Honderdjaaraalwyn
Die honderdjaaraalwyn (Agave americana), in Engels: century plant, maguey, of American aloe,[5] is 'n blomplant in die familie Asparagaceae, subfamilie Agavoideae. Ten spyte van die voorstel in die gewone naam, is dit nie 'n aalwyn nie en word die plant ook nie honderd jaar oud nie.
| Honderdjaaraalwyn | |
|---|---|
| |
Wetenskaplike klassifikasie 
| |
| Domein: | Eukaryota |
| Koninkryk: | Plantae |
| Klade: | Tracheofiete |
| Klade: | Angiospermae |
| Klade: | Eensaadlobbiges |
| Orde: | Asparagales |
| Familie: | Asparagaceae |
| Subfamilie: | Agavoideae |
| Genus: | Agave |
| Spesie: | A. americana
|
| Binomiale naam | |
| Agave americana | |
| Sinonieme[3][4] | |
|
Lys
| |
Die honderdjaaraalwyn kom natuurlik voor in droë streke van Meksiko, Sentraal-Amerika en Texas. Die spesie word wêreldwyd as 'n ornamentele plant verbou, regdeur die trope en subtrope geplant, insluitend in vogtige gebiede. Sedert die sestiende eeu word die plant rondom die Middellandse See en in die Kanariese Eilande verbou. Dit is later ook gevestig in dele van die Wes-Indies, Suid-Amerika, Afrika, Indië, China, Thailand en Australië.[6]. Dit is dikwels die vorms met geelrande blare. In Suid-Afrika is dit as 'n indringerplant gelys.
Dit is 'n stamlose vetplant met groot, kragtige, grondstaande blaarrosette. Die blare is baie verleng, 12-30 cm breed, 1-2,5 m lank en 4-8 cm dik, vernou tussen die basis en die middel, dikvlesig, het 'n puntige punt en is ook stekelrig met klein bultjies tussen die tande. Die stekels het 'n breë basis en is dikwels opwaarts gebuig. Die blare is blou- of grysgroen as gevolg van 'n dik waslaag en het soms liggeel lengtestrepe. Die jong blare is gewoonlik regop en die ouer blare is gewoonlik S-vormig wat opgaan met 'n afwaarts geboë top. Die plant stoor baie water in sy blare. Die vog wat die plant opgaar is giftig en kan dae lank ernstige velirritasie veroorsaak, onmiddellik na kontak.
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ García-Mendoza, A.J.; Sandoval-Gutiérrez, D.; Hernández Sandoval, L.; Zamudio, S. (2019). "Agave americana". IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T13507070A13507074. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T13507070A13507074.en. Besoek op 19 November 2021.
- ↑ Sjabloon:GRIN
- ↑ "Tropicos - Name - Agave americana L." www.tropicos.org. Besoek op 4 Julie 2017.
- ↑ "Agave americana L. — The Plant List". www.theplantlist.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 April 2023. Besoek op 4 Julie 2017.
- ↑ Bailey, L.H.; Bailey, E.Z.; the staff of the Liberty Hyde Bailey Hortorium. 1976. Hortus third: A concise dictionary of plants cultivated in the United States and Canada. Macmillan, New York.
- ↑ Irish, Gary (2000). Agaves, Yuccas, and Related Plants: A Gardener's Guide. Timber Press. pp. 94–97. ISBN 978-0-88192-442-8.
| Wikimedia Commons bevat media in verband met Agave americana. |
