François Stephanus Malan
François Stephanus (Frans) Malan (bekend as F.S.) (Wellington, 12 Maart 1871 – Kaapstad, 31 Desember 1941) was 'n minister en waarnemende eerste minister in die parlement van die Unie van Suid-Afrika. Hy was ook leier van die Afrikanerbond en 'n ondersteuner van die politieke regte van die "nie-blankes" in Suid-Afrika.
| François Stephanus Malan | |
 Malan as president van die Senaat in 1940 | |
Minister van Landbou
| |
| Ampstermyn 1920 – 1921 | |
| Eerste minister | Jan Christian Smuts |
|---|---|
| Voorafgegaan deur | Harry van Heerden |
| Opgevolg deur | Thomas Smartt |
Minister van Mynwese en Industrie
| |
| Ampstermyn 1912 – 1924 | |
| Eerste minister | Louis Botha Jan Christian Smuts |
| Voorafgegaan deur | Jan Christian Smuts (Mynwese) George Leuchars (Industrie) |
| Opgevolg deur | Frederick William Beyers |
Minister van Onderwys
| |
| Ampstermyn 1910 – 1921 | |
| Eerste minister | Louis Botha Jan Christian Smuts |
| Voorafgegaan deur | Amp geskep |
| Opgevolg deur | Patrick Duncan |
Persoonlike besonderhede
| |
| Gebore | 12 Maart 1871 Wellington, Kaapkolonie |
| Sterf | 31 Desember 1941 (op 70) Kaapstad, Unie van Suid-Afrika |
| Politieke party | Afrikanerbond |
Vroeë lewe
wysig
Agter: J.B.M. Hertzog, Henry Burton, F.R. Moor, C. O'Grady Gubbins, Jan Smuts, H.C. Hull, F.S. Malan, David Graaff
Voor: J.W. Sauer, Louis Botha, Abraham Fischer
Malan is gebore op 12 Maart 1871 op Leeuwenjacht, tussen die Paarl en Wellington, Kaap, en oorlede op 31 Desember 1941 in Kaapstad. Hy was die seun van 'n boer en van Hugenoteafkoms (Franse Hugenote wat na Suid-Afrika gevlug het en in die Afrikanergemeenskap opgeneem is).
Malan het opleiding ontvang aan die Victoria-kollege, Stellenbosch, (tans die Universiteit van Stellenbosch) en die Universiteit van die Kaap van Goede Hoop (waar hy wetenskappe bestudeer het) en Christ's College, Cambridge, waar hy in 1894 met 'n LLB gradueer.[1] Hy het na die Kaap teruggekeer in 1895 en is as 'n advokaat toegelaat. Hy het egter nooit gepraktiseer nie en het die redakteur van Ons Land, die Hollandse Kaapse koerant, geword. Dan was hy ook die leier van die Afrikanerbond, 'n politieke party aan die Kaap.
Politieke loopbaan
wysigHy was 'n kragtige teenstander van Cecil Rhodes en die Progressiewe Party en het gehelp om die premierskap van William Philip Schreiner te beëindig in 1902, en opponeer Lord Milner. Hy word 'n jaar lank tronk toe gestuur gedurende die Anglo-Boereoorlog.[2]
Hy was aanvanklik teen die Britse koloniale invloed en ondersteun die Boere republieke gedurende die Boere-oorlog (1899 tot 1902). Hy word egter oorreed deur die Britse aanbod van rekonsiliasie teen die einde van die oorlog en sy ondersteuning vir die eerste verenigde regering was een van die deurslaggewende faktore om vrede te handhaaf.
In 1900 word hy verkies tot die Kaapse Wetgewende Vergadering as lid van die Afrikanerbond. Hy word later ook verkies tot leier van die party. In 1908 bedank hy as redakteur van Ons Land en word aangestel as die minister van landbou in John X. Merriman se regering. Na die totstandkoming van die Unie van Suid-Afrika, word hy onbestrede verkies tot die Volksraad vir die Suid-Afrikaanse Party in die kiesafdeling Malmesbury en hy word aangestel in Louis Botha se regering as minister van opvoeding. In 1912 word hy ook minister van mynbou (later mynbou en nywerhede). Hy wen Malmesbury met 'n meerderheid van 394 stemme in 1915 teen die N.P. se A.P.W. Immelman en behou die setel ook in 1920, dié keer teen die onafhanklike J.G. van der Horst met 'n meerderheid van 408. In 1921 krimp sy meerderheid, nou teen die N.P. se S.F. Malan tot net 325 stemme. Hy verloor egter in 1924 met 193 stemme teen die Nasionalis Pieter Adriaan Bergh en in 1929, ook teen Bergh, met 160 stemme.
Malan bly aan in die kabinet van genl. Jan Smuts, wat Botha opvolg en in 1920 word hy ook daar minister van landbou. Hy neem ook agt maande lank waar as eerste minister terwyl Botha en Smuts die Parys se Vredeskonferensie in Frankryk bywoon in 1919. Na die val van Smuts se regering in 1924 het Malan nooit weer 'n portefeulje gekry nie. In 1927 word hy tot die Senaat verkies[3] en in Januarie 1940 word hy verkies tot Speaker,[4] 'n pos wat hy beklee tot en met sy dood.
Verwysings
wysig- ↑ (en) Malan, François Stephanus Geargiveer 5 Oktober 2012 op Wayback Machine in Venn, J. & J.A. Alumni Cantabrigienses. Cambridge Universiteitspers. 10 vols. 1922–1958
- ↑ "Pers van Suid-Afrika", The Times, 31 Mei 1935
- ↑ "Nuusoorsig", The Times, 29 Maart 1927
- ↑ "Generaal Hertzog en die Oorlog", The Times, 20 Januarie 1940