Kaaimansgat

Kaaimansgat is die plek tussen George en Knysna waar die Kaaimansrivier en die Swartriver saamvloei. Die plek is bekend om sy besondere natuurskoon.

Skildery van Kaaimansgat, deur Christian Ignatius Latrobe, 1816.

Naam

Dit is nie seker waar die naam Kaaimans vandaan kom nie. Kaaiman is 'n ander woord in Afrikaans vir koggelmander. Dit kan ook wees dat die naam sy oorsprong het in die taal van die Khoisan. Dat die woord na 'n krokodil of selfs 'n alligator verwys, is onwaarskynlik.

Vroeë besoekers

Kaaimansgat is van historiese belang omdat dit een van die min plekke tussen die berge en die see is waar dit moontlik was om die Kaaimansrivier oor te steek met perde en waens. Waarskynlik het vroeë perderuiters wildspaadjies en voetpaaie van die Khoisan gevolg en op hierdie deurgang afgekom.

Die eerste aangetekende besoek aan die drif was deur die ekspedisie gelei deur vaandrig August Beutler. Op 13 Oktober 1752 was sy geselskap vir die VOC te perd op pad na die oostelike deel van die kolonie. Goewerneur Joachim van Plettenberg het in Oktober 1778 met 'n geselskap en drie waens die rivier hier oorgesteek onderweg na die Kaap. In 1782 besoek Francois le Vaillant en in 1803 Hinrich Lichtenstein hierdie rivieroorgang en lewer kommentaar daaroor in hul reisverslae. Soos baie ander reisigers het ook Lichtenstein se groep hier skade aan hul waens opgedoen.

Outeniqualand is in die 18de eeu langsaam ontsluit, maar die verkeer ooswaarts hierlangs het baie stadiger toegeneem weens die steil wande en die diep kloof van die Kaaimansrivier. Dikwels het die ruiters wel hierdie roete gevolg, maar het die geselskap hul ossewaens met die voorrade dikwels deur die Attakwaskloofpas en die Klein Karoo gestuur.

Roete

Die drif was waar vandag die laagwaterbrug en die brug op die N2-nasionale pad oor die rivier is. Die roete was dus destyds van wes via Saasveld en die plaas Woodifield, steil af na die drif en dan reguit teen die steilte op na Wildernishoogte en Ginnesville (en andersom). Na 1870 is hierdie al minder gebruik. Die pad nader aan die voetheuwels van die berge het toe in gebruik gekom. Hierdie pad is gebou deur Thomas Bain en staan vandag bekend as die Sewepassepad.

Bibliografie

• Eybers, G.W.: Op die voetspoor van die ou reisigers - stories uit Kolbe, Barrow, Lichtenstein en Campbell. Kaapstad: Maskew Miller, 1926.

Sien ook

• Lys van bergpasse in Suid-Afrika