Andries Dreyer

Eerw. Andries Dreyer (soms ook gespel "Dreijer") (Philadelphia, 10 Januarie 1872 - 31 Augustus 1938) was 'n sendeling, baanbreker-kerkhistorikus en eerste argivaris van die Nederduitse Gereformeerde Kerk, joernalis en Africana-versamelaar.

Agtergrond en sendingwerk

Hy is op die dorpie Philadelphia in die Swartland noord van Kaapstad gebore as die oudste seun van Hendrik Cornelis Dreyer (1845-1901) en sy vrou, Engela Jacoba Blanckenberg. Hy gaan skool in die dorpskooltjie op sy tuisdorp en bekwaam hom aan die normaalkollege in Kaapstad as onderwyser van 1889 tot hy in Julie 1891 die derdeklas-onderwysersertifikaat behaal. In 1893 lê hy ook die matrikulasie-eksamen af en studeer daarna met die oog op sendingwerk aan die Victoria-kollege op Stellenbosch van 1893 tot 1894. Hy word hoof van die skool op Hermanuspietersfontein (die latere Hermanus), waar hy met geesdrif en toewyding werk. Met private studie het hy in 1896 in die sendelingeksamen van die NG Kerk geslaag en word in daardie jaar gelegitimeer, maar bearbei reeds van 1894 die lidmate van die moedergemeente Caledon op Hermanus.

Terwyl hy daar was het hy met die aanmoediging van prof. Marais van die Kweekskool sy eerste pennevrug gelewer: De Strijd tegen het Liberalisme (1898). Al was die werk nie besonder uitgebreid of van groot geskiedkundige waarde nie, het die skrywer 'n onderwerp aangeraak wat tot in daardie stadium byna geen aandag gekry het nie. Dit was die eerste werk waarin lidmate kon lees van die oorsaak en gang van die stryd teen die liberalisme in die NG Kerk. Hierdie werk het blykbaar sy lus tot ondersoek van die plaaslike kerkgeskiedenis laat ontwaak. Hierna lê hy hom toe op die versameling van ou geskrifte, brosjures, boeke en ander bronne oor die geskiedenis van die Kerk, sodat hy teen die twintigerjare een van die grootste sodanige versamelings in die land gehad het. Van 1901 tot 1903 arbei hy in die NG gemeente Kaapstad se Maitland-wyk. Hy is op 12 Maart 1903 as sendeling georden in die gemeente Kaapstad met die Kleurlingwyk Hanoverstraat as werkkring.

Die kerkgebou op Philadelphia, die klein Swartlandse dorpie waar eerw. Dreyer grootgeword het.

Kerkskrywer

Dreyer se verdere ondersoek lei tot die publikasie van die eerste in 'n reeks Historiese Albums, wat bedoel was om die Kerk en sy werksaamhede aan die volk voor te stel. Die bewerking was egter so duur dat die reeks net twee uitgawes beleef het. In sy Historisch Album van de Nederduitsche Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika (1907) word 'n kort historiese oorsig van al die gemeentes wat toe deel was van die Ring van Kaapstad gegee. Die tweede, soortgelyke publikasie (1910) bevat 'n beskrywing van die sending, liefdadigheidstigtings en opvoedkundige inrigtings van die Kerk. In 1915 verskyn uit sy pen Korte Schetsen uit de Geschiedenis der Ned. Ger. Kerk in Zuid-Afrika, 'n handleiding vir katkisasie, wat later heeltemal uitverkoop was. In 1916 volg 'n praguitgawe, Zuid-Afrikaanse Monumenten-Album met verklarende en historiese aantekeningen. Intussen lewer hy van tyd tot tyd artikels in die dagbladpers oor persone en gebeurtenisse uit die verlede, wat die publiek al hoe meer in hom iemand laat herken wat op 'n byna onbekende en onbewerkte akker 'n ryke oes oplewer.

Dit was dus geen wonder nie dat toe gesoek word na iemand om die eeufees-album oor die Sinode op te stel, die keuse op hom sou val. Dit verskyn in 1924 as Eeuwfeest-album van de Nederduits Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika. Met dié vroeë, algemeen-geskiedkundige werke wek hy belangstelling vir die Kerk en sy werksaamhede. Miskien vir die eerste keer het die album ook 'n oorsig gebied van die "schrijvers over onze kerkgeschiedenis". Dreyer is self ook in die lys van die kerkgeskiedskrywers opgeneem met 'n beskrywing deur ds. P.G.J. Meiring. Dreyer is sonder raadpleging in sy eie boek ingesluit, skryf Meiring, omdat beskeidenheid hom verbied het om sy eie naam te noem in die lys van kerklike geskiedskrywers. Dreyer is ook die skrywer van Het Christelik Huisgezin, 'n boek waarvan teen die middel twintigerjare van die 20ste eeu reeds vier uitgawes verskyn het en toe vir die eerste maal ook in Afrikaans die lig gesien het as Die Kristelike Huisgesin. Sy Onze Ouderlingen en Diakenen, 'n handleiding vir kerkraadslede, se eerste uitgawe het in 1913 verskyn en die tweede in 1923.

Eerste voorblad van De Zendingkerk, van 1910 af De Zendingbode. Eerw. Dreyer was die eerste ongesalarieerde redakteur van 1905 tot 1925, toe hy bedank het. Die blad het drie jaar later ophou bestaan weens 'n gebrek aan ondersteuning, ná dit aanvanklik belofte getoon het.

Kerklike verslaggewer

De Zendingkerk

Die eerste besending Afrikaanse Bybels kom op Donderdag 1 Junie 1933 van Londen af by Bybelhuis in Kaapstad aan. Van links: J.A. Ferguson, sen. F.S. Malan, W.F. Kruse, H.J. Otto, ds. C.M.W. du Toit, dr. N.J. van der Merwe, eerw. Dreyer, prof. E.E. van Rooyen, W. Watts, ds. F.X. Roome, ds. P.G.J. Meiring, ds. F.S. Malan, biskop S.W. Lavis, eerw. G.F. Gale. Ds. H.P.M. Steyn is op die inlas omdat hy toe in die Oostelike Provinsie was.

Hoewel eerw. J.P. de Villiers, wat sy loopbaan as sendeling in die Soutpansberge in 1889 begin het en dit op Richmond, Malmesbury, Woodstock en Kaapstad voortgesit en op Wellington voleinding het met sy afsterwe in 1922, die vader van die blad De Zendingkerk genoem moet word, was eerw. Dreyer redakteur van dié blad vir die grootste deel van sy bestaan. Hy skryf self oor die hele lewensloop van die blad in die boek NG Sendingkerk, Kaapland 1881-1931: "Op 'n vergadering van die Kaapse Skiereiland Sendelinge Broederlike Onderhoud, wat eweneens op sy inisiatief op 20 Oktober 1902 gestig is ... is op voorstel, 3 Augustus 1904, besluit 'dat er een Zendingblad voor de Zendinggemeenten op het Kaapsche Skiereiland opgericht word'. Op die volgende vergadering is die beperking weggeneem en bepaal dat dit 'n blad vir 'onze Zendinggemeenten' sal wees. Die Sinode wat twee maande later (in November 1904) op Wellington gehou is, het besluit 'een goedkoop Kerkblad voor de leden van de Zendinggemeenten' op te rig, in die oortuiging dat daarvoor 'n sterk behoefte bestaan het by die Hollands-sprekende Gekleurdes wat tot ons kerk behoor. Die Sinode het die behartiging van die saak aan 'n kommissie, bestaande uit Eerww. D.J. Joubert (Wynberg), voorsitter, D.M. Reynecke (destyds Lanquedoc), P.L. le Roux (destyds Ceres) en J.P. de Villiers (Woodstock), sekretaris, opgedra. Hierdie kommissie dadelik die nodige stappe (gedoen), Eerw. A. Dreyer, destyds leraar van die Hanoverstraat Kerk, Kaapstad, en tans Argivaris van die Moederkerk as redakteur benoem en die eerste nommer in die middel van Januarie met die naam De Zendingkerk laat verskyn."

Buiten stigtelike literatuur het die blad, wat in 1910 De Zendingbode geword het, ook preke, verhale, gemeentenuus, geskiedkundige artikels, 'n rubriek vir kinders, aanwysings vir Skrifondersoek en amptelike berigte bevat. Ds. A.P. Smit skryf oor die bydrae van die blad: "Die betekenis van hierdie blad met sy ryk geskakeerde inhoud en interessante aanbieding vir die geestelike ontwikkeling van die Kaapse Kleurling kan moeilik oorskat word."

Die eerste drukkers was die Citadel Press (Heilsleër-drukkery), opgevolg deur De Z.A. Nieuwsblad Maatschappy (eienaars van die indertydse S.A. News), wat oorgeneem is deur Van de Sandt de Villiers en Kie. (uitgewer van De Zuid-Afrikaan), totdat in Mei 1916 die here Samuel Griffiths en Kie. die blad oorgeneem en gedruk het en daarmee tot die einde volgehou het, ten spyte van die verlies wat hulle daardeur gely het. Gedurende die eerste jare was daar groei en bloei, wat later weer afgeneem het. Onder die vaste medewerkers was daar eerww. G.J. Willemsen, J.P. de Villiers en P.M. Spratt en die Gesondheidsdokter, dr. J.J. Hoffmann van Hermanus, wie se stukke later in boekvorm onder die titel De Weg tot Gesondheid uitgegee is. Laasgenoemde het ook baie gedoen deur die toekenning van pryse om Bybelkennis onder die jong lesers van die blad te bevorder. Nog 'n medewerker was eerw. C.J. Grové wat onder die opskrif Stukjes en Brokjes pittige stukke geskryf het, waarin hy nagevolg is deur eerw. A.H. Stander van Darling, wat die eers het dat hy in November 1916 die eerste Afrikaanse bydrae vir die blad gelewer het. Andersins was alles Hoog-Hollands en dit tot byna aan die einde so gebly. Eerw. J. de Villiers van Claremont was ook 'n gereelde bydraer, asook eerw. A.H. Barnard van Beaufort-Wes, die vader van dr. Christiaan Barnard.

In latere jare het die blad baie sorg en kommer op geldelike gebied opgelewer. Eerw. Dreyer was nie 'n gesalarieerde redakteur nie, hoewel hy dan en wan honorariums ontvang het in erkenning van sy dienste. Hy het die blad sy mondige jare sien bereik, en toe aan die einde van 1924 bedank. Die Sinode het hom gevra om aan te bly en hom hartlik bedank vir wat hy al die jare gratis gedoen het. Maar toe hy in sy voorneme volhard om te bedank, is eerw. F.N. van Niekerk van Kaapstad aangestel as sy opvolger en hierdie redakteur het die blad net meer as drie jaar gelei van Januarie 1925 tot in Mei 1928 toe dit weens gebrek aan ondersteuning ophou bestaan het. Eerw. Dreyer het voor hy redakteur geword het net twee gemeentelike gedenkboeke die lig laat sien, tydens sy redakteurskap nie een nie en daarna meer as 30.

Ander kerklike blaaie

Dreyer was die stigter en redakteur van 'n maandblad, Ons Kerk, vir die gemeentes van die NG Kerk op die Kaapse Skiereiland in wat destyds nog saamgesnoer was in die Ring van Kaapstad. Die blad bestaan van Julie 1924 tot Desember 1929. Hiervoor lewer hy waardevolle artikels oor geskiedkundige onderwerpe wat die keur uit sy joernalistieke werk lewer. Hy dra 'n groot aantal artikels by tot dagblaaie soos Die Burger, tydskrifte en die NG Kerk se amptelike orgaan, Die Kerkbode. Sy waardevolle sketse van Hollandse joernaliste verskyn in samewerking met prof. F.C.L. Bosman in 1930 as Hollandse joernalistiek in Suid-Afrika. Hy redigeer verskeie kerklike tydskrifte, waarvan twee gemeenteblaaie was: De Bezoeker van Caledon (1897-'98) en De Hanoverstraat Herder, wat hy in 1905 as maandblaadjie vir daardie wyk van die NG gemeente Kaapstad begin en later as De Herder Mei 1907 voortsit toe dié wyk sy werkkring was. In die NG Kerk se Jaarboek, waarvan hy redakteur was, skryf hy 24 geskiedkundige artikels, meestal biografies wat jaarliks verskyn oor leraar wat die voorafgaande jaar of wat oorlede is.

Eerw. (later dr.) Andries Dreyer omstreeks 1907 toe hy die NG gemeente Kaapstad se leraar met werkkring die Kleurlingwyk Hanoverstraat was.

Aangestel as kerkargivaris

In 1928 het die NG Kerk hom uit hoofde van sy veelvuldige kerkhistoriese publikasies tot die eerste heeltydse kerkargivaris en redakteur van die Jaarboek van die NG Kerke in Suid-Afrika benoem, 'n pos wat hy van 1 September 1929 tot en met sy dood beklee. In dieselfde tyd verskyn sy werk Die Kaapse Kerk en die Groot Trek, wat in 1932 herskryf is as 'n reeks gewilde sketse met die titel Die Voortrekkers en hul kerk. In 1930 verskyn Lewenssketse van Hollandse joernaliste in Kaapland as uitgebreide herdrukke van artikels in De Zuid-Afrikaan vereenigd met Ons Land. Sy Boustowwe vir die geskiedenis van die Nederduits-Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika, 1804-1836 het in 1936 verskyn. Hy beklee die pos van argivaris tien jaar lank tot en met sy dood. Hy doen nie veel aan die ordening en indeksering van stukke nie, maar verrig waardevolle aanvoorwerk vir die kerklike argiefwese en maak hom besonder verdienstelik deur die versameling van kosbare gemeentelike en ander oorkondes en die uitgee van bronnepublikasies.

Sy kerkhistoriese arbeid, sy bronnepublikasies en sy kosbare Africana-versameling van meer as 3 000 stukke het in 1937 aan hom 'n eredoktorsgraad in die lettere (D.Phil.) van die Universiteit van Suid-Afrika besorg.

Buiteblad van eerw. Andries Dreyer se Eeuwfeest-Album van de Nederduitse Gereformeerde-Kerke in Zuid-Afrika van 1924.

Eerw. Dreyer se derde laaste gemeentelike gedenkalbum, NG gemeente Piketberg, 1833-1933.

Eerw. Dreyer se derde gemeentelike gedenkalbum, Kerksouvenir van Durbanville, 1826-1926.

Eerw. Dreyer se tiende gemeentelike gedenkalbum, Kerksouvenir van Wynberg. Geskiedenis van die honderdjarige bestaan van die Ned. Geref. Gemeente Wynberg, 1829-1929.

Eerw. Dreyer se voorlaaste gemeentelike gedenkalbum, Gedenkboek van die Nederduits-Gereformeerde Kerk Somerset Oos. 'n Geskiedkundige Oorsig van sy 110-jarige bestaan (1825-1935).

Eerw. Dreyer se Afrikaanse deel III van die driedelige reeks Boustowwe vir die Geskiedenis van die Nederduitse Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika.

Gedenkalbums

Sowat 24 gemeentelike en kerkgedenkalbums het uit sy pen verskyn en hoewel hy nie as 'n vakkundige geskiedskrywer beskou is nie, het hy 'n benydenswaardige historiese sin geopenbaar en in meer as een opsig die weg gebaan vir die wetenskaplike beoefening van die kerkgeskiedskrywing in Suid-Afrika.

Ds. A.P. Smit, wat self talle soortgelyke gemeentelike gedenkalbums geskryf het en die derde argivaris van die NG Kerk was, beoordeel egter Dreyer se baanbrekerswerk op die gebied van gemeentelike geskiedskrywing minder gunstig. In die Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek Deel I skryf hy in sy lewensbeskrywing van Dreyer, as volg oor Dreyer se gemeentelike albums: "Die meeste van hierdie werke gaan mank aan gebreke omdat hulle oppervlakkig en haastig as geleentheidspublikasies opgestel is en geen deurlopende geskiedenis van die besondere gemeente bied nie." Nietemin voeg hy by: "Deur sy boeiende skryftrant en talryke gepaste illustrasies (waaraan hy besondere aandag gee), slaag hy egter daarin om die gewone leser se belangstelling vir omgewingsgeskiedenis te prikkel. Saam met sy voorlesings, wat deur ligbeelde opgeluister word, dra sy reeks gedenkboeke baie daartoe by om die Suid-Afrikaanse kerkgeskiedenis by die Afrikaanse gemeenskap te laat deurdring."

In sy "Voorwoord" in die eeufeesalbum vir Riversdal se NG gemeente in 1939 skryf Smit, in 'n sekere sin saam met die produktiewe dr. J.A.S. Oberholster, Dreyer se opvolger op die gebied van gemeentelike geskiedskrywing: "Wyle Dr. Dreyer het deur sy verskeie gemeentelike Gedenkboeke, miskien meer dan enig iemand anders daartoe bygedra om die oë van kerkrade en gemeentes oop te maak vir hierdie interessante aspek van ons kerkgeskiedenis . . ."

In die tydperk van 1898 tot 1938 het hy nie minder nie as 24 geskrifte oor gemeentelike geskiedenis geskryf. Die laaste was die Eeufees-gedenkboek van Bredasdorp. Dit was sy sesde eeufees-gedenkboek. Een het oor 110 jaar gestrek, nog een oor 80 jaar, vyf oor 75 jaar, tien oor 50 jaar en een oor 25 jaar. Dreyer het trouens in 1899 die heel eerste omvattende beskrywing van 'n gemeente gelewer met sy Geschiedenis van de Gemeente Swellendam. Dr. E. Brown beskryf hom dan ook as die "Nestor" van hierdie genre omdat hy die eerste sooi gespit op wat later 'n baie vrugbare akker sou word. In die Eeuwfeest-album van de Nederduits Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika skryf ds. P.G.J. Meiring: "Iemand het opgestaan wat met 'n aangename en heldere skryftrant ons uit die ongekende geskiedenis van ons kerk mededelings kon doen. By mnr. Dreyer was die lus tot ondersoek in ons ou geskiedenis ontstaan." Die skets oor Dreyer is sonder sy medewete in die album, waarvan hy die hoofskrywer en samesteller was, ingesluit omdat nederigheid hom nie sou toelaat om dit self te doen nie.

Smit lewer ook kritiek op Dreyer se ander werk oor die hele tydperk van amper drie dekades tot 11 jaar voor sy dood. "Veral dié uit die vroeë jare (1898-1927) is oppervlakkig en selfs eensydig, soos sy Strijd tegen het liberalisme, maar sy werke wat geskryf is nadat hy kerkargivaris geword het, getuig van beter versorging en diepergaande navorsing. 'n Goeie voorbeeld hiervan is Die Voortrekkers en hul kerk, gebaseer op sy bekende bronnepublikasie, Die Kaapse kerk en die Groot Trek. 'n Vakkundige geskiedskrywer is hy nie; daarvoor is sy aanbieding van die stof dikwels te kroniekmatig en selfs fragmentaries. Hy dui nie altyd sy bronne aan en ontleed hulle nie krities genoeg nie. Tog het hy 'n benydenswaardige historiese sin en in meer as een opsig baan hy die weg vir die wetenskaplike beoefening van die kerkgeskiedskrywing in Suid-Afrika."

Dit is tog interessant om te let op hoe Smit, ondanks sy kritiek, vrylik by Dreyer "geleen" het in die skryf van sy gedenkboeke. Dadelik val ook Dreyer se nugtere benadering tot die geskiedkundige gegewens op vergeleke met Smit se voorliefde vir geykte uitdrukkings ("kostelike opvoedingswerk"; "merkbare seën"; "sierlike toring"). Hier is vergelykbare gedeeltes uit Dreyer se Eeufees-Gedenkboek van die Ned.-Geref. Kerk, Piketberg, 1833-1933 en Smit se Gedenkboek van die Ned. Geref. Gemeente Beaufort-Wes, 1820-1945. Albei gedeeltes handel oor ds. J.G. Steytler:

Dreyer: Hoewel hy sy vader op jeugdige leeftyd verloor het, en moes help om die ander kinders te versorg, het hy tog daarin geslaag om deur middel van private studie die matrikulasie-eksamen van die tyd in 1884 af te lê.
Smit: Op jeugdige leeftyd is sy vader van hom deur die dood ontneem en moes hy help om die jonger kinders te versorg. Tog het hy deur private studie daarin geslaag om in 1884 te matrikuleer.
Dreyer: Hy het hom hierna aan die onderwys gewy en het agtereenvolgens op Fraserburg, Willowmore, Jansenville, Hoopstad en Boshof skoolgehou.
Smit: Hy het die onderwysloopbaan gekies en agtereenvolgens kostelike opvoedingswerk gedoen as onderwyser op Fraserburg, Willowmore, Jansenville, Hoopstad en Boshof.
Dreyer: Tydens die oorlog is hy as van die "ongewenste predikante" in die kamp wat spesiaal vir die doel op Matjiesfontein gestig is, gevange gehou.
Smit: Hy is as een van die "ongewenste predikante" in 'n militêre kamp op Matjiesfontein vir etlike maande gevange gehou.
Dreyer: Nadat hy drie jaar op De Rust gearbei het, het Ds. Steytler hom in 1905 'n beroep na Hopefield laat welgeval, waar hy sewe jaar lank predikant was.
Smit: In 1905 is hy na Hopefield, waar hy sewe jaar lank met toewyding en merkbare seën gearbei het, en o.a. die kerkgebou met twee vleuels laat vergroot en van 'n sierlike toring laat voorsien het.

Dreyer se unieke Africana-versameling van meer as 3 000 stukke word bewaar deur die biblioteek van die Universiteit van die Vrystaat.

Gesinslewe

Dreyer was twee keer getroud, eers met Dina Maria le Roux (oorlede op 13 Februarie 1914), en later met Helena Susanna Raubenheimer, wat hom oorleef het. Uit sy eerste huwelik is twee seuns en 'n dogter gebore en uit die tweede 'n seun en 'n dogter.

Geskiedkundige en algemene publikasies

1897: Verslag van de verrichtingen van de drie daagsche Conferentie voor Christenen, gehouden te Fransch Hoek van 23 tot 26 September, 1897
1898: De strijd onzer vaderen tegen het liberalisme
1907: Historisch Album van de Nederduitsche Gereformeerde Kerk in Zuid Afrika No. 1 De Ring van Kaapstad
1908: Nagalatene leerredenen van Ds David Johannes Malan, in leven herder en leeraar der Ned Ger Kerk te Albertinia (Riversdal) en Swellendam
1910: Het Christelik Huisgezin
1910: Historisch Album van de Nederduitsche Gereformeerde Kerk in Zuid Afrika
1913: Onze Ouderlingen en Diakenen
1913: Het Doopformulier
1915: Korte schetsen uit de geschiedenis der Nederduitsche Gereformeerde Kerk
1916: Zuid-Afrikaanse Monumenten-Album met verklarende en historiese aantekeningen
1924: Eeuwfeest-Album van de Nederduits Gereformeerde-Kerk in Zuid-Afrika 1824 - 1924
1926: Die ou Drosdy van Swellendam
1926: Die ou kerk van Swellendam
1927: Kruisgesante in Suid-Afrika
1927: Kort Geskiedenis van die Hugenote
1929: Die Kaapse Kerk en die Groot Trek
1930: Lewenssketse van Hollandse joernaliste in Kaapland
1932: Die Voortrekkers en hul kerk
1932: Jubelfeesgedenkskrif van die Kindersendinghuis, 1882-1932
1935: Die Hollandse kerke in die Unie, 1910-1935
1936: Boustowwe vir die geskiedenis van die Nederduits-Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika, 1804-1836
Datum onbekend: Korte levensschets van Ds. Andrew Murray: predikant te Wellington

Gemeentelike gedenkalbums

1899: Geschiedenis van de Gemeente Swellendam. (Dit was die sewende gemeente wat 'n eeu oud geword het, maar die eerste wat sy geskiedenis laat skryf het.)
1900: Gedenk uwer voorgangeren. Korte levensschets van de predikanten der Ned. Geref. Gemeente Worcester.
1926: Kerksouvenir van Durbanville. Geschiedenis van het honderdjarige bestaan van de Ned. Geref. Gemeente Durbanville, 1826-1926.
1927: Kerksoewenier van Middelburg, K.P. Geskiedenis van die ontstaan en vooruitgang van die Ned. Geref. Gemeente aldaar, 1852-1927.
1928: Jubelfees-gedenkboek van die Gemeente Britstown, 1877-1927/8.
1928: Jubileum-soewenier van die Ned. Ger. gemeente Prieska, 1878-1928.
1928: Jubileum-soewenier van die Ned. Geref. Kerkgebou, Tulbagh, 1878-1928.
1928: Kwarteeuw-feestviering van de Gemeente Kuilsrivier, 1903-1928, Zondag, 22 Januarie 1928, "de gemeente Kuilsrivier," 'n historiese overzicht door Eerw. A. Dreyer.
1929: Gemeente Hopetown (1854-1929).
1929: Jubelfeest-gedenkboek van de Gemeente Goudini ter gedachtenis aan Gods goedheid, 1879-1929.
1929: Kerksouvenir van Wynberg. Geskiedenis van die honderdjarige bestaan van die Ned. Geref. Gemeente Wynberg, 1829-1929.
1929: Jubelfees-gedenkboek van die Gemeente Moorreesburg, 1879-1929.
1929: Jubelfees-gedenkboek van die Gemeente Porterville, 1897-1929.
1930: Kerksoewenier van Namakwaland. 'n Tagtigjarige rekord, 1850-1930.
1930: Jubelfees-gedenkboek van die Gemeente Drieankerbaai, 1880-1930.
1930: Gedenkboek van Jansenville, geskiedkundige oorsig van die 75-jarige bestaan van die plaaslike Ned. Geref. Gemeente.
1931: Kerksoewenier van die Gemeente Albanie. 'n Geskiedkundige oorsig van die plaaslike Ned. Geref. Gemeente (1831-1931).
1931: Gedenkboek van die N.G. Sendinggemeente Wynberg, bevattende 'n geskiedkundige oorsig van sy vyftigjarige bestaan, 1881-1931 (met talryke illustrasies).
1931: Kerksoewenier van Heidelberg (Kaap). 'n Vyf-en-sewentigjarige rekord 1855-1930.
1932: Jubelfees-gedenkboek van die Gemeente Griekwastad, 1882-1932.
1932: 'n Kort Oorsig Van Die Geskiedenis Van Die Gemeente St. Stephens, 1857-1932
1933: Jubelfees-gedenkboek van die Gemeente Reivilo (1883-1933).
1933: Driekwarteeufees, 1858-1933. Kerksoewenier van Riebeek-Wes. Geskiedenis van die 75-jarige bestaan van die Ned. Geref. Kerk in die Gemeente Riebeek-Wes.
1934: Eeufees-gedenkboek van die Ned.-Ger. Kerk Piketberg, 1833-1933. 'n Geskiedkundige oorsig van die honderdjarige bestaan van die gemeente.
1935: Gedenkboek van die Nederduits-Gereformeerde Kerk Somerset Oos. 'n Geskiedkundige Oorsig van sy 110-jarige bestaan (1825-1935).
1938: Eeufees-gedenkboek van Bredasdorp. 'n Geskiedkundige oorsig van sy honderdjarige bestaan op maatskaplike en kerklike gebied (1838-1938).

Bronne

Dr. Dreyer en sy tweede vrou se grafsteen in die Maitland-begraafplaas.

(af) Brown, dr. E. 1973. Gemeentelike geskiedskrywing van die Afrikaanse kerke van gereformeerde belydenis - 'n kompilasie en kerk-historiese oorsig. Durban: Drakensbergpers.
(af) De Kock, W.J. 1968. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek deel I. Kaapstad: Nasionale Boekhandel Beperk, namens die Nasionale Raad vir Sosiale Navorsing, Departement van Hoër Onderwys.
(nl) Dreyer, eerw. A. 1924. Eeuwfeest-Album van de Nederduits Gereformeerde-Kerk in Zuid-Afrika 1824 - 1924. Kaapstad: Publikatie-kommissie van de Z.A. Bijbelvereniging.
(af) Dreyer, eerw. A. 1933. Eeufees-Gedenkboek van die Ned.-Geref. Kerk, Piketberg, 1833-1933. Stellenbosch: Pro Ecclesia-Drukkery.
(en) Potgieter, D.J. (red.) 1972. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
(af) Smit, ds. A.P. 1945. Gedenkboek van die Nederduitse Gereformeerde Gemeente Beaufort-Wes (1820-1945). Beaufort-Wes: N.G. Kerkraad.
(af) Swart, dr. M.J. (voorsitter redaksiekomitee). 1980. Afrikaanse kultuuralmanak. Aucklandpark: Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge.

Eksterne skakels

Verdere leesstof

(af) Malan, F.S. in Jaarboek van die Suid-Afrikaanse Akademie, 1938-39: "Dr. Andries Dreyer".