Diapsida, of die diapsides ("met twee boë"), is ’n groep tetrapodes wat sowat 300 miljoen jaar gelede tydens die Laat Karboon-periode twee gate aan die kant van hul skedel by die slape ontwikkel het.[1] Dit het die hegting van groter, sterker kaakspiere moontlik gemaak en diapsides in staat gestel om hul mond groter oop te maak.

’n Diagram van die skedel van ’n diapside.

Diapsida
Tydperk: Laat Karboon–hede 302–0 m. jaar gelede
Omeisaurus tianfuensis.
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Superklas:
Klas:
Subklas:
Diapsida

(Osborn, 1903)
Subgroepe
  • †Araeoscelidia
  • Neodiapsida
Diapsida
Kladistiese klassifikasie
Koninkryk: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Therapsida
Klade: Eutheriodontia
Klade: Diapsida
(Osborn, 1903)

Lewende diapsides is baie uiteenlopend en sluit in alle krokodille, akkedisse, slange, tuataras en voëls. Hoewel sommige terapsides óf een gat verloor het (akkedisse) óf albei (slange), of ’n heel ander skedel ontwikkel het (voëls), word hulle steeds as diapsides geklassifiseer vanweë hul stamboom. Minstens 7 925 spesies diapside-reptiele bestaan vandag in omgewings dwarsoor die aarde (byna 18 000 wanneer voëls ingesluit word).

Kladogram wysig

Hier onder is ’n kladogram volgens Bickelmann et al.[2] en Reisz et al.[3] wat die verwantskap tussen die grootste groepe diapsides wys.

Diapsida

Araeoscelidia


Neodiapsida

Orovenator




Lanthanolania




Tangasauridae




Younginidae




Claudiosaurus





Palaeagama



Saurosternon





Coelurosauravus





Thalattosauria




Hupehsuchia



Ichthyopterygia





Sauria











Verwysings wysig

  1. "Those diverse diapsids".
  2. Constanze Bickelmann, Johannes Müller and Robert R. Reisz (2009). "The enigmatic diapsid Acerosodontosaurus piveteaui (Reptilia: Neodiapsida) from the Upper Permian of Madagascar and the paraphyly of younginiform reptiles". Canadian Journal of Earth Sciences. 49 (9): 651–661. doi:10.1139/E09-038.
  3. Robert R. Reisz, Sean P. Modesto and Diane M. Scott (2011). "A new Early Permian reptile and its significance in early diapsid evolution". Proceedings of the Royal Society B. 278 (1725): 3731–7. doi:10.1098/rspb.2011.0439. PMC 3203498. PMID 21525061.