Koperjodied

Koperjodied is 'n sout van koper en waterstofjodied met formule CuI. Met jodium is die +1 oksidasietoestand van koper die enigste wat stabiel is. Koperjodied kom in die natuur as die mineraal marshiet voor.

Eienskappe

Algemeen
Naam	Koperjodied
Struktuurformule van
Chemiese formule	CuI
Molêre massa	190,45 [g/mol]
CAS-nommer	7681-65-4
Voorkoms	liggeel vastestof
Reuk	Reukloos
Fasegedrag
Selkonstantes	a=605,4 pm
Ruimtegroep	F43m
Nommer	216
Strukturbericht	B3
Smeltpunt	600 °C
Kookpunt	1290 °C
Digtheid	5,62 [g/cm3]
Oplosbaarheid	sleg oplosbaar; 0,00042 [g/L]
Brekingsindeks	sien teks
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt	nie-brandbaar
LD50	300-2000 [mg/kg] (oraal)
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Dit is 'n liggeel, deursigtige stof in enkelkristallyne vorm. Dit is 'n p-tipe halfgeleier met 'n direkte bandgaping van 3,1 eV Die brekingsindeks neem af van 2,7 by 400 nm tot onder 2,3 by 800 nm. Dit volg die Cauchy-vergelyking:

$n(\lambda )=A+{\frac {B}{\lambda ^{2}}}+{\frac {C}{\lambda ^{4}}}$

Strukture

Die stof ondergaan twee vast-vast fase-oorgange by verhtting. Die fase wat by kamertemperatuur stabiel is word gewoonlik γ-CuI genoem of soms CuI-III. γ-CuI het die kubiese sfaleriet-struktuur. (B3 in die strukturbericht-klassifikasie. Teen 369 C gaan dit oor in die β-CuI of CuI-II-fase met 'n heksagonale wurtziet-struktuur, (B4) Die entropieverandering Δ_trS= 1100 J/molK. Teen 400 °C gaan dit die α-CuI of CuI-I-fase oor. Dit het 'n haliet-struktuur (B1). Die entropieverandering Δ_trS= 473 J/molK. Koperjodied smelt teen 600°C

Eienskappe

Elektries

α-CuI is 'n superioniese geleier. Dit is vergelykbaar met koper(I)bromied hoewel koperjodied die haliet-struktuur het en nie die α-Ag₂S-struktuur nie. Die spesifieke geleibaarheid is σ= 0,01-0,03 S/cm^-1 en die termiese aktiveringsenergie σT= E_a= 0,17-0,26 eV. Die β-fase het 'n laer geleibaarheid maar die geleiding is ook termies geaktiveer en ionies.

Magneties

Die γ-fase is diamagneties en sy susseptibiliteit (χ_m= -61,4x10^-6 emu/mol of -7,7x10^-10 m³/mol in SI-eenhede) is onafhanklik van die temperatuur. Die superioniese α-fase s'n is egter afhanklik van die temperatuur. Dit word beskou as 'n effek van die paramagnetiese Van Vleck-bydrae tot die magnetiese susseptibiliteit.

Chemies

Koperjodied kan uit 'n koper(II)sulfaatoplossing met kaliumjodied neergeslaan word:

$2Cu^{2+}(aq)+2SO_{4}^{2-}(aq)+5K^{+}(aq)+5I^{-}(aq)\rightarrow 2CuI(s)\downarrow +I_{3}^{-}(aq)+2SO_{4}^{2-}(aq)+5K^{+}(aq)$

Dit is 'n redoksreaksie waarin koper se oksidasietoestand van +2 na +1 verander en 'n jodiedioon van -1 na neutrale jodium geoksideer word.