Kultuur van antieke Rome
Die kultuur van antieke Rome het deur die byna 1 200-jarige geskiedenis van die beskawing van Antieke Rome bestaan. Die term verwys na die kultuur van die Romeinse Republiek, later die Romeinse Ryk, wat op sy hoogtepunt 'n gebied gedek het vanaf die huidige Laeland Skotland en Marokko tot die Eufraat.
Die lewe in antieke Rome het gedraai om die stad Rome, sy beroemde sewe heuwels, en sy monumentale argitektuur soos die Colosseum, Trajanus se Forum, en die Pantheon. Die stad het ook verskeie teaters en gimnasium gehad, saam met baie tavernes, baddenss en bordeels. Regdeur die gebied onder antieke Rome se beheer het residensieel argitektuur gewissel van baie beskeie huise tot landelike villa's, en in die hoofstad van Rome was daar keiserlike wonings op die elegante Palatine Hill, waarvan die woord paleis afgelei is. Die oorgrote meerderheid van Rome se bevolking het in die middestad gewoon, verpak in Insulae (woonstelblokke).
Die stad Rome was die grootste megalopolis van daardie tyd, met 'n bevolking wat heel moontlik een miljoen mense oorskry het, met 'n hoë-end skatting van 3,6 miljoen en 'n lae-end skatting van 450 000. 'n Aansienlike deel van die bevolking onder die stad se jurisdiksie het in ontelbare stedelike sentrums gewoon, met 'n bevolking van minstens 10 000 en verskeie militêre nedersettings, 'n baie hoë koers van verstedeliking volgens pre-industriële standaarde. Die mees verstedelikte deel van die Ryk was Italië, wat 'n geraamde verstedelikingskoers van 32% gehad het, dieselfde tempo van verstedeliking van Engeland in 1800. Die meeste Romeinse dorpe en stede het 'n forum, tempels gehad en dieselfde tipe geboue, op 'n kleiner skaal, as wat in Rome gevind word. Die groot stedelike bevolking het 'n enorme voorraad voedsel vereis, wat 'n komplekse logistieke taak was, insluitend die verkryging, vervoer, berging en verspreiding van voedsel vir Rome en ander stedelike sentrums. Italiaanse plase het groente en vrugte verskaf, maar vis en vleis was luukshede. Akwadukte is gebou om water na stedelike sentrums te bring en wyn en olie is uit Hispania, Galië en Afrika ingevoer.
Daar was 'n baie groot hoeveelheid handel tussen die provinsies van die Romeinse Ryk, aangesien sy paaie en vervoertegnologie baie doeltreffend was. Die gemiddelde koste van vervoer en die tegnologie was vergelykbaar met die 18de-eeuse Europa. Die latere stad Rome het eers ná 1870 die ruimte binne sy ou Aureliaanse Mure gevul.
Die meerderheid van die bevolking onder die jurisdiksie van antieke Rome het op die platteland gewoon in nedersettings met minder as 10 000 inwoners. Grondeienaars het oor die algemeen in stede gewoon en hul landgoedere is in die sorg van plaasbestuurders gelaat. Die lot van landelike slawe was oor die algemeen erger as hul eweknieë wat in stedelike aristokratiese huishoudings gewerk het. Om 'n hoër arbeidsproduktiwiteit te stimuleer het die meeste eienaars 'n groot aantal slawe bevry en baie het lone ontvang, maar in sommige landelike gebiede was armoede en oorbevolking uiterste.[1] Landelike armoede het die migrasie van bevolking na stedelike sentrums tot die vroeë 2de eeu toe die stedelike bevolking ophou groei en begin afneem het.
Begin in die middel van die 2de eeu vC, was private Griekse kultuur toenemend in opgang, ten spyte van tirades teen die "versagtende" effekte van die Helleniseerde kultuur van die konserwatiewe moraliste. Teen die tyd van Augustus het gekultiveerde Griekse huishoudingslawe die Romeinse jong (soms selfs die meisies) geleer; sjefs, versierders, sekretaresses, dokters en haarkappers het almal uit die Griekse Ooste gekom. Griekse beeldhouwerke het Hellenistiese landskaptuinmaak op die Palatyn of in die villa's versier, of is in Romeinse beeldhouwerwe deur Griekse slawe nageboots.
Teen hierdie menslike agtergrond, beide die stedelike en landelike omgewing, het een van die geskiedenis se mees invloedryke beskawings vorm aangeneem, wat 'n kulturele nalatenskap agtergelaat het wat vandag deels oorleef.
Die Romeinse Ryk het begin toe Augustus die eerste keiser van Rome in 31 vC geword het en het in die weste geëindig toe die laaste Romeinse keiser, Romulus Augustulus, in 476 nC deur Odoacer afgesit is. Die Romeinse Ryk, by sy hoogte (omstreeks 100 nC), was die grootste se politieke en sosiale struktuur in Westerse beskawing. Teen 285 nC het die Ryk te groot gegroei om deur die sentrale regering in Rome regeer te word en is dus deur keiser Diocletianus verdeel in 'n Westerse en 'n Oos-Romeinse Ryk . In die ooste het die Ryk voortgeduur as die Bisantynse Ryk tot die dood van Konstantyn XI Palaiologos en die val van Konstantinopel na die Ottomaanse Ryk in 1453. Die invloed van die Romeinse Ryk op die Westerse beskawing was diep in sy blywende bydraes tot feitlik elke aspek van die Westerse kultuur.
Verwysings
wysig- ↑ Byvoorbeeld, 'n Romeins-Egiptiese teks getuig van die deel van een klein plaashuis deur 42 mense; elders het ses gesinne gemeenskaplike belang in 'n enkele olyfboom gehad. Sien Alfoldy, Geza., The Social History of Rome (Routledge Revivals) 2014 (aanlyn e-uitgawe, ongepagineerd: verkry op 11 Oktober 2016)