19 Augustus 2016). "Photoredox Catalysis in Organic Chemistry". The Journal of Organic Chemistry (in Engels). 81 (16): 6898–6926. doi:10.1021/acs.joc.6b01449. ISSN 0022-3263. PMC 4994065. PMID 27477076.
  24. Nicewicz, David A.; MacMillan, David W. C. (3 Oktober 2008). "Merging Photoredox Catalysis with Organocatalysis: The Direct Asymmetric Alkylation of Aldehydes". Science (in Engels). 322 (5898): 77–80. doi:10.1126/science.1161976. PMC 2723798. PMID 18772399.
  25. "No. 63714". The London Gazette (Supplement). 1 Junie 2022. p. B2.63714]]
  26. "Nobel prize winning chemist from Bellshill has now been knighted by the Queen". GlasgowWorld (in Engels). 8 Junie 2022. Besoek op 13 Julie 2022.
  27. "MacMillan Awarded Sloan Research Fellowship" (in Engels). California Institute of Technology. Augustus 2002. Besoek op 13 Julie 2022.
  28. "Caltech Faculty Awards and Honors 2004–2005" (PDF) (in Engels). California Institute of Technology. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 11 Augustus 2011. Besoek op 13 Julie 2022.
  29. "New Fellows 2012" (in Engels). Royal Society. Besoek op 13 Julie 2022.
  30. "Sir David MacMillan's Royal Society Fellowship Biography". The Royal Society (in Engels). Besoek op 13 Julie 2022.
  31. "David W.C. MacMillan". American Academy of Arts & Sciences (in Engels). Besoek op 13 Julie 2022.
  32. "Professor David William Cross MacMillan FRS, CorrFRSE – The Royal Society of Edinburgh". The Royal Society of Edinburgh (in Engels). Besoek op 13 Julie 2022.
  33. "Past Recipients of the Harrison Howe Award" (in Engels). Besoek op 13 Julie 2022.
  34. "The Society of SynthRyoji Noyori Prize Recipients". www.ssocj.jp (in Japannees). Society of Synthetic Organic Chemistry, Japan. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2017. Besoek op 13 Julie 2022.