Gross Barmen
Gross Barmen (ook Otjikango en gestig in 1844 as Neu-Barmen) is ’n geskiedkundige nedersetting, warmwaterbron en voormalige Rynse sendingstasie in die streek Otjozondjoepa in sentraal-Namibië, sowat 25 km vanaf Okahandja.
Gross Barmen | |
|---|---|
 Die landskap in die omgewing van Gross Barmen | |
  Gross Barmen | |
| Koördinate: 22°06′00″S 16°45′00″O / 22.10000°S 16.75000°O | |
| Land |  Namibië |
| Streek | Otjozondjoepa |
| Kiesafdeling | Okahandja |
| Stigting | 1844 |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 0,93 km2 (0,36 vk. myl) |
| Tydsone | UTC+2 (SAST) |
Geskiedenis
wysig
Die Herero wat hier gewoon het, het die naam Otjikango (“groot fontein”) aan die plek gegee vanweë die warmwaterbronne. Die eerste Rynse sendelinge in Suidwes-Afrika, Carl Hugo Hahn en Franz Kleinschmidt, het op 6 Oktober 1842 uit die noordweste van die Kaapkolonie by die hoofkwartier van Jonker Afrikaner op /Ai//gams (Windhoek) aangekom, kort voor die Herero en die Nama op Kersdag 1842 'n vrede sluit wat tot 1846 sou standhou, maar vertrek kort daarna omdat die Wesleyaanse sendeling Richard Haddy, wat eweneens deur Jonker uitgenooi is om sy volk te kom bearbei, daar opgedaag het.
Om enige botsing te vermy, besluit Hahn om 'n begin te maak met die sendingwerk onder die Herero. Hahn stig op 31 Oktober 1844 by die warmwaterbron op Otjikango die eerste Rynse sendingstasie in die Hererogebied en noem dit, na aanleiding van die setel van die Rynse Sendinggenootskap, die gewese nywerheidstad Barmen, Gross Barmen (of Neu-Barmen).
Hahn leer die inboorlinge om tuine aan te lê en hul veestapel te verbeter; ’n eerste gebou word in 1850 opgerig en Hahn probeer om onderwys te gee en belangstelling in geestelike dinge te wek. Sy hoop dat 'n hele stam van die nomadiese Herero hom op Otikango sou vestig, word nie verwesenlik nie. Ná die verpletterende neerlaag wat hulle in die verbete stryd teen Jonker se Nama in Augustus 1850 op Okahandja gely het, verlaat die Herero tydelik die gebied om aan die voortdurende aanslae van hul vyand te ontkom.
Hahn word na Duitsland teruggeroep om verslag te doen, maar kry 'n nuwe opdrag toe hy in November 1852 Kaapstad bereik. Omdat die Wesleyaanse sendeling intussen weens die rooftogte van Jonker sy werk op Windhoek gestaak het, kry Hahn van sy genootskap opdrag om daar in die bres te tree, maar sy poging faal en hy reis na Duitsland waar hy op 13 September 1853 in Barmen aankom. Begin 1856 is hy weer terug, maar vestig hom op Otjimbingwe waar 'n deel van die Hererovolk intussen 'n toevlug gesoek het.
Die volgende Rynse sendeling wat hom op Gross Barmen kom vestig het, was eerw. Peter Heinrich Brincker. Hy trou op 10 Februarie 1864 en kom kort daarna aan op die stasie, waar hy besluit het om die sendingwerk te hervat. Herhaalde aanvalle van die Nama op die stasie dwing Brincker om dit nie minder as sewe keer te ontruim nie omdat hy in lewensgevaar verkeer. Telkens beset hy dit weer.
Omdat die bewoners die stasie weens die oorlog eindelik verlaat het, gaan Brincker in 1866 terug na Otjimbingwe, maar enkele maande later keer hy terug omdat 'n stam van die Oos-Herero, die Mbandjeru, hul onverwags op Neu-Barmen gevestig het. Sy pogings om hierdie mense te kersten word met 'n sekere mate van sukses bekroon, maar weldra weer verydel toe die Mbandjeru hulle by die opperhoof Maharero op Okahandja aansluit. Weer trek Brincker na Otjimbingwe en nogeens keer hy in 1869 terug omdat die oorlog toe feitlik verby is.
Hy begin onmiddellik met die heropbou van die stasie, rig 'n skool op en bou 'n kerk. Gedurende die jare wat volg op die sogenaamde Vrede van Okahandja (13 September 1870), wat sendelinge bewerkstellig het en wat ’n dekade sou duur, kon hy ongehinderd arbei sodat sy gemeente teen 1877 uit 251 volwasse lede bestaan het en sy skool deur 130 kinders besoek is. Ná 'n besoek aan Duitsland keer Brincker in Februarie 1880 na Duits-Suidwes-Afrika terug, maar gaan werk op Otjimbingwe.
Warmwaterbronne
wysig
Die Gross Barmen-oord is in 1977 gebou. Die water van die bronne kom uit ’n diepte van 2,5 km en bereik die oppervlak teen ’n temperatuur van 65 °C, wat dan afgekoel word tot sowat 40 °C vir die termiese bad. Gross Barmen word bedryf deur Namibia Wildlife Resorts (NWR), die maatskappy wat verantwoordelik is vir al die nasionale parke en amptelike ontspanningsgebiede in Namibië. Hier was ook tot 2010 ’n vulstasie, restaurant en oornagverblyf. Nadat dit ’n tyd lank NWR se grootse verlieslydende instelling was, is dit in 2013 en 2014 deeglik opgeknap en op 3 Desember 2014 amptelik heropen.
Bronne
wysig- (af) De Kock, W.J. 1968. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel I. Pretoria: Nasionale Raad vir Sosiale Navorsing, Departement van Hoër Onderwys.
- (de) Lewenskets van Brincker op Namibiana.de. URL besoek op 18 April 2016.
Eksterne skakels
wysig- (af) Besonderhede oor die Gross Barmen-oord. URL besoek op 18 April 2016.