Mili Balakiref

Mili Balakiref (volle name: Mili Aleksejewitsj Balakiref, Russies: Ми́лий Алексе́евич Бала́кирев, Russiese uitspraak: ˈmʲilʲɪj ɐlʲɪkˈsʲeɪvʲɪtɕ bɐˈɫakʲɪrʲɪf; 2 Januarie [O.S. 21 Desember 1836] 1837, Nizjni Nowgorod, Rusland - 29 Mei [O.S. 16 Mei] 1910, Sint Petersburg, Rusland) was ‘n Russiese komponis van orkes- en klaviermusiek, asook liedere. Hy was 'n dinamiese leier van die Russiese nasionalistiese groep komponiste van sy era.

Mili Balakiref
Portret van Balakiref c. 1900
Agtergrondinligting
Gebore	2 Januarie 1837 Nizjni Nowgorod, Rusland
Sterf	29 Mei 1910 Sint Petersburg, Rusland
Genres	Klassiek, nasionalistiese musiek
Beroep(e)	Komponis, orrelis

Lewe en werk

Portret van (links na regs) Balakiref, Wladimir Odojefski en Mikhail Glinka deur Ilja Repin. Die skildery is ietwat anachronisties – Balakiref word voorgestel as 'n man wat sy middeljare tegemoetgaan, met 'n volle baard; Glinka is egter reeds in 1857 dood, toe Balakiref maar twintig jaar oud was.

Rimski-Korsakof as 'n vlootkadet, omtrent in die tyd dat hy Balakiref ontmoet het

Aleksander Dargomizjski het uiteindelik vir Balakirev as 'n mentor van Die Vyf vervang

Anton Rubinstein op die podium soos voorgestel deur Ilja Repin.

Bedřich Smetana, met wie daar onmin was oor die Praagse produksie van Glinka se opera n Lewe vir die Tsaar

Balakiref se graf by die Tichwin-begraafplaas

Balakiref het sy vroeëre musikale opvoeding van sy moeder ontvang. Hy het ook studeer saam met Alexander Dubuque en Karl Eisrich, musikale direkteur van A.D. Oelibisjef; ’n vermoënde grondeienaar wat bekende boeke oor Mozart en Beethoven gepubliseer het. Balakiref kon gebruik maak van Oelibisjef se musiekbiblioteek, en het op vyftienjarige ouderdom begin komponeer. Hy is ook toegelaat om saam met die plaaslike teaterorkes te oefen. Hy het van 1853 tot 1855 wiskunde aan die Universiteit van Kazan studeer, waar hy onder andere ’n klavierkonsert (voltooi in 1856) geskryf het. Hy het in Desember 1855 in Kronstadt sy eerste verskyning as konsertpianis gemaak. Daarna het Balakiref dikwels opvoerings gemaak, ’n ouverture met Russiese temas en musiek vir Koning Lear (1858-'61) gekomponeer, en die mentor van twee jong komponiste, César Cui en Modest Moessorgski, geword. In 1861 en 1862 is sy sirkel van volgelinge uitgebrei deur die aansluiting van Nikolai Rimski-Korsakof en Aleksandr Borodin, wat die groep sou vorm wat weldra bekend sou word as "Die Vyf". In 1862 het hy aangesluit by die Vrye Skool van Musiek, wat gestig is as teenvoeter van die Sint Petersburgse Konservatorium, en hy het gou die hoofkonsertdirigent daarvan geword.

In die 1860's was Balakiref op die hoogtepunt van sy invloedrykheid. Hy het ook die Wolgavolksliedere versamel en dit bekendgestel in sy Tweede Ouverture met Russiese Temas, wat uiteindelik die simfoniese gedig Rusland sou word. Hy het sy somervakansies in die Kaukasus spandeer, waar hy temas en inspirasie vir sy briljante klavierfantasie Islamey (1869) en sy simfoniese gedig Tamara (1867-1882) gekry het. Hy het die werke van die komponis Mikhail Glinka gepubliseer en besoek afgelê aan Praag om die werke te produseer. Hy het ’n tyd lank (1867-1869) die simfoniekonserte van die Russiese Musiekgenootskap gedirigeer.

Balakiref se despotiese aard en sy taktlose optrede het hom talle vyande besorg, in so ’n mate dat selfs sy vriende en jong volgelinge weldra sou wegskram van sy tutorskap. ’n Reeks persoonlike en artistiese ongelukke het in 1872 tot 1876 daartoe gelei dat hy homself byna heeltemal onttrek het aan die musiekwêreld en dat hy ’n pos as ’n spoorwegklerk aanvaar het. Balakiref het tien jaar vroeër deur ’n tydperk van akute depressie gegaan, en nou het hy ’n ernstiger krisis beleef waaruit hy sou uitkom as ’n veranderde man: ’n bygelowige Ortodokse Christen. Hy het geleidelik teruggekeer na die musiekwêreld en voortgegaan met die direkteurskap van die Vrye Skool. Van 1883 tot 1894 was hy direkteur van die imperiale kapel. Hy het ook weer musikale komposisie opgeneem en het verskeie werke voltooi, insluitende ’n simfonie wat hy baie jare tevore verwaarloos het. Hy het verskeie nuwe stukke gekomponeer, waaronder sy Klaviersonate van 1905, sy Simfonie No. 2 van 1908 en ’n aantal kleiner klavierstukke en liedere. Die laaste dekade van sy lewe is in byna algehele afsondering deurgebring. Daar is al genoem dat dit Balakiref was, selfs in groter mate as Glinka, wat die koers vir Russiese orkesmusiek en liriese sangskryfwerk gedurende die tweede helfte van die 19de eeu bepaal het. Balakiref het ’n skryfstyl, idioom en tegniek ontwikkel wat hy aan al sy volgelinge opgedwing het (veral Rimski-Korsakof en Borodin, en in ’n mate Pjotr Tsjaikofski), nie slegs deur ’n voorbeeld te stel nie maar deur konsekwente outokratiese supervisie van hulle eie vroeëre werke. Balakiref se musiek is wonderlik kleurvol en verbeeldingryk, maar sy kreatiewe persoonlikheid was wat ontwikkeling betref ná 1871 in trurat, en sy latere werke is gegiet in die idioom van sy jeug.

Geselekteerde werke

Werke met opusnommers

• Klavierconcerto nr. 1 in f mineur, op. 1 (1855-1856).
• Oktet (muziek), op. 3.
• "Grande Fantasie" op Russiese volksmusiek, op. 4, vir klavier en orkes.
• Klaviersonate nr. 1 (Balakirev) in b-mineur, op. 5.
• Ouverture op 'n Spaanse marstema, op. 6 (1857).
• "Islamey", Oriëntaalse fantasie vir klavier, op. 18 (1869, hers. 1902).
• Klaviersonate nr. 2 in b-mineur, op. 102 (1905).
• Klavierconcerte nr. 2 (Balakirev) in E majeur, op. postuum. (1861-1910, voltooi deur Sergei Ljapoenof).

Werke met 'n jaaraanduiding

• "Reminiscences" aan Michail Glinka se opera "Een leven voor de tsaar", fantasie vir klavier (2de vers van die fantasie op tema’s van Glinka) (1854-1855, hers. 1899).
• Scherzo vir klavier nr. 1 in b-mineur (1856).
• Ouverture op 'n Spaanse marstema, op. 6 (1857).
• Ouverture op drie Russiese tema’s (1858).
• "Koning Lear" ("Korol' Lir"), musiek gebaseer op William Shakespeare se toneelstuk (1858-1861, hers. 1902-1905).
• Polka in f-moll vir klavier (1859).
• Mazurka vir klavier nr. 1 in A-majeur (1861-1884).
• Mazurka vir klavier nr. 2 in c mineur (1861-1884).
• Rusland (simfoniese gedig) (Rus'), tweede ouverture op Russiese temas vir orkes, simfoniese gedig (1863-1864, hers. 1884).
• Jota aragonesa vir klavier (na Glinka) (1864).
• "De Leeuwerik" ("Zhavronok") vir klavier, transkripsie van 'n lied van Glinka (1864).
• Simfonie nr. 1 (Balakirev) in C majeur (1864-1866).
• Ouverture op Tsjeggiese temas "In Bohemia" ("V Chechii"), simfoniese gedig, (1867, hersien 1905).
• Tamara (simfoniese gedig), simfoniese gedig (1867-1882).
• Islamey, vir klavier, op.18 (1869)
• "Au jardin, étude-idylle" vir klavier in D majeur (1884).
• "In die tuin", vir klavier (1884).
• Mazurka vir klavier nr. 3 in b-mineur (1886).
• Mazurka vir klavier nr. 4 in G-majeur (1886).
• Nocturne (musiek) vir klavier nr. 1 in b-mineur (1898).
• Dumka vir Klavier (1900).
• Mazurka vir klavier nr. 5 in D majeur (1900).
• Scherzo vir klavier nr. 2 in B-mol mineur (1900).
• Wals (musiek) vir klavier nr. 1 in G majeur "Valse di bravura" (1900).
• Wals vir klavier nr. 2 in f mineur "Valse mélancholique" (1900).
• Simfonie nr. 2 (Balakirev) in d mineur (1900-1908).
• Berceuse vir klavier in D majeur (1901).
• Gondellied, vir klavier in a-mineur (1901).
• Nocturne vir klavier nr. 2 in b-mineur (1901).
• Scherzo vir Klavier no 3 in F mol majeur (1901).
• Tarantella vir klavier in B-majeur (1901).
• Wals vir klavier nr. 3 in D majeur "Valse-impromptu" (1901).
• Suite in B (1901-1908).
• Capriccio vir klavier in D majeur (1902).
• Mazurka vir klavier nr. 6. vir klavier in A-majeur (1902).
• Nocturne vir klavier nr. 3 in D mineur (1902).
• Spaanse melodie vir klavier (1902).
• Spaanse serenade vir klavier (1902).
• Toccata in C vir klavier (1902).
• Tyrolienne (1902).
• Wals vir klavier nr. 4 in B-majeur "Valse de concert" (1902).
• Cantate vir die inhuldiging van die Glinka Gedenkteken (opgedra aan Mikhail Glinka), vir koor en orkes (1902-1904).
• "Chant du pecheur" (1903).
• Humoresque vir klavier in D majeur (1903).
• Fantasiestuk vir klavier in D majeur (1903).
• "Rêverie", vir klavier in F majeur (1903).
• Wals vir klavier nr. 5 in D majeur (1903).
• Wals vir klavier nr. 6 in f mineur (1903-1904).
• Romance (musiek) (transkripsie vir soloklavier van die tweede deel van Chopin se eerste concerto vir klavier en orkes, op. 11) (1905).
• "La fileuse" vir klavier in b-mineur (1906).
• Mazurka vir klavier nr. 7 in e mineur (1906).
• Novelette vir klavier in A-majeur (1906).
• Wals vir klavier nr. 7 in g mineur (1906).
• Impromptu vir klavier (na aanleiding van Chopin se preludes in e mineur en B-majeur) (1907).
• Esquisses (Sonatina) vir klavier in G majeur (1909).

Ongedateerde werke

• Complainte vir klavier.
• Fantasie vir klavier.
• Ouverture op die temas van 3 Russiese liedere vir orkes.
• "Zeg dat de liefde niet voorbij gaat" vir klavier, transkripsie van 'n lied van Glinka.

Eksterne skakels

• (de) Werklijst in het Russische muziekarchief
• (en) Biografie op de internetpagina van de Piano Society

Notas

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.