Hoessein van Jordanië
Hoessein bin Talal (Arabies: الحسين بن طلال, Al-Ḥusayn ibn Ṭalāl; 14 November 1935 - 7 Februarie 1999) was van 11 Augustus 1952 tot met sy dood koning van Jordanië. Volgens Hoessein was hy ’n afstammeling van Mohammed omdat hy lid was van die Hasjim-familie, wat sedert 1921 oor Jordanië heers.[1][2]
| Hoessein | ||
| Koning van Jordanië | ||
| ||
| Hoessein in 1997. | ||
| Bewind | 11 Augustus 1952 - 7 Februarie 1999 | |
| Voorganger | Talal | |
| Opvolger | Abdoellah II | |
| Gade | Dina bint Abdoel-Hamid (1955-1957) Antoinette Gardiner (1961-1972) Alia Toukan (1972-1977) Lisa Halaby (1978) | |
| Koningshuis | Hasjim | |
| Gebore | 14 November 1935 Amman, Transjordanië | |
| Gesterf | 7 Februarie 1999 (op 63) Amman, Jordanië | |
| Vader | Talal | |
| Moeder | Zein Al-Sjaraf | |
| Volle naam | Hoessein bin Talal bin Abdoellah bin Hoessein | |
| Godsdiens | Soenni-Islam | |
| Handtekening | 
| |
Vroeë en persoonlike lewe
wysigHoessein is in Amman gebore as die oudste kind van Talal bin Abdoellah en Zein Al-Sjaraf.[3] Hy het in Amman begin skoolgaan en sy opvoeding oorsee voltooi.
Nadat Talal in 1951 koning geword het, is Hoessein as kroonprins aangewys.[4] Die parlement het Talal ’n jaar later gedwing om te abdikeer weens sy siekte, wat as skisofrenie gediagnoseer is,[4] en ’n regentskapsraad is aangestel wat regeer het totdat Hoessein meerderjarig was. Hy is op 2 Mei 1953 op 17-jarige ouderdom gekroon.[4] Hy was vier keer getroud en het 11 kinders gehad.
Bewind
wysigHoessein, ’n konstitusionele monarg, het vroeg in sy bewind begin met wat ’n "liberale eksperiment" genoem is: die vorming van die eerste demokraties verkose regering in die land se geskiedenis in 1956. ’n Paar maande later het hy die regering gedwing om te bedank,[5] ’n krygswet afgekondig[6] en politieke partye verbied.
Jordanië was onder Hoessein by drie oorloë met Israel betrokke, onder meer die Sesdaagse Oorlog van 1967,[7] wat tot gevolg gehad het dat Jordanië die Wesoewer verloor het.[8] In 1970 het Hoessein Palestynse vegters (fedajeen) uit Jordanië verban nadat hulle die land se veiligheid bedreig het in wat bekend geword het as Swart September.[9] Die koning het in 1988 Jordanië se terugtrekking uit die Wesoewer aangekondig[10] nadat die Palestynse Bevrydingsorganisasie (PBO) internasionaal erken is as die enigste verteenwoordiger van die Palestyne. Hy het die krygswet in 1989 herroep en weer demokratiese verkiesings ingestel. In 1994 was hy die tweede Arabiese staatshoof wat ’n vredesooreenkoms met Israel geteken het.[11]
Toe Hoessein in 1953 die troon bestyg het, was Jordanië ’n jong nasie wat die Wesoewer beheer het. Die land het min natuurlike hulpbronne gehad en ’n groot Palestynse vlugtelingsbevolking weens die Arabies-Israeliese oorlog van 1948. Hy het sy land deur vier stormagtige dekades van die Arabies-Israeliese konflik en die Koue Oorlog gelei en suksesvol die druk van Pan-Arabiste, die Sowjetunie, Westerse lande en Israel gebalanseer. Teen die einde van sy 46 jaar lange bewind was Jordanië ’n stabiele moderne land.
Ná 1967 het hy al hoe groter pogings aangewend om die Israelies-Palestynse probleem op te los. Hy het as versoenende tussenganger opgetree tussen verskeie Midde-Oosterse strydende partye en is beskou as die streek se vredemaker.[12][13] Hy was bekend daarvoor dat hy politieke andersdenkendes en teenstanders verskoon het en vir hulle senior ampte in die regering gegee het.
Dood
wysigHoessein, wat tientalle sluipmoordpogings en sameswerings oorleef het,[14] was die streek se langs regerende leier. Hy is op 7 Februarie 1999 op 63-jarige ouderdom aan kanker oorlede.[15][16] Sy staatsbegrafnis was die grootste byeenkoms van wêreldleiers sedert 1995.
Hy is deur sy oudste seun, Abdoellah II, opgevolg.
Verwysings
wysig- ↑ Shlaim 2009, p. 2.
- ↑ "King Hussein is dead". CNN (in Engels). CNN. 7 Februarie 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2019. Besoek op 1 Julie 2017.
- ↑ "Biography - His Majesty King Hussein". kinghussein.gov.jo (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2019. Besoek op 1 Julie 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 "King Hussein of Jordan". The Telegraph (in Engels). The Telegraph. 8 Februarie 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2019. Besoek op 1 Julie 2017.
- ↑ Hiro 2003, p. 352.
- ↑ Yitzhak 2012, p. 125.
- ↑ Shlaim 2009, p. 241–245.
- ↑ Shlaim 2009, p. 243–255.
- ↑ Shlaim 2009, p. 311–340.
- ↑ John Kifner (1 Augustus 1988). "Hussein surrenders claims on West Bank to the PLO, U.S. peace plan in jeopardy". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Mei 2020. Besoek op 3 September 2017.
- ↑ Shlaim 2009, p. 532–546.
- ↑ "King Hussein dies". BBC News (in Engels). 7 Februarie 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2019. Besoek op 9 Junie 2014.
- ↑ "News in English" (in Engels). Cyprus News Agency. 8 Februarie 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2019. Besoek op 16 April 2018.
- ↑ Shlaim 2009, p. 176–184.
- ↑ "King Hussein dies". BBC (in Engels). 7 Februarie 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 September 2017. Besoek op 5 September 2017.
- ↑ "King Hussein Returns to U.S. With Possible Cancer Relapse". Douglas Jehl (in Engels). The New York Times. 27 Januarie 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2019. Besoek op 4 September 2017.
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hoessein van Jordanië.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
