Koerdies
- Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Koerde.
Koerdies (كوردی, Kurdî, Kurdí), oftewel die Koerdiese tale (زمانی کوردی, Zimanê kurdî),[2][3] is 'n dialekkontinuum[4] wat aan die Irannese tale behoort en deur etniese Koerde in die geokulturele streek Koerdistan en die Koerdiese diaspora gepraat word. Die drie Koerdiese tale is Noord-Koerdies (Kurmanji), Sentraal-Koerdies (Sorani) en Suid-Koerdies (Xwarîn). 'n Ander groep van nie-Koerdiese Noordwestelike Irannese tale, die Zazaki-Gorani-tale, word ook deur miljoene se etniese Koerde gepraat.[5][6][7] Volgens ondersoeke in 2009 word die aantal Koerdiese moedertaalsprekers in Turkye op tussen 8 en 20 miljoen geraam. Die meerderheid Koerde praat Koermandsji.[8][9] Die meeste Koerdiese tekste is in Koermandsji en Sorani geskryf. Koermandsji word met die Hawar-alfabet geskryf, 'n aangepaste weergawe van die Latynse alfabet, en Sorani word met die Sorani-alfabet geskryf, 'n variant van die Arabiese alfabet.
| Koerdies كوردی, Kurdî, Kurdí Zimanê kurdî, زمانی کوردی | ||
|---|---|---|
| Gepraat in: |  Turkye Irak Iran Sirië Armenië Azerbeidjan Georgië Duitsland
| |
| Gebied: | Wes-Asië | |
| Totale sprekers: | 30 miljoen[1] | |
| Taalfamilie: | Indo-Europees Indo-Irannees Irannees Wes-Irannees Koerdies | |
| Skrifstelsel: | Arabiese alfabet, Latynse alfabet | |
| Amptelike status | ||
| Amptelike taal in: | Irak
| |
| Gereguleer deur: | geen | |
| Taalkodes | ||
| ISO 639-1: | ku
| |
| ISO 639-2: | kur
| |
| ISO 639-3: | kur
| |
| ||
| Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. | ||
| gemeng |
Die kategorisering van Laki as 'n dialek van Suid-Koerdies of as 'n vierde Koerdiese taal is tans die onderwerp van 'n debat,[10] maar die onderskeie tussen Laki en ander Suid-Koerdiese dialekte is minimaal.[4]
Tot in die 20ste eeu was die literêre uitset in Koerdies veral beperk tot poësie, toe meer algemene literatuur verskyn het. Vandag word veral die twee Koerdiese dialekte Koermandsji en Sorani vir skryfwerk gebruik. Sorani is saam met Arabies een van Irak se twee ampstale en word in politieke dokumente eenvoudig "Koerdies" genoem.[11][12]
Verwysings
wysig- ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Kurdish". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Mei 2020. Besoek op 20 Maart 2021.
- ↑ (ku) ئەمین, هاشم (10 Junie 2017). "زمانی فەرمی و پێگەى زمانی کوردى لەنێو زمانە جیهانییەکاندا". Journal of University of Human Development. 3 (2): 172–187. doi:10.21928/juhd.20170610.07. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 April 2021. Besoek op 1 Desember 2020.
- ↑ (ku) Khalid, Hewa Salam (November 2019). "Zimanê kurdî, malbat û zarên wî". International Journal of Kurdiname (1). Besoek op 1 Desember 2020.
- ↑ 4,0 4,1 (en) "Lak Tribe". Encyclopædia Iranica. Besoek op 20 Maart 2021.
- ↑ (en) Kaya, Mehmet. The Zaza Kurds of Turkey: A Middle Eastern Minority in a Globalised Society. ISBN 1-84511-875-8.
- ↑ (en) "Languages of the Middle East". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Januarie 2012. Besoek op 23 Desember 2011.
- ↑ (en) McDowall, David (14 Mei 2004). A Modern History of the Kurds: Third Edition – David McDowall – Google Books. ISBN 978-1-85043-416-0. Besoek op 18 Desember 2012.
- ↑ (en) "Kurmanji". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 24 Februarie 2016.
- ↑ (en) "Kurmanji Kurdish" (PDF). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 24 Februarie 2016.
- ↑ (en) "Atlas of the Languages of Iran A working classification". Languages of Iran. Besoek op 25 Mei 2019.
- ↑ (en) Allison, Christine (2012). The Yezidi Oral Tradition in Iraqi Kurdistan. Routledge. ISBN 978-1-136-74655-0.
- ↑ (en) "Kurdish language issue and a divisive approach". Kurdish Academy of Language. 5 Maart 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Maart 2016.
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Koerdies.
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir Koerdies.- (en) "Kurdish language". Encyclopædia Britannica. Besoek op 20 Maart 2021.
- (en) "Kurdish language". Encyclopædia Iranica. Besoek op 20 Maart 2021.
