Karakalpakië

Republiek Karakalpakië
Qaraqalpaqstan Respublikası Қарақалпақстан Республикасы (Karakalpaks)
Qoraqalpogʻiston Respublikasi (Oesbekies)


(Vlag)	(Wapen)

Volkslied: Қарақалпақстан Республикасының Мәмлекетлик Гимни
(Karakalpaks vir: "Volkslied van die Republiek Karakalpakië")

Ligging van Karakalpakië in Oesbekistan

Kaart van Karakalpakië

Amptelike tale

Karakalpaks en Oesbekies

Hoofstad

Nukus

Grootste stad

Nukus

Eerste minister

Musa Jernijazof

Oppervlakte
- Totaal

161 358 km²

Bevolking
- Totaal (2017)
- Bevolkingsdigtheid

1 817 500
11,26/vk km

Geldeenheid

Oesbekiese som (UZS)

Tydsone

UTC: +5 (UZT)

Karakalpakië (Karakalpaks: Qaraqalpaqstan, Қарақалпақстан; Oesbekies: Qoraqalpogʻiston), amptelik die Republiek Karakalpakië (Karakalpaks: Qaraqalpaqstan Respublikası, Қарақалпақстан Республикасы; Oesbekies: Qoraqalpogʻiston Respublikasi), is 'n outonome republiek binne Oesbekistan in Sentraal-Asië.^[1] Dit beslaan die hele noordweste van Oesbekistan en is geleë tussen Kasakstan in die noorde en Turkmenistan in die suide. Karakalpakië beslaan 'n oppervlakte van 161 358 km² en het 'n bevolking van 1 817 500 in 2017 gehad.^[2] Die hoofstad en grootste stad is Nukus.

Nukus is die hoofstad en grootste stedelike sentrum van Karakalpakië

Die naam Qaraqalpaq is afgelei van twee woorde: qara beteken "swart" en qalpaq "hoed"; Karakalpak beteken dus "swart hoed" en verwys na die Karakalpakke se tradisionele hoofbedekking.^[3] Die landskap word gekenmerk deur die eens groot Aralmeer asook die rivier Amoedarja wat dié meer weens landbougeriewe nie meer kan bereik nie.

Karakalpakië beskik oor 'n hoe vlak van outonomie binne Oesbekistan en het 'n eie parlement, 'n eie regering en eie nasionale simbole. Karakalpaks vorm saam met Oesbekies die amptelike tale. Die republiek se bevolking bestaan uit etniese groepe soos 36% Oesbeke, 33% Karakalpakke, 25% Kasakke, 6% Turkmene, Russe en ander minderhede.^[4]

In Julie 2022 het groot betogings in die streek uitgebreek oor 'n voorgestelde grondwetlike verandering wat Karakalpakstan van sy outonomie sou ontneem.^[5]^[6] Die voorgestelde verandering is later geskrap in reaksie op die betogings.^[7]

Distrikte

Karakalpakië se 14 distrikte, sedert 2014

Karakalpakië bestaan uit 14 distrikte (Karakalpaks: rayon; Oesbekies: tuman) en sewe selfregerende stede (Karakalpaks: qalas; Oesbekies: shahar).

Distrikte in Karakalpakië
No.	Distrik	Hoofstad	No.	Distrik	Hoofstad	No.	Distrik	Hoofstad	No.	Distrik	Hoofstad
1	Amudaryo Aʻmu daʻrya	Mangʻit Manʻgʻıt	5	Kegeyli Kegeyli	Kegeyli Kegeyli	9	Qoʻngʻirot Qonʻırat	Qoʻngʻirot Qonʻırat	13	Toʻrtkoʻl Toʻrtkuʻl	Toʻrtkoʻl Toʻrtkuʻl
2	Beruniy Biruniy	Beruniy Biruniy	6	Moʻynoq Moynaq	Moʻynoq Moynaq	10	Qoraoʻzak Qaraoʻzek	Qoraoʻzak Qaraoʻzek	14	Xoʻjayli Xojeli	Xoʻjayli Xojeli
3	Chimboy Chimbay	Chimboy Chimbay	7	Nukus Noʻkis	Oqmangʻit Aqmanʻgʻıt	11	Shumanay Shomanay	Shumanay Shomanay	Die eersgenoemde benamings is die Oesbekiese s'n, die tweede die Karakalpakse naam
4	Ellikqalʼa Ellikqala	Boʻston Bustan	8	Qanlikoʻl Qanʻlıkuʻl	Qanlikoʻl Qanʻlıkuʻl	12	Taxtakoʻpir Taxtakoʻpir	Taxtakoʻpir Taxtakoʻpir

Verwysings

↑ "Karakalpakstan" (in Engels). Encyclopædia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2018. Besoek op 25 Januarie 2019.
↑ "Uzbekistan: Regions, Major Cities & Towns – Population Statistics in Maps and Charts" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Julie 2019. Besoek op 25 Januarie 2019.
↑ (de) Heinz-Gerhard Zimpel: Lexikon der Weltbevölkerung, Artikel „Karakalpaken“, bl. 259
↑ (de) Der Fischer Weltalmanach 2011, Artikel „Karakalpakstan“, bl. 496
↑ "Uzbekistan's new constitution: More for Mirziyoyev, less for Karakalpakstan". eurasianet.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2022. Besoek op 1 Julie 2022.
↑ "Жители Узбекистана вышли на митинги после конституционной реформы". www.kommersant.ru (in Russies). 1 Julie 2022. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Julie 2022. Besoek op 1 Julie 2022.
↑ "Uzbekistan scraps plans to curb Karakalpak autonomy after protest". Reuters (in Engels). 2 Julie 2022. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2022. Besoek op 2 Julie 2022.

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Karakalpakië.

[1] "Karakalpakstan" (in Engels). Encyclopædia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2018. Besoek op 25 Januarie 2019.

[2] "Uzbekistan: Regions, Major Cities & Towns – Population Statistics in Maps and Charts" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Julie 2019. Besoek op 25 Januarie 2019.

[3] (de) Heinz-Gerhard Zimpel: Lexikon der Weltbevölkerung, Artikel „Karakalpaken“, bl. 259

[4] (de) Der Fischer Weltalmanach 2011, Artikel „Karakalpakstan“, bl. 496

[5] "Uzbekistan's new constitution: More for Mirziyoyev, less for Karakalpakstan". eurasianet.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2022. Besoek op 1 Julie 2022.

[6] "Жители Узбекистана вышли на митинги после конституционной реформы". www.kommersant.ru (in Russies). 1 Julie 2022. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Julie 2022. Besoek op 1 Julie 2022.

[7] "Uzbekistan scraps plans to curb Karakalpak autonomy after protest". Reuters (in Engels). 2 Julie 2022. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2022. Besoek op 2 Julie 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]