Friedrich Wilhelm Kolbe

Friedrich Wilhelm Kolbe (Gütersloh, Wesfale, Duitsland, 3 November 1821 – Kaapstad, Kaapkolonie, 1899) was 'n sendeling van die Rynse Sendinggenootskap in Suidwes-Afrika en Suid-Afrika en kenner van die Hererotaal.

Opleiding en koms na Afrika

Kolbe se vader was David Friedrich Kolbe, gebore in 1793 in Bielefeld. Die gesin het uit nog twee kinders bestaan, onder andere Margarete Charlotte Kolbe-Sykes. Ná sy opleiding in die boekdrukkuns het hy in 1840 na Barmen gegaan om as sendeling van die Rynse Sendinggenootskap aan dié genootskap se sendinginstituut opgelei te word. Nadat hy op 14 Februarie 1844 georden is, is hy na Afrika gestuur waar hy van 1845 tot 1847 op Worcester werksaam was.

Na Suidwes-Afrika

Eerw. Kolbe het van 1848 tot 1852 in Suidwes-Afrika op Otjimbingwe, Okahandja en Otjikango gewerk.

In Maart 1848 het hy by Walvisbaai geland en nog dieselfde maand na Otjikango (Gross Barmen) vertrek waar hy op 23 April aangekom het. Onder leiding van eerw. C.H. Hahn het hy daar die Hererotaal aangeleer wat hy ná 'n jaar so goed beheer het dat hy daarin kon preek. Volgens Hahn was die eerste preke van Kolbe beter as sy eie. Kolbe se digterlike aanleg, wat Hahn nie gehad het nie, het hom in staat gestel om die woorde van ongeveer 50 kerkliedere te skryf.

Verhuising na Okahandja

Op 5 Maart 1849 het Kolbe saam met Hahn en Johannes Rath na Okahandja vertrek waar Hahn reeds in 1844 'n huis gebou het. Nadat Kolbe hom daar gevestig het, het hy in dieselfde jaar oor land na Kaapstad gegaan om met Isabella Maria Elliott, dogter van 'n Engelse sendeling, in die huwelik te tree. Hulle het op 19 Januarie 1850 per boot van Kaapstad af terugvertrek en Otjikango oor Walvisbaai weer op 21 Maart bereik. Die huis op Okahandja is herstel en vergroot, waarna hy en sy vrou dit op 19 April 1850 betrek het. Terwyl hy in Kaapstad was, het hy 'n drukpers gekoop en 1 500 eksemplare van 'n elementêre boekie in Herero laat druk, asook 'n oplaag van duisend eksemplare van 'n boek met 51 Bybelverhale en 40 liedere.

Op 23 Augustus 1850 was Kolbe op Okahandja en ooggetuie van die aanval deur Jonker Afrikaner op die Herero's en het hy met sy vrou dieselfde dag nog na Hahn in Otjikango gevlug, waarna hy op Otjikango en Otjimbingwe werksaam was.

Verhuising na Suid-Afrika

Hy is in 1852 terug na Kaapstad waar hy uit die Rynse Sending getree en by die Kongregasionalistiese Kerk aangesluit het. Van 1853 tot 1856 was hy as sendeling van die NG Sending op George werksaam. In Augustus 1856 het hy en sy gesin na die Paarl verhuis waar hy tot 1877 as sendeling in die Zionskerk-gemeente werksaam was. Hy moes sy werk in die Paarl weens keelmoeilikheid staak, waarna hy hom twee jaar op Stellenbosch en daarna in Kaapstad gevestig het. In die moederstad het hy die oues en krankes in Dorkas-huis en die Oude Hospitaal besoek.

Eerw. Kolbe het minstens een kind gehad, Friedrich Carl.

Bronne

• (af) W.J. De Kock en prof. D.W. Krüger 1972. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel II. Pretoria: Nasionale Raad vir Sosiale Navorsing.
• (en) MyHeritage.com. URL besoek op 21 April 2016.