Johnny Weissmuller

Johnny Weissmuller (gebore as Peter Johann Weißmüller;[1] 2 Junie 1904 – 20 Januarie 1984) was ’n Amerikaanse swemmer en akteur wat veral bekend was vir sy rol as Tarzan in rolprente van die 1930's en 1940's en as houer van die beste rekords in mededingende swem van die 20ste eeu. Hy was in die 1920's een van die vinnigste swemmers in die wêreld: hy het vyf Olimpiese goue medaljes vir swem gewen en ’n bronsmedalje vir waterpolo.

Johnny Weissmuller
'n Beeld van die betrokke persoonlikheid.
Johnny Weissmuller, 1940

Geboortenaam Peter Johann Weißmüller
Geboorte 2 Junie 1904
Freidorf, Oostenryk-Hongarye, (nou Roemenië)
Sterfte 20 Januarie 1984
Acapulco, Mexiko
Beroep(e) Akteur
Aktiewe jare 1929–'76
Internet-rolprentdatabasis-profiel

Ná sy swemloopbaan het hy die sesde akteur geword wat Edgar Rice Burroughs se aapman, Tarzan, speel – in altesaam 12 rolprente. Sy bekende Tarzan-roep word steeds dikwels in rolprente gebruik.

Vroeë lewe

wysig
 
Die swemmers Ralph Breyer, Bob Skelton en Johnny Weissmuller omstreeks 1925.

Weissmüller was Duits. Hy was die seun van Peter Weissmüller en sy vrou, Elisabeth Kersch. Daar word algemeen aanvaar dat hy gebore is in Freidorf, ’n voorstad van die huidige stad Timişoara in Oostenryk-Hongarye (nou in Roemenië).

Volgens die joernaal van die skip waarmee hy en sy ouers in Ellis Island, VSA, aangekom het, is sy geboortedorp egter Párdány in Hongarye, wat vandag in Serwië naby die Roemeense grens is.[2][3][4][5]

Volgens sy seun, Johnny jr., is hy Peter gedoop, maar het hy sy broer Johnny se naam gebruik omdat dié ’n Amerikaanse burger was en hy (Peter) nie. Op dié manier kon hy Amerika by die Olimpiese Spele verteenwoordig.[6]

Toe Weissmüller klein was, het sy ouers na Amerika geïmmigreer. Ná ’n kort rukkie in Chicago, waar hulle familie besoek het, het hulle na die steenkoolmyndorp Windber in Pennsilvanië getrek.

Op nege jaar het Weissmüller polio gekry. Sy dokter het hom aangeraai om te swem om die siekte te help beveg.

Loopbane

wysig
Johnny Weissmuller
Medaljes gewen
Swem – mans
Deelnemer vir   Verenigde State
Olimpiese Spele
Goud 1924, Parys 100 m-vryslag
Goud 1924, Parys 400 m-vryslag
Goud 1924, Parys 4 × 200 m-vryslag
Goud 1928, Amsterdam 100 m-vryslag
Goud 1928, Amsterdam 4 x 200 m-vryslag
Waterpolo – mans
Brons 1924, Parys Waterpolospan

Weissmuller het die skool vroeg verlaat en verskeie werke gedoen, soos dié van ’n lewensredder op ’n strand van die Michigan-meer. Terwyl hy by die Illinois-atletiekklub as ’n hysbakoperateur gewerk het, het hy die aandag getrek van die swemafrigter William Bachrach. Bachrach het Weissmuller afgerig en in Augustus 1921 het Weissmuller die nasionale kampioenskap in die 50- en 220-tree-afstande gewen. Hoewel hy oorsee gebore is, het Weissmuller Tanneryville, Pennsilvanië, as sy geboorteplek aangegee en sy jonger broer se geboortedatum. Dit was belangrik om ’n Amerikaanse paspoort te kry. Sy paspoort is in Mei 1924 uitgereik.

Op 9 Julie het Weissmuller Duke Kahanamoku se wêreldrekord in die 100 m-vryslag verbeter, met ’n tyd van 58,6 sekondes.[7] Hy het die titel in dié nommer gewen op die Olimpiese Somerspele van 1924 in Parys deur Kahanamoku te klop vir die goue medalje.[8] Hy het ook die 400 m-vryslag en die 4 x 200 m-aflos gewen. As lid van die Amerikaanse waterpolo-span het hy boonop ’n bronsmedalje gewen. Vier jaar later, in Amsterdam, het hy nog twee Olimpiese titels gewen.[9]

Hy het altesaam vyf Olimpiese goue medaljes en ’n bronsmedalje en 52 Amerikaanse nasionale titels gewen, asook 67 wêreldrekords verbeter. Hy het nie een keer ’n item verloor nie.[10] Hy is in 1950 deur Associated Press gekies as die beste swemmer van die eerste helfte van die 20ste eeu.

Rolprente

wysig
 
Johnny Weissmuller en Johnny Sheffield in Tarzan Finds a Son!

In 1929 het Weissmuller ’n kontrak met BVD geteken as ’n model en verteenwoordiger. Hy het deur die land gereis en swemvertonings gegee, blaadjies uitgedeel wat dié swemklere adverteer, handtekeninge uitgedeel en oor die radio gepraat. In dieselfde jaar het hy vir die eerste keer in ’n rolprent verskyn: as ’n Adonis met net ’n vyeblaar aan in ’n fliek met die naam Glorifying the US Girl. Hy het as homself verskyn in verskeie Crystal Champions-kortrolprente met hom en ander Olimpiese kampioene.

Sy toneelloopbaan het in 1932 begin toe hy ’n kontrak vir sewe jaar met MGM geteken het om as Tarzan in Tarzan the Ape Man te speel. Die prent was ’n groot sukses en Weissmuller het oornag ’n internasionale sensasie geword. Die skrywer van Tarzan, Edgar Rice Burroughs, was in sy noppies met Weissmuller. Hy het egter so min gehou van die ateljee se weergawe van Tarzan, wat skaars Engels kon praat, dat hy sy eie Tarzan-reeks geskep het met Herman Brix in die naamrol as ’n meer geartikuleerde weergawe van die karakter.

Weissmuller het in ses Tarzan-rolprente vir MGM gespeel met Maureen O'Sullivan as Jane en Cheeta die sjimpansee. In 1942 is Weissmuller na RKO, vir wie hy in nog ses Tarzan-flieks gespeel het met ’n aansienlik laer gehalte. Anders as MGM het RKO Weissmuller toegelaat om ander rolle ook te vertolk, hoewel ’n kontrak vir drie prente net gelei het tot die maak van een prent, Swamp Fire. Danksy dié 12 prente met Weissmuller as Tarzan het hy ’n geraamde $2 miljoen verdien en hom gevestig as die werklike Tarzan. Hy is die eerste akteur wat die bekende Tarzan-roep gegee het.

Daarna het Weissmuller in die prent Jungle Jim (1948) gespeel vir Columbia Pictures. Hy het tussen 1948 en 1954 in 13 Jungle Jim-prente gespeel. In 1955 het hy ’n TV-reeks oor Jungle Jim begin. Net 26 episodes is gemaak.

Ander prestasies

wysig

Weismuller was ook ’n goeie amateur-gholfspeler en het in 1937 in twee amptelike PGA Tour-toernooie gespeel. Hy het in 1965 afgetree en na Fort Lauderdale, Florida, getrek waar hy die stigter en voorsitter was van die Internasionale Swem-eregalery.

Hy het tot die einde van 1973 in Florida gewoon en toe na Las Vegas getrek, waar hy vir ’n ruk in Caesars Palace gewerk het. In 1976 het hy in sy laaste prent, Won Ton Ton, the Dog Who Saved Hollywood gespeel.

Gesondheid en dood

wysig

In 1974 het Weissmuller sy heup en been gebreek en sy gesondheid het daarna agteruitgegaan. Hy het ook ’n ernstige harttoestand gehad. In 1977 het hy ’n paar beroertes gehad. Hy is op 20 Januarie 1984 op 79 oorlede.[11] Hy is net buite Acapulco begrawe.

Filmografie

wysig
Rolprente
Jaar Prent Rol
1929 Glorifying the American Girl Adonis
1931 Swim or Sink Homself
Water Bugs Homself
1932 Tarzan the Ape Man Tarzan
The Human Fish Homself
1934 Tarzan and His Mate Tarzan
1936 Tarzan Escapes Tarzan
1939 Tarzan Finds a Son! Tarzan
1941 Tarzan's Secret Treasure Tarzan
1942 Tarzan's New York Adventure Tarzan
1943 Tarzan Triumphs Tarzan
Tarzan's Desert Mystery Tarzan
Stage Door Canteen Homself
1945 Tarzan and the Amazons Tarzan
1946 Tarzan and the Leopard Woman Tarzan
Swamp Fire Johnny Duval
1947 Tarzan and the Huntress Tarzan
1948 Tarzan and the Mermaids Tarzan
Jungle Jim Jungle Jim
1948 The Lost Tribe Jungle Jim
1950 Mark of the Gorilla Jungle Jim
Captive Girl Jungle Jim
Jungle Jim in Pygmy Island Jungle Jim
1951 Fury of the Congo Jungle Jim
Jungle Manhunt Jungle Jim
1952 Jungle Jim in the Forbidden Land Jungle Jim
Voodoo Tiger Jungle Jim
1953 Savage Mutiny Jungle Jim
Valley of Head Hunters Jungle Jim
Killer Ape Jungle Jim
1954 Jungle Man-Eaters Jungle Jim
Cannibal Attack Johnny Weissmuller
1955 Jungle Moon Men Johnny Weissmuller
Devil Goddess Johnny Weissmuller
1970 The Phynx Homself
1976 Won Ton Ton, the Dog Who Saved Hollywood Toneelhelper #2
Televisie
Jaar Titel Rol
1956–1958 Jungle Jim Jungle Jim

Verwysings

wysig
  1. [1]
  2. "Interview with Johnny Weissmuller, Jr" (in Engels). germanhollywood.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2009. Besoek op 12 Julie 2013.
  3. "Johnny Weissmuller." Britannica Online Encyclopedia.
  4. France-Presse, Agence (17 Februarie 2007). "Serbia: Monument to Tarzan" (in Engels). The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Augustus 2019. Besoek op 7 Mei 2010.
  5. "Businessweek report."
  6. Great Lives (BBC4): Johnny Weissmuller (9 Mei 2006).
  7. The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind. Macmillan. 2007. p. 943. ISBN 0-312-37659-6. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  8. Christopher, Paul J. (2006). Greatest Sports Heroes of All Times: North American Edition. Encouragement Press, LLC. p. 204. ISBN 1-933766-09-3. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  9. Kirsch, George B. (2000). Encyclopedia of Ethnicity and Sports in the United States. Greenwood Publishing Group. p. 488. ISBN 0-313-29911-0. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  10. Simonton, Dean Keith (1994). Greatness: Who Makes History and Why. Guilford Press. p. 156. ISBN 0-89862-201-8.
  11. Sisson, Richard (2007). The American Midwest: An Interpretive Encyclopedia. Indiana University Press. p. 902. ISBN 0-253-34886-2. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)

Eksterne skakels

wysig

Verdere leesstof

wysig
  • Fury, David A. Johnny Weissmuller: Twice the Hero (Minneapolis, Minnesota: Artist's Press. 2000) ISBN 0-924556-02-1
  • Weissmuller, Johnny Jr. Tarzan My Father, Toronto: ECW Press 2002