1 Junie

1 Junie is die 152ste dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (153ste in skrikkeljare). Daar volg nog 213 dae in die res van die jaar.

Inhoud

Gebeure

• 1215 – Die Mongole onder Dsjingis Khan verower die stad Peking. Die Sjinese heerser Xuānzōng van die Jin-Dinastie, kan betyds na Kaifeng vlug.
• 1485 – Die Hongaarse koning Matthias Corvinus verower die stad Wene na ´n beleg van vier maande.
• 1539 – Ugo Boncompagni (later Pous Gregorius XIII) tree toe tot die priesterskap.
• 1568 – Agtien Vlaamse adellikes in opdrag van Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel (Alva), die Spaanse landvoog, in Brussel onthoof.
• 1773 – Wolraad Woltemade red 14 mense op die gestrande De Jonge Thomas deur sewe keer met sy perd in die stormsee na die skip te swem, maar betaal met sy lewe tydens sy agste poging.
• 1778 – Pous Pius VI stel 10 nuwe kardinale aan onder wie Johann Heinrich von Frankenberg, aartsbiskop van Mechelen.
• 1788 – Kaptein William Bligh lig die anker in die Valsbaai en seil na die Ooste met sy skip HMAV Bounty.
• 1792 – Kentucky word die 15de deelstaat van die Verenigde State.
• 1795 – Pous Pius VI stel Giulio Maria della Somaglia, titulêr patriarg van Antiogië aan as kardinaal.
• 1796 – Tennessee word die 16de deelstaat van die Verenigde State.
• 1831 – James Clark Ross ontdek die posisie van die Magnetiese Noordpool op die Boothia-skiereiland.
• 1836 – Charles Darwin kom in Kaapstad aan.
• 1874 – Amptelike stigting van die Vrystaatse dorp Hoopstad.
• 1881 – Die eerste openbare telefoonnetwerk van die Nederlande word in gebruik geneem.
• 1882 – Opening van die Gotthard-spoorlyn in Switserland oor die St. Gotthardpas.
• 1890 – Die VSA se sensusburo begin om Herman Hollerith se tabuleringsmasjien te gebruik om sensusresultate te tel.
• 1906 – Opening van die Simplon-spoorlyn oor die Simplon-bergpas in Switserland. Die Simplon-tonnel is 19,73km lank.
• 1927 – In die "Agterhoek" ('n streek in Gelderland) rig 'n hewige tornado groot verwoesting aan.
• 1938 – Die eerste Superman strokiesprent word gepubliseer.
• 1939 – Die Britse duikboot HMS Thetis sink in 'n ongeluk met 'n verlies van 99 persone.
• 1962 – Rwanda en Burundi verkry onafhanklikheid.
• 1962 – Die oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann word in Israel tereggestel.
• 1963 – Die VSA begin om poskodes te gebruik.
• 1968 – Nuclear non-proliferation-ooreenkoms word geteken deur ongeveer sestig lande in Geneve, Switserland
• 1968 – Die lidstate van die EEG skaf onderlinge doaneregte vir industrieprodukte af.
• 1974 – Die Flixborough-ramp vind plaas by 'n chemiese aanleg naby die dorp Flixborough in Engeland.
• 1979 – Negentig jaar van wit minderheidsregering eindig in Rhodesië, wat nou bekend staan as Zimbabwe.
• 1980 – Cable News Network (CNN) begin om uit te saai.
• 1990 – Naby Tbilisi (Georgië) stort twee kabelkarretjies van ´n sweefspoor neer nadat een van die kabels breek. Vyftien insittendes sterf.
• 1991 – Die Warschau-verdrag word amptelik opgehef.
• 1991 – Swede doen aansoek vir toetrede tot die Europese Unie.
• 1997 – Die Verenigde Koninkryk gee Hongkong terug aan China.
• 2001 – Die 12-jarige Suid-Afrikaanse MIV-aktivis en -pasiënt Nkosi Johnson, wat lank die simbool van die stryd teen MIV in Suid-Afrika was, verloor sy stryd teen die siekte en sterf
• 2002 – Hansie Cronjé, Suid-Afrikaanse krieketkaptein sterf in 'n vliegtuigongeluk.
• 2009 – Die Franse vlug 447 stort neer naby die Sint Petrus en Sint Paulus-argipel in die Atlantiese Oseaan.

Geboortes

• 1503 – Wilhelm von Grumbach, Duitse ridder en avonturier
• 1637 – Jacques Marquette, 'n Franse Jesuïetsendeling en ontdekkingsreisiger († 1675).
• 1653 – Georg Muffat, Duitse orrelkomponis († 1704)
• 1704 – Johann Baptist Straub, Duitse beeldhouer († 1784)
• 1754 – Ferdinand van Oostenryk, Oostenrykse aartshertog († 1806)
• 1765 – Laurentius Passchijn, Belgiese politikus († 1849)
• 1765 – Christiane von Goethe, Duitse eggenoot van Johann Wolfgang von Goethe
• 1780 – Carl von Clausewitz, Pruisiese generaal en militêre strateeg († 1831).
• 1788 – Johann Heinrich Achterfeld, Duitse teoloog, professor en uitgewer
• 1790 – Ferdinand Raimund, Oostenrykse skrywer († 1836)
• 1796 – Nicolas Léonard Sadi Carnot, Franse fisikus († 1832).
• 1804 – Mikhail Glinka, Russiese komponis († 1857).
• 1815 – Otto I, Griekse koning († 1867)
• 1873 – Fernando María Guerrero, Filippynse skrywer en digter († 1929)
• 1886 – Daisy de Melcker, moordenares wat haar twee mans en seun vergiftig het († 1932).
• 1890 – Knud Lehn Petersen, Deense argitek († 1974).
• 1892 – Amanoellah Khan, Afghaanse koning († 1960)
• 1892 – Hironori Otsuka, Japannese grondlegger van die karatestyl Wado-ryu († 1982)
• 1892 – Raffaele Paolucci, Italiaanse soldaat († 1958)
• 1892 – Hendrik Sangster, Nederlandse argitek († 1971)
• 1907 – Frank Whittle, Britse ingenieur en uitvinder van die straalmotor († 1996).
• 1907 – Jan Patočka, Tseggiese filosoof († 1977)
• 1922 – Povel Ramel, Sweedse musikant († 2007).
• 1926 – Marilyn Monroe, Amerikaanse aktrise († 1962).
• 1928 – Georgi Dobrowolski, Russiese ruimtevaarder († 1971)
• 1937 – Morgan Freeman, Amerikaanse akteur.
• 1939 – Jackie Stewart, Skotse motorrenjaer.
• 1941 – Edo de Waart, Nederlandse dirigent
• 1942 – Paco Peña, Spaanse flamenko-kitaarspeler
• 1945 – Ciska Peters, Nederlandse sangeres
• 1945 – Frederica von Stade, Amerikaanse mezzo-sopraan
• 1948 – Paul Wuyts, Vlaamse akteur († 2012)
• 1950 – Ferdi Karmelk, Nederlandse kitaarspeler († 1988)
• 1956 – Peter Tomka, Slowaakse ambassadeur en regter
• 1957 – Alphadi, pseudoniem van Seidnaly Sidhamed, Nigeriese modeontwerper
• 1957 – Yasuhiro Yamashita, Japannese judoka
• 1958 – Rob Scholte, Nederlandse kunstenaar
• 1959 – Martin Brundle, Britse motorrenjaer.
• 1964 – Casper de Vries, Afrikaanse komediant en akteur
• 1964 – Jainal Antel Sali jr., leier van die Islamitiese terreurorganisasie Abu Sayyaf († 2007)
• 1965 – Illse Roos, Suid-Afrikaanse aktrise.
• 1965 – Nigel Short, Britse skaakspeler.
• 1968 – Jason Donovan, Australiese akteur en sanger.
• 1968 – Karen Mulder, Nederlandse fotomodel
• 1968 – Elena Sedina, Italiaanse skaakspeler
• 1970 – Marjon Keller, Nederlandse sangeres
• 1972 – Stine Stengade, Deense akteur
• 1972 – Wim Maes, Belgiese skaakspeler
• 1973 – Heidi Klum, Duitse fotomodel.
• 1974 – Alanis Morissette, Kanadese sangeres en aktrise
• 1974 – Michael Rasmussen, Deense fietsryer
• 1979 – Markus Persson, Sweedse programeerder
• 1980 – Johann Muller, Suid-Afrika se drie-en-vyftigste Springbokkaptein.
• 1983 – Sylvia Hoeks, Nederlandse model en aktrise
• 1993 – Noémie Happart, Mej. België 2013

Sterftes

• 1191 – Filips van die Elsas, Graaf van Vlaandere
• 1616 – Tokugawa Ieyasu (73), Japannese shogun-leier
• 1660 – Mary Dyer, Engelse quaker
• 1773 – Wolraad Woltemade, held van die Kaap die Goeie Hoop (* 1708).
• 1841 – Nicolas Appert, Franse uitvinder (* 1749)
• 1846 – Pous Gregorius XVI, die 254ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1765).
• 1864 – Hong Xiuquan, Chinese rewolusionêr
• 1868 – James Buchanan, 15de President van die Verenigde State (* 1791).
• 1879 – Napoléon Eugène Louis Bonaparte, seun van Napoleon III sterf in die Anglo-Zoeloe-oorlog (* 1856).
• 1938 – Ödön von Horváth, Hongaars-Duitse skrywer
• 1946 – Ion Antonescu, Roemeense maarskalk en politikus
• 1951 – Jose Alejandrino, Filippynse generaal en senator
• 1962 – Adolf Eichmann, Duitse SS-offisier en oorlogsmisdadiger (* 1906).
• 1965 – Richard Minne, Vlaamse digter en skrywer
• 1968 – Helen Keller, Amerikaanse skrywer, aktivis vir blindes en dosent (* 1880).
• 1982 – Einar Juhl, Deense akteur (* 1896).
• 1985 – Gaston Rebuffat (64), Franse bergklimmer
• 1987 – Jef Cassiers (57), Vlaamse akteur
• 1999 – Bjørn Spiro, Deense akteur (* 1909).
• 2001 – Koning Birendra (55) van Nepal
• 2002 – Hansie Cronjé, Suid-Afrikaanse krieketkaptein (* 1969).
• 2002 – Leo van der Zalm (60), Nederlandse digter
• 2008 – Yves Saint Laurent (71), Franse modeontwerper
• 2009 – Pedro Luís van Orléans-Braganza (26), Brasiliaanse prins
• 2009 – Dirk du Toit (65), Suid-Afrikaanse politikus
• 2010 – Andrej Woznesenski (77), Russiese digter
• 2013 – Miel Cools (78), Belgiese sanger en musikant
• 2013 – Marc van Uchelen (42), Nederlandse akteur, regisseur en produsent
• 2015 – Nicholas Liverpool, Dominikaanse president (* 1934).

Vakansies, vierings en waarnemingsdae

• Nirwana van Boeddhiste