Johnny Weissmuller
Johnny Weissmuller (gebore as Peter Johann Weißmüller;[1] 2 Junie 1904 – 20 Januarie 1984) was ’n Amerikaanse swemmer en akteur wat veral bekend was vir sy rol as Tarzan in rolprente van die 1930's en 1940's en as houer van die beste rekords in mededingende swem van die 20ste eeu. Hy was in die 1920's een van die vinnigste swemmers in die wêreld: hy het vyf Olimpiese goue medaljes vir swem gewen en ’n bronsmedalje vir waterpolo.
| Johnny Weissmuller | |
| |
Johnny Weissmuller, 1940
| |
| Geboortenaam | Peter Johann Weißmüller |
|---|---|
| Geboorte | 2 Junie 1904 Freidorf, Oostenryk-Hongarye, (nou Roemenië) |
| Sterfte | 20 Januarie 1984 Acapulco, Mexiko |
| Beroep(e) | Akteur |
| Aktiewe jare | 1929–'76 |
| Internet-rolprentdatabasis-profiel | |
Ná sy swemloopbaan het hy die sesde akteur geword wat Edgar Rice Burroughs se aapman, Tarzan, speel – in altesaam 12 rolprente. Sy bekende Tarzan-roep word steeds dikwels in rolprente gebruik.
Vroeë lewe
wysig
Weissmüller was Duits. Hy was die seun van Peter Weissmüller en sy vrou, Elisabeth Kersch. Daar word algemeen aanvaar dat hy gebore is in Freidorf, ’n voorstad van die huidige stad Timişoara in Oostenryk-Hongarye (nou in Roemenië).
Volgens die joernaal van die skip waarmee hy en sy ouers in Ellis Island, VSA, aangekom het, is sy geboortedorp egter Párdány in Hongarye, wat vandag in Serwië naby die Roemeense grens is.[2][3][4][5]
Volgens sy seun, Johnny jr., is hy Peter gedoop, maar het hy sy broer Johnny se naam gebruik omdat dié ’n Amerikaanse burger was en hy (Peter) nie. Op dié manier kon hy Amerika by die Olimpiese Spele verteenwoordig.[6]
Toe Weissmüller klein was, het sy ouers na Amerika geïmmigreer. Ná ’n kort rukkie in Chicago, waar hulle familie besoek het, het hulle na die steenkoolmyndorp Windber in Pennsilvanië getrek.
Op nege jaar het Weissmüller polio gekry. Sy dokter het hom aangeraai om te swem om die siekte te help beveg.
Loopbane
wysigSwem
wysig| Medaljes gewen | ||
|---|---|---|
| Swem – mans | ||
Deelnemer vir  Verenigde State
| ||
| Olimpiese Spele | ||
| Goud | 1924, Parys | 100 m-vryslag |
| Goud | 1924, Parys | 400 m-vryslag |
| Goud | 1924, Parys | 4 × 200 m-vryslag |
| Goud | 1928, Amsterdam | 100 m-vryslag |
| Goud | 1928, Amsterdam | 4 x 200 m-vryslag |
| Waterpolo – mans | ||
| Brons | 1924, Parys | Waterpolospan |
Weissmuller het die skool vroeg verlaat en verskeie werke gedoen, soos dié van ’n lewensredder op ’n strand van die Michigan-meer. Terwyl hy by die Illinois-atletiekklub as ’n hysbakoperateur gewerk het, het hy die aandag getrek van die swemafrigter William Bachrach. Bachrach het Weissmuller afgerig en in Augustus 1921 het Weissmuller die nasionale kampioenskap in die 50- en 220-tree-afstande gewen. Hoewel hy oorsee gebore is, het Weissmuller Tanneryville, Pennsilvanië, as sy geboorteplek aangegee en sy jonger broer se geboortedatum. Dit was belangrik om ’n Amerikaanse paspoort te kry. Sy paspoort is in Mei 1924 uitgereik.
Op 9 Julie het Weissmuller Duke Kahanamoku se wêreldrekord in die 100 m-vryslag verbeter, met ’n tyd van 58,6 sekondes.[7] Hy het die titel in dié nommer gewen op die Olimpiese Somerspele van 1924 in Parys deur Kahanamoku te klop vir die goue medalje.[8] Hy het ook die 400 m-vryslag en die 4 x 200 m-aflos gewen. As lid van die Amerikaanse waterpolo-span het hy boonop ’n bronsmedalje gewen. Vier jaar later, in Amsterdam, het hy nog twee Olimpiese titels gewen.[9]
Hy het altesaam vyf Olimpiese goue medaljes en ’n bronsmedalje en 52 Amerikaanse nasionale titels gewen, asook 67 wêreldrekords verbeter. Hy het nie een keer ’n item verloor nie.[10] Hy is in 1950 deur Associated Press gekies as die beste swemmer van die eerste helfte van die 20ste eeu.
Rolprente
wysig_trailer_1.jpg)
In 1929 het Weissmuller ’n kontrak met BVD geteken as ’n model en verteenwoordiger. Hy het deur die land gereis en swemvertonings gegee, blaadjies uitgedeel wat dié swemklere adverteer, handtekeninge uitgedeel en oor die radio gepraat. In dieselfde jaar het hy vir die eerste keer in ’n rolprent verskyn: as ’n Adonis met net ’n vyeblaar aan in ’n fliek met die naam Glorifying the US Girl. Hy het as homself verskyn in verskeie Crystal Champions-kortrolprente met hom en ander Olimpiese kampioene.
Sy toneelloopbaan het in 1932 begin toe hy ’n kontrak vir sewe jaar met MGM geteken het om as Tarzan in Tarzan the Ape Man te speel. Die prent was ’n groot sukses en Weissmuller het oornag ’n internasionale sensasie geword. Die skrywer van Tarzan, Edgar Rice Burroughs, was in sy noppies met Weissmuller. Hy het egter so min gehou van die ateljee se weergawe van Tarzan, wat skaars Engels kon praat, dat hy sy eie Tarzan-reeks geskep het met Herman Brix in die naamrol as ’n meer geartikuleerde weergawe van die karakter.
Weissmuller het in ses Tarzan-rolprente vir MGM gespeel met Maureen O'Sullivan as Jane en Cheeta die sjimpansee. In 1942 is Weissmuller na RKO, vir wie hy in nog ses Tarzan-flieks gespeel het met ’n aansienlik laer gehalte. Anders as MGM het RKO Weissmuller toegelaat om ander rolle ook te vertolk, hoewel ’n kontrak vir drie prente net gelei het tot die maak van een prent, Swamp Fire. Danksy dié 12 prente met Weissmuller as Tarzan het hy ’n geraamde $2 miljoen verdien en hom gevestig as die werklike Tarzan. Hy is die eerste akteur wat die bekende Tarzan-roep gegee het.
Daarna het Weissmuller in die prent Jungle Jim (1948) gespeel vir Columbia Pictures. Hy het tussen 1948 en 1954 in 13 Jungle Jim-prente gespeel. In 1955 het hy ’n TV-reeks oor Jungle Jim begin. Net 26 episodes is gemaak.
Ander prestasies
wysigWeismuller was ook ’n goeie amateur-gholfspeler en het in 1937 in twee amptelike PGA Tour-toernooie gespeel. Hy het in 1965 afgetree en na Fort Lauderdale, Florida, getrek waar hy die stigter en voorsitter was van die Internasionale Swem-eregalery.
Hy het tot die einde van 1973 in Florida gewoon en toe na Las Vegas getrek, waar hy vir ’n ruk in Caesars Palace gewerk het. In 1976 het hy in sy laaste prent, Won Ton Ton, the Dog Who Saved Hollywood gespeel.
Gesondheid en dood
wysigIn 1974 het Weissmuller sy heup en been gebreek en sy gesondheid het daarna agteruitgegaan. Hy het ook ’n ernstige harttoestand gehad. In 1977 het hy ’n paar beroertes gehad. Hy is op 20 Januarie 1984 op 79 oorlede.[11] Hy is net buite Acapulco begrawe.
Filmografie
wysig| Rolprente | |||
|---|---|---|---|
| Jaar | Prent | Rol | |
| 1929 | Glorifying the American Girl | Adonis | |
| 1931 | Swim or Sink | Homself | |
| Water Bugs | Homself | ||
| 1932 | Tarzan the Ape Man | Tarzan | |
| The Human Fish | Homself | ||
| 1934 | Tarzan and His Mate | Tarzan | |
| 1936 | Tarzan Escapes | Tarzan | |
| 1939 | Tarzan Finds a Son! | Tarzan | |
| 1941 | Tarzan's Secret Treasure | Tarzan | |
| 1942 | Tarzan's New York Adventure | Tarzan | |
| 1943 | Tarzan Triumphs | Tarzan | |
| Tarzan's Desert Mystery | Tarzan | ||
| Stage Door Canteen | Homself | ||
| 1945 | Tarzan and the Amazons | Tarzan | |
| 1946 | Tarzan and the Leopard Woman | Tarzan | |
| Swamp Fire | Johnny Duval | ||
| 1947 | Tarzan and the Huntress | Tarzan | |
| 1948 | Tarzan and the Mermaids | Tarzan | |
| Jungle Jim | Jungle Jim | ||
| 1948 | The Lost Tribe | Jungle Jim | |
| 1950 | Mark of the Gorilla | Jungle Jim | |
| Captive Girl | Jungle Jim | ||
| Jungle Jim in Pygmy Island | Jungle Jim | ||
| 1951 | Fury of the Congo | Jungle Jim | |
| Jungle Manhunt | Jungle Jim | ||
| 1952 | Jungle Jim in the Forbidden Land | Jungle Jim | |
| Voodoo Tiger | Jungle Jim | ||
| 1953 | Savage Mutiny | Jungle Jim | |
| Valley of Head Hunters | Jungle Jim | ||
| Killer Ape | Jungle Jim | ||
| 1954 | Jungle Man-Eaters | Jungle Jim | |
| Cannibal Attack | Johnny Weissmuller | ||
| 1955 | Jungle Moon Men | Johnny Weissmuller | |
| Devil Goddess | Johnny Weissmuller | ||
| 1970 | The Phynx | Homself | |
| 1976 | Won Ton Ton, the Dog Who Saved Hollywood | Toneelhelper #2 | |
| Televisie | |||
| Jaar | Titel | Rol | |
| 1956–1958 | Jungle Jim | Jungle Jim | |
Verwysings
wysig- ↑ [1]
- ↑ "Interview with Johnny Weissmuller, Jr" (in Engels). germanhollywood.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2009. Besoek op 12 Julie 2013.
- ↑ "Johnny Weissmuller." Britannica Online Encyclopedia.
- ↑ France-Presse, Agence (17 Februarie 2007). "Serbia: Monument to Tarzan" (in Engels). The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Augustus 2019. Besoek op 7 Mei 2010.
- ↑ "Businessweek report."
- ↑ Great Lives (BBC4): Johnny Weissmuller (9 Mei 2006).
- ↑ The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind. Macmillan. 2007. p. 943. ISBN 0-312-37659-6.
{{cite book}}: Onbekende parameter|coauthors=geïgnoreer (hulp) - ↑ Christopher, Paul J. (2006). Greatest Sports Heroes of All Times: North American Edition. Encouragement Press, LLC. p. 204. ISBN 1-933766-09-3.
{{cite book}}: Onbekende parameter|coauthors=geïgnoreer (hulp) - ↑ Kirsch, George B. (2000). Encyclopedia of Ethnicity and Sports in the United States. Greenwood Publishing Group. p. 488. ISBN 0-313-29911-0.
{{cite book}}: Onbekende parameter|coauthors=geïgnoreer (hulp) - ↑ Simonton, Dean Keith (1994). Greatness: Who Makes History and Why. Guilford Press. p. 156. ISBN 0-89862-201-8.
- ↑ Sisson, Richard (2007). The American Midwest: An Interpretive Encyclopedia. Indiana University Press. p. 902. ISBN 0-253-34886-2.
{{cite book}}: Onbekende parameter|coauthors=geïgnoreer (hulp)
Eksterne skakels
wysig- Louis S. Nixdorff, 1928 Olympic games collection, 1926–1978 Geargiveer 4 September 2007 op Wayback Machine, Archives Center, National Museum of US History, Smithsonian Institution.
- Die passasierslys van die skip wat die Weissmullers na Ellis Island gebring het
- "Serbia: Monument to Tarzan", The New York Times, 17 Februarie 2007. Volgens die artikel is Johnny Weissmuller in Serwië gebore.
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Johnny Weissmuller.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
Verdere leesstof
wysig- Fury, David A. Johnny Weissmuller: Twice the Hero (Minneapolis, Minnesota: Artist's Press. 2000) ISBN 0-924556-02-1
- Weissmuller, Johnny Jr. Tarzan My Father, Toronto: ECW Press 2002