Helena Barry-Hofmeyr

Helena Barry-Hofmeyr (née Brink, Wellington, Kaapkolonie, 28 Maart 1887 – Bethlehem, Oranje-Vrystaat, 29 Januarie 1954) was lid van die Vrystaatse Provinsiale Raad en 'n stoere ondersteuner van die Nasionale Party.

Herkoms

Helena Brink is op Palmietrivier in die distrik Wellington gebore en ontvang haar eerste onderrig aan die plaasskool en daarna haar middelbare onderrig aan die Hugenote-seminarie op Wellington. Later het sy aan die Universiteit van Stellenbosch, toe nog bekend as die Victoria-kollege, in die skone kunste en huishoudkunde studeer.

Huwelik

Sy het 'n Vrystater geword toe sy op 8 Junie 1918 op Wellington in die huwelik tree met John William (Willie) Barry-Hofmeyr, die aangenome seun van ds. Adriaan en mev. Anna Hofmeyr. Willie Barry-Hofmeyr was die tiende kind van ds. Richard van Reenen Barry en sy vrou, Elisabeth Wilhelmina, gebore Van der Byl. Hy is op 16 Mei 1888 op Calitzdorp gebore waar sy vader van 1874 tot 1915 die eerste NG leraar was. Willie se ma is skaars vyf weke later, op 28 Junie 1888, oorlede. Ná die begrafnis het die kinderlose ds. Adriaan Hofmeyr en sy vrou, 'n niggie van wyle mev. Barry, die Calitzdorpse predikant se vierjarige seuntjie, Reginald, vir 'n tydjie met hulle saam Prins Albert toe geneem. Hulle wou hom later aanneem, maar ds. Barry bied hulle die baba, John William, aan wat hy gereken het die sorg van 'n moeder die meeste nodig gehad het.

Ds. Hofmeyr is in 1899 uit sy amp onthef en het tydens die Anglo-Boereoorlog in Engeland gaan propaganda maak teen die Boeremagte se stryd teen die Britse oormag. Die toe sowat 12-jarige Willie en sy aanneemmoeder is waarskynlik saam, hoewel die beskikbare bronne dit nie uitdruklik so stel nie. Ná die Driejarige Oorlog het die gesin 'n tyd lank in die Vrystaat gewoon waar Willie se vader skoolgehou het aan 'n tweemanskool in die distrik Kestell. Niks verder is oor Helena Brink se aanstaande bekend nie, buiten dat hy op Kroonstad gewoon het toe hulle mekaar ontmoet het en in 'n stadium 'n bankbestuurder was op Bethlehem. Hy is reeds op 31 Augustus 1927 daar oorlede, maar die oorsaak is nie bekend nie. In daardie tyd het haar skoonouers op Heilbron gewoon, waar ds. Hofmeyr hulpprediker was. Die Hofmeyrs het die volgende jaar na Kuruman verhuis waar ds. Adriaan tot 1933, kort voor sy 80ste verjaardag, leraar van die plaaslike NG gemeente was.

Politieke bittereinder

Helena Barry-Hofmeyr word beskryf as 'n Nasionalis "in murg en been, 'n politieke bittereinder soos min mans kon dink om te wees".^[1] Sy was in 1933 een van net twee vrou wat op die Nasionale Party se Vrystaatse kongres teen die samesmelting van die NP met die Suid-Afrikaanse Party gestem het in die aanloop tot die stigting van die Verenigde Party (Desember 1934).

Sy het 'n onwrikbare geloof in Nasionale jeugbewegings gehad en was jare lank 'n offisier van die Voortrekker-kommando en stigter van die Bethlehemse Jeugbond-tak. In 1935 is sy gekies tot lid van die hoofbestuur van die Nasionale Party van die Vrystaat, 'n amp wat sy waarskynlik tot haar dood beklee het.

In 1934 onderneem die weduwee Barry-Hofmeyr 'n uitgebreide reis deur Engeland en die Europese vasteland en maak daar kennis met die Europese behuisingskemas en opvoedkundige stelsels. Sy het ook die vernaamste weeshuise en inrigtings vir bejaardes en mindergegoedes besoek. In die Vrystaatse Provinsiale Raad het sy haar dan ook veral beywer vir die belange van die onderwys en gesubsidieerde hospitale.

In die provinsiale verkiesing van 1949 wen Helena Barry-Hofmeyr die setel Bethlehem vir die Nasionale Party met 'n oortuigende meerderheid van 1 291. Sy dien net tot voor die verkiesing van 1953 in dié hoedanigheid.

Bronne

Dreyer, eerw. A. 1929. Kerksouvenir van Wynberg. Kaapstad, Stellenbosch en Bloemfontein: Nasionale Pers, Beperk.
(af) Hofmeyr, W. Lou(w); Hofmeyr, Nico J.; Hofmeyr, S.M.; Hofmeyr, George S.; Hofmeyr, Johannes W. (samestellers). 1987. Die Hofmeyrs: 'n Familiegeskiedenis. Lynnwoodrif en Bloemfontein: Die Samestellers.
Hopkins, H.C.. 1973. Ned Geref Kerk Calitzdorp 1873–1973. Calitzdorp: NG Kerkraad.
Stockenstrom, E. 1942. Gedenkboek van die Nederduitse Gereformeerde Gemeente te Prins Albert. Kaapstad: Nasionale Pers, Beperk.
Van der Merwe, dr. Gerdrie. 1991. Strome lewende water: Nederduitse Gereformeerde gemeente Kuruman 1916–1991. Kuruman: Kerkraad.

Verwysings

↑ Goosen, D.P. (red.). 1953. Die triomf van Nasionalisme in Suid-Afrika (1910–1953). Johannesburg: Impala Opvoedkundige Diens (Edms.) Bpk.

Sien ook

[1] Goosen, D.P. (red.). 1953. Die triomf van Nasionalisme in Suid-Afrika (1910–1953). Johannesburg: Impala Opvoedkundige Diens (Edms.) Bpk.

[1]