Gamma Cephei
Gamma Cephei of γ Cephei (afgekort as Gamma Cep of γ Cep) is ’n dubbelsterstelsel sowat 45 ligjare van die Son af in die sterrebeeld Kefeus (Cepheus). Die primêre komponent, Gamma Cephei A, amptelik bekend as Errai,[6] het ’n sterreklassifikasie van K1 III-IV en is dus ’n oranje subreus. Dit het ’n rooidwergmetgesel, Gamma Cephei B. ’n Eksoplaneet met die naam Gamma Cephei Ab, wat later Tadmor gedoop is, wentel waarskynlik om die primêre ster.
Gamma Cephei
| ||||
| ||||
| Die ligging van Gamma Cephei (in die rooi sirkel). | ||||
| Sterrebeeld | Kefeus | |||
| Spektraaltipe | K1 III-IV CN1 / M4 V[1] | |||
| Soort | Dubbelster | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 23h 39m 20.852s[2] | |||
| Deklinasie | +77° 37′ 56.19″[2] | |||
| Skynmagnitude (m) | 3,22 | |||
| Absolute magnitude (M) | -1,31[3] | |||
| B-V-kleurindeks | 1,03 (A) | |||
| U-B-kleurindeks | 0,94 (A) | |||
| Besonderhede | ||||
| Massa (M☉) | 1,40 ± 0,12 / 0,409 ± 0,018[1] | |||
| Radius (R☉) | 4,79 ± 0,06 (A)[4] | |||
| Ouderdom (jaar) | 6,6 miljard (A)[5] | |||
| Eienskappe | ||||
| Veranderlikheid | Vermoed (A) | |||
| Veelvoudigheid | Dubbelster | |||
| Ander name | ||||
| 35 Cep, Gl 903, HR 8974, BD +76°928, HD 222404, GCTP 5725.00, SAO 10818, FK5 893, HIP 116727 | ||||
| ||||
Gamma Cephei is die ster wat met die blote oog sigbaar is wat Polaris eindelik sal vervang as die poolster vanweë aksiale presessie. Dit sal omstreeks 3000 n.C. nader as Polaris aan die noordpool wees en sal omstreeks 4000 n.C. op sy naaste aan die pool wees. Omstreeks die 6de millennium n.C. sal dit as poolster vervang word deur Iota Cephei.
Gamma Cephei het ’n skynbare magnitude van 3,22, waarvoor Gamma Cephei A feitlik alleen verantwoordelik is. Die primêre ster is sowat 6,6 miljard jaar oud (gebaseer op sy Fe/H-metaalinhoud)[5] en is aan die wegbeweeg van die hoofreeks. Sedert 1943 dien die ster se spektrum as een van die stabiele verwysingspunte waarvolgens ander sterre geklassifiseer word.[7]
Gamma Cephei B se massa is omtrent 0,409 keer dié van die Son.[1] Dit is waarskynlik ’n rooidwerg van klas M4 en is 6,2 grade van ’n magnitude dowwer as die primêre ster.[1] Daar word vermoed die twee sterre is ewe oud.
Planeetstelsel
wysig’n Planeet wat om Gamma Cephei A wentel, is aanvanklik in 1988 ontdek deur ’n Kanadese span bestaande uit Bruce Campbell, Gordon Walker en Stephenson Yang.[8] In 1989 het ook Anthony Lawton en P. Wright die bestaan daarvan aangekondig.[9] Dit sou die eerste bevestigde eksoplaneet gewees het wat ontdek is, en die ontdekking was geskoei op dieselfde radialesnelheidstegniek wat later suksesvol deur ander gebruik is. Die aanspraak op die ontdekking is egter in 1992 teruggetrek vanweë die gehalte van die data.
In 2002 is bewyse van die bestaan van die planeet aansienlik versterk deur nuwe metings deur Artie Hatzes en sy samewerkers by die McDonald-sterrewag.[10]
| Planeet of skyf (vanaf ster) |
Massa | Halwe lengteas (AE) |
Wentelperiode (dae) |
Eksentrisiteit | Baanhelling (°) |
Radius |
|---|---|---|---|---|---|---|
| b (Tadmor) | ≥1,60 ± 0,13 MJ | 2,044 ± 0,057 | 902,9 ± 3,5 | 0,115 ± 0,058 | — | — |
Name
wysigDie ster se Bayer-naam is "Gamma Cephei" en sy Flamsteed-naam "35 Cephei". Die tradisionele naam, "Errai" (ook gespel Er Rai of Alrai) kom van die Arabiese الراعي ar-rā‘ī, "die herder".
In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie (IAU) se sternaamwerkgroep (WGSN) die naam "Errai" vir die ster Gamma Cephei A goedgekeur[11] omdat hulle eiename aan individuele sterre toegeken het eerder as aan stergroepe.
In Julie 2014 het die IAU 'n proses van stapel gestuur om eiename aan sekere eksoplanete te gee[12] deur die publiek vir name te laat stem.[13] In Desember 2015 is aangekondig die wennaam vir Gamma Cephei Ab is "Tadmor".[14] Dit is die antieke Semitiese naam en die Arabiese naam vir die stad Palmyra, 'n Unesco-wêrelderfenisgebied.[15]
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Neuhäuser, R.; et al. (2007). "Direct detection of exoplanet host star companion γ Cep B and revised masses for both stars and the sub-stellar object". Astronomy and Astrophysics. 462 (2): 777–780. arXiv:astro-ph/0611427. Bibcode:2007A&A...462..777N. doi:10.1051/0004-6361:20066581.
- ↑ 2,0 2,1 van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.Vizier catalog entry
- ↑ Park, Sunkyung et al. (2013), "Wilson-Bappu Effect: Extended to Surface Gravity", The Astronomical Journal 146 (4): 73, doi:10.1088/0004-6256/146/4/73, Bibcode: 2013AJ....146...73P.
- ↑ Nordgren, Tyler E. et al. (Desember 1999), "Stellar Angular Diameters of Late-Type Giants and Supergiants Measured with the Navy Prototype Optical Interferometer", The Astronomical Journal 118 (6): 3032–3038, doi:10.1086/301114, Bibcode: 1999AJ....118.3032N
- ↑ 5,0 5,1 Torres, Guillermo (2007). "The Planet Host Star γ Cephei: Physical Properties, the Binary Orbit, and the Mass of the Substellar Companion". The Astrophysical Journal. 654 (2): 1095–1109. arXiv:astro-ph/0609638. Bibcode:2007ApJ...654.1095T. doi:10.1086/509715.
- ↑ "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 28 Julie 2016.
- ↑ Garrison, R. F. (December 1993), "Anchor Points for the MK System of Spectral Classification", Bulletin of the American Astronomical Society 25: 1319, Bibcode: 1993AAS...183.1710G, archived from the original on 2019-06-25, https://web.archive.org/web/20190625094716/http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html, besoek op 2012-02-04
- ↑ Campbell; Walker, G. A. H.; Yang, S. (1988). "A search for substellar companions to solar-type stars". The Astrophysical Journal. 331: 902–921. Bibcode:1988ApJ...331..902C. doi:10.1086/166608.
- ↑ Lawton, A.T.; Wright, P. (1989). "A planetary system for Gamma Cephei?". British Interplanetary Society. 42: 335–336. Bibcode:1989JBIS...42..335L.
- ↑ Hatzes, Artie P.; et al. (2003). "A Planetary Companion to Gamma Cephei A". The Astrophysical Journal. 599 (2): 1383–1394. arXiv:astro-ph/0305110. Bibcode:2003ApJ...599.1383H. doi:10.1086/379281.
- ↑ "Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1" (PDF). Besoek op 28 Julie 2016.
- ↑ NameExoWorlds: An IAU Worldwide Contest to Name Exoplanets and their Host Stars. IAU.org. 9 Julie 2014
- ↑ "NameExoWorlds The Process". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Augustus 2015. Besoek op 13 Julie 2019.
- ↑ Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released, International Astronomical Union, 15 Desember 2015.
- ↑ "NameExoWorlds The Approved Names". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Februarie 2018. Besoek op 13 Julie 2019.
Eksterne skakels
wysig- Gamma Cephei op WikiSky: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hydrogen α, X-Ray, Astrophoto, Sky Map, Artikels en foto's
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
