Moord op James Bulger

moord op James Bulger op 12 Februarie 1993 in Engeland

James Patrick Bulger (16 Maart 1990[1] - 12 Februarie 1993) was 'n tweejarige seun van Kirkby, Merseyside, Engeland, wat op 12 Februarie 1993 deur twee 10-jarige seuns – Robert Thompson (gebore 23 Augustus 1982) en Jon Venables (gebore 13 Augustus 1982) – ontvoer, gemartel en vermoor is.[2][3] Thompson en Venables het Bulger van die New Strand-winkelsentrum in Bootle weggelei toe sy ma vir 'n oomblik van haar seun wegkyk. Sy verminkte liggaam is twee dae ná sy ontvoering op 'n treinspoor 4 km van daar in Walton, Liverpool, ontdek.

Thompson en Venables is op 20 Februarie 1993 aangekla van ontvoering en moord. Hulle is op 24 November skuldig bevind en was die jongste veroordeelde moordenaars in die moderne Britse geskiedenis. Hulle is lewenslange tronkstraf opgelê en het in aanhouding gebly totdat 'n paroolraad in Junie 2001 aanbeveel het dat hulle op 18-jarige ouderdom op parool vrygelaat word.[4] Venables is in 2010 tronk toe gestuur vir die verbreking van sy parool, is in 2013 weer op parool vrygelaat en is in November 2017 weer tronk toe gestuur vir die besit van foto's met seksuele kindermisbruik op sy rekenaar.

Die Bulgersaak het 'n wydverspreide debat ontlok oor hoe om jong oortreders te hanteer wanneer hulle gevonnis of vrygelaat word.[5][6]

Moord

wysig

'n Kringtelevisie-opname in die New Strand-winkelsentrum in Bootle op 12 Februarie 1993 wys hoe Thompson en Venables kinders rustig dophou en blykbaar 'n teiken kies.[7] Die seuns het stokkiesgedraai van hulle plaaslike laerskool, iets wat hulle gereeld gedoen het. Thompson en Venables is deur die dag afgeneem waar hulle verskeie items steel, insluitende lekkergoed, batterye en 'n kannetjie blou verf.[8] Een van die seuns het later onthul hulle het beplan om 'n kind te ontvoer, hom na 'n besige straat buite die winkelsentrum te neem en hom voor die aankomende verkeer in te stamp.[9]

Dieselfde middag is James Bulger van Kirkby saam met sy ma, Denise, na die New Strand-winkelsentrum. Terwyl Denise omstreeks 15:40 in die A.R. Tym-slaghuis op die laagste verdieping van die sentrum was, het sy besef James is weg nadat sy haar seun se hand gelos het om vir haar inkopies te betaal.[3][10] Thompson en Venables het na Bulger geloop, sy hand gevat en met hom uit die winkelsentrum geloop.[11][12]

Die twee seuns het Bulger na die Leeds-en-Liverpool-kanaal, 'n entjie van die sentrum af, geneem en hom op sy kop gegooi. Bulger het beserings aan sy gesig opgedoen. Die seuns het toe gespot hulle gaan Bulger in die kanaal stamp.[13] 'n Ooggetuie het vertel dat die seuntjie vreeslik gehuil het toe hy hom by die kanaal sien.[14] Die seuns het toe 4 km ver deur Liverpool geloop; hulle is deur sowat 38 mense gesien, maar die meeste het niks gedoen nie.[14][15] Twee mense het Thompson en Venables uitgevra, maar hulle het gesê Bulger was hulle boetie, of dat hy verdwaal het en hulle met hom na 'n polisiekantoor op pad was.[16] In 'n stadium het die seuns Bulger by 'n troeteldierwinkel ingvat, maar hulle is uitgeskop.[17]

Eindelik het die seuns in Walton aangekom. Hulle het Bulger verby 'n polisiekantoor na 'n spoorlyn naby die voormalige Walton & Anfield-stasie geneem. Een van die seuns het die blou verf wat hulle gesteel het in Bulger se linkeroog gegooi.[18] Hulle het hom geskop, op hom getrap en klippe na hom gegooi. Hulle het batterye in Bulger se mond geprop[19] en dalk ook in sy anus, hoewel geen daar gevind is nie.[3] Eindelik het die seuns 'n spoorlyndwarsbalk van 10 kg op Bulger gegooi.[20][21] Hy het 10 skedelbreuke daarvan opgedoen. Volgens die patoloog Alan Williams het Bulger so baie beserings opgedoen (altesaam 42) dat enigeen as die noodlottige besering beskou kon word.[22]

Thompson en Venables het Bulger oor die treinspoor neergelê en sy kop met rommel toegepak in die hoop dat 'n trein hom sou tref en sy dood as 'n ongeluk beskou sou word. Nadat hulle die toneel verlaat het, het 'n trein Bulger se lyf middeldeur getrap.[23] Dit is twee dae later deur 'n groep kinders ontdek.[24][25] 'n Forensiese patoloog het getuig Bulger was reeds dood toe die trein hom tref.[23]

Die polisie het vermoed die twee seuns het Bulger seksueel aangerand, want sy skoene, kouse, broek en onderbroek is uitgetrek. Volgens die patoloog se verslag wat in die hof voorgelees is, is Bulger se voorhuid met geweld teruggedwing.[20] Die seuns wou nie besonderhede daaroor gee toe hulle uitgevra is nie.[3][17] Toe Venables op parool vrygelaat is, het sy sielkundige, Susan Bailey, in haar verslag geskryf Jon het "nie as kind of nou as adolessent" iets gesê oor 'n seksuele element van die oortreding nie.[3]

Die polisie het gou laeresolusie-TV-materiaal gekry van twee ongeïdentifiseerde seuns wat James Bulger uit die winkelsentrum ontvoer. Die deurbraak het gekom toe 'n vrou wat effens verbeterde beelde van die seuns op nasionale televisie gesien het, Venables herken en onthou het sy het hom dié dag in die Bootle-gebied sien stokkiesdraai saam met Thompson. Sy het die polisie gekontak en die seuns is in hegtenis geneem.[25]

Strafregtelike verloop

wysig

Arres

wysig

Die verdagtes se ouderdom het ondersoekbeamptes onder leiding van speurdersuperintendent Albert Kirby van die Merseyside-polisiekantoor geskok. Volgens vroeë persberigte en polisieverslae is Bulger saam met twee "jeugdiges" gesien, wat dit laat klink het asof hulle tieners was, en dit was moeilik om hulle ouderdom vas te stel op grond van die kringtelevisiebeelde.[25]

Forensiese toetse het bewys albei seuns het dieselfde blou verf aan hulle klere gehad wat aan Bulger se lyf gevind is. Albei het bloed aan hulle skoene gehad en die bloed aan Thompson se skoen is met DNS-toetse as Bulger se bloed uitgewys. 'n Patroon van kneusplekke aan Bulger se regterwang het ooreengestem met die boonste deel van 'n skoen wat Thompson gedra het; 'n verfmerk in die toongedeelte van een van Venables se skoene het aangedui hy moes "aansienlike krag' gebruik het om Bulger te skop.[26] Thompson het glo die polisie gevra of Bulger hospitaal toe geneem is "om hom weer lewend te kry".[27]

Die seuns is albei op 20 Februarie 1993 aangekla van die moord op James Bulger. Ná hulle inhegtenisneming en deur die beriggewing oor die saak is na hulle verwys as "Kind A" (Thompson) en "Kind B" (Venables).[1]

Verhoor

wysig

Tot 500 betogers het by die magistraatshof in Sefton saamgedrom tydens die seuns se aanvanklike verskynings. Hulle ouers is na ander dele van die land geskuif en het nuwe identiteite aangeneem ná doodsdreigemente deur vigilantes.[25] Die volle verhoor het op 1 November 1993 in Preston begin as 'n volwasseneverhoor.[28] Die seuns het skuld ontken.[26] Tydens die verhoor het dit bekend geraak hulle het op dieselfde dag ook 'n ander tweejarige seun probeer ontvoer, maar is deur sy ma gekeer.[12]

Die Europese Menseregtehof het die verhoor gekritiseer en het in 1999 uitsluitsel gegee dat die seuns nie 'n regverdige verhoor in die openbaar as volwassenes gehad het nie. Tydens die verhoor het die hoofaanklaer, Richard Henriques, die beginsel van doli incapax suksesvol bestry. Daarvolgens kan kinders nie wetlik vir hulle dade aanspreeklik gehou word nie.[29]

Die hof het Thompson en Venables as aanspreeklik vir hulle dade beskou omdat hulle oud genoeg was om te verstaan dat hulle iets erg verkeerds gedoen het.[30] 'n Kindersielkundige, Eileen Vizard, wat voor die verhoor 'n onderhoud met Thompson gevoer het, het getuig sy kan met redelike sekerheid sê hulle het geweet dit is verkeerd om 'n kind van sy ma weg te neem en hom ernstig te beseer. Sy het ook gesê Thompson ly aan posttraumatiese stressteuring ná die aanval.[31] Susan Bailey, die forensiese sielkundige wat 'n onderhoud met Venables gevoer het, het onomwonde gesê hy het die verskil tussen reg en verkeerd verstaan.[32]

Thompson en Venables het nie tydens die verhoor gepraat nie en die saak teen hulle is grootliks gebaseer op meer as 20 uur se opgeneemde polisie-onderhoude met die seuns wat in die hof teruggespeel is.[29] Thompson is beskou as die leier in die ontvoering, hoewel dit Venables was wat die besluit geïnisieer het om Bulger na die treinspoor te neem. Venables het later beskryf hoe Bulger skynbaar van hom gehou en hom toegelaat het om sy hand vas te hou en hom op te tel op hulle staptog.[3] Laurence Lee, Venables se advokaat, het later gesê Thompson was een van die skrikaanjaendste kinders wat hy al gesien het en het hom vergelyk met die Rottevanger van Hameln.[33]

Ná sy verskynings in die hof het Venables sy klere uitgetrek en gesê : "Ek kan James ruik soos 'n baba ruik."[27] 'n Paar bewysstukke is by die hof ingedien, soos 'n boks met 27 stene, 'n klip vol bloed, Bulger se onderboek en die geroeste spoorlyndwarsbalk. Die patolog het 33 minute lank Bulger se beserings uitgelê; baie daarvan was aan sy bene nadat die klere onder sy middellyf uitgetrek was. Breinskade was groot en het bloeding ingesluit.[34]

Die seuns, wat toe 11 jaar oud was, is op 24 November 1993 aan die moord skuldig bevind en is die jongste veroordeelde moordenaars van die 20ste eeu.[35] Regter Morland het aan Thompson en Venables gesê hulle het 'n misdaad "van ongeëwenaarde boosheid en barbaarsheid gepleeg".[36] Morland het hulle lewenslange tronkstraf opgelê en het aanbeveel hulle word "vir baie, baie jare" toegesluit. Hy het 'n minimum tydperk van agt jaar aanbeveel. Aan die einde van die verhoor het die regter die beperkings op verslaggewing opgehef en toegelaat dat die kinders se name gepubliseer word. Hy het gesê: "Ek het dit gedoen omdat die openbare belang groter was as die belang van die beskuldigdes ... Daar was 'n behoefte aan ingeligte openbare dabatvoering oor misdade wat deur jong kinders gepleeg word."[37]

Ná die verhoor

wysig

In Junie 2001, ná 'n ses maande lange beraadslaging, het die paroolraad beslis die seuns is nie meer 'n bedreiging vir die openbare veiligheid nie en kan vrygelaat word omdat hulle minimum straf in Februarie daardie jaar uitgedien sou wees. Die minister van binnelandse sake het die beslissing goedgekeur en hulle is 'n paar weke later vrygelaat nadat hulle agt jaar van hulle vonnis uitgedien het.[38][39] Daar is berig die seuns het nuwe identiteite gekry en was deel van 'n soort getuiebeskermingsprogram.[40]

Die voorwaardes van die vrylating het ingesluit: Hulle is nie toegelaat om mekaar of Bulger se familie te kontak nie; hulle is verbied om die Merseyside-streek te besoek;[41] hulle kon onderhewig gemaak word aan 'n aandklokreël en hulle moes by borgtogbeampteas aanmeld. As hulle die voorwaardes oortree het of 'n openbare bedreiging sou word, sou hulle teruggestuur word tronk toe.[42] Die media mag nie oor hulle nuwe identeit of ander besonderhede oor hulle berig nie.[43][44]

In die maande ná die verhoor en ná die geboorte van hulle tweede seun het die huwelik van Bulger se ouers skipbreuk gely; hulle is in 1995 geskei.[45] Denise is daarna met Stuart Fergus getroud en hulle het twee seuns.[46] Ralph is ook weer getroud en het drie dogters by sy tweede vrou.[47][48]

Op 14 Maart 2008 het Denise Fergus en die Engelse joernalis Esther Rantzen aansoek gedoen om 'n leerlingsentrum in Merseyside op te rig ter herinnering aan James Bulger.[49][50] 'n Herinneringstuin vir hom is opgerig in die Primêre Skool Sacred Heart in Kirkby, die skool wat hy sou bygewoon het as hy nie vermoor is nie.

Op 25 Februarie 2013 het die prokureurgeneraal se kantoor aangekondig dit oorweeg verskeie sake teen mense wat foto's aanlyn gepubliseer het wat hulle beweer Thompson of Venables as volwassenes wys. Volgens 'n woordvoerder plaas dit moontlik onskuldige individue se lewe in gevaar om verkeerdelik as een van die twee mans geïdentifiseer te word. Die sake is dus nie net bedoel om Venables en Thompson te beskerm nie, maar ook ander lede van die publiek.[51][52] Verskeie mense is sedertdien gevonnis op aanklag van minagting van die hof.[53][54][55][56][57]

Latere lewe van Jon Venables

wysig

Verhoudings en ander oortredings

wysig
 
Die Red Bank-sekuriteitseenheid in 2022.

Kort voor sy vrylating in 2001, toe hy 17 jaar oud was, het Venables na bewering seks gehad met 'n vrou wat gewerk het by die Red Bank-sekuriteitseenheid, waar hy aangehou is. In April 2011, ná sy tronkstraf van 2010, is dié bewering in 'n artikel in die Sunday Times beskryf deur David James Smith, wat die Bulger-saak sedert die verhoor van 1993 gevolg het, en later weer in die BBC-dokumentêr Jon Venables: What Went Wrong? Die vroulike personeellid is afgedank weens seksuele wangedrag; sy het nooit weer na Red Bank teruggekeer vir werk nie.[3][58]

Venables het in Maart 2002 op sy eie begin woon. Die een of ander tyd daarna het hy 'n verhouding aangeknoop met 'n vrou wat 'n vyfjarige kind gehad het; dit is nie bekend of Venables reeds kindermisbruikfoto's van die internet begin aflaai het teen die tyd dat hy met die vrou uitgegaan het nie, hoewel hy ontken het dat hy ooit die kind ontmoet het. In 2005, toe Venables 23 jaar oud was, het sy paroolbeampte 'n ander meisie van hom ontmoet wat 17 jaar oud was. Ná 'n aantal "jong meisies" is aangeneem Venables het 'n vertraagde adolessensie.[3]

Ná 'n tydperk van skynbare verminderde toesig, het Venables baie begin drink, dwelms gebruik en kindermisbruikfoto's begin aflaai. Hy het ook Merseyside besoek, wat 'n oortreding van sy paroolvoorwaardes was. In 2008 het 'n nuwe paroolbeampte gesê Venables het "baie tyd" deurgebring om videospeletjies te speel en op die internet te sweef. In September dié jaar is Venables in hegtenis geneem onder verdenking dat hy in die openbaar baklei het; hy het beweer dit was selfverdediging, en die saak is laat vaar toe hy instem om 'n alkoholbewustheidsprogram te voltooi. Drie maande later is hy betrap met kokaïen en is hy aan 'n aandklokreël onderwerp.[3] Op twee geleenthede het Venables sy ware identiteit aan 'n vriend onthul.[6]

2010-gevangenisstraf

wysig

Op 2 Maart 2010 het die Britse departement van justisie onthul dat Venables weer tronk toe is vir 'n ongespesifiseerde oortreding van sy paroolvoorwaardes. Die minister van justisie het gesê Venables is op "uiters erstige bewerings" teruggestuur tronk toe en dat hy nie nog besonderhede kon verskaf nie, want dit was nie in openbare belang nie.[59] Op 7 Maart het die media berig hy is beskuldig van oortredings in verband met kinderpornografie.[60][61]

Op 21 Junie 2010 is Venables aangekla van die besit en verspreiding van onwelvoeglike foto's van kinders. Daar is beweer hy het oor 'n tydperk van 12 maande tot Februarie 2010 altesaam 57 onwelvoeglike foto's van kinders afgelaai en dat hy toegelaat het dat ander mense die foto's sien deur middel van 'n eweknienetwerk. Hy is aangekla van twee aanklagte volgens die wet vir die beskerming van kinders van 1978.[62][63]

Op 23 Julie het Venables in die hof getuig met 'n videoskakel wat net die regter kon sien.[64] Hy het skuld bekend op aanklagte van die aflaai en verspreiding van kinderpornografie en is tot twee jaar gevangenisstraf gevonnis.[65]

In die hofverrigtinge het dit bekend geraak dat Venables in aanlyn kletskamers voorgegee het hy is die 35-jarige Dawn "Dawnie" Smith, 'n getroude vrou van Liverpool wat gespog het dat sy haar agtjarige dogter seksueel misbruik, in die hoop om nog kindermisbruikfoto's te kry. Venables het sy paroolbeampte in Februarie 2010 gekontak omdat hy bang was sy nuwe indentiteit het bekend geraak by sy werkplek. Toe die beampte by sy woonstel aankom, was Venables besig om die hardeskyf op sy rekenaar met 'n mes en blikoopmaker te verwyder of vernietig.[3] Die beampte het onraad bespeur en die rekenaar weggeneem om ondersoek te word. Dit het gelei tot die ontdekking van die kindermisbruikmateriaal, wat kinders van twee jaar ingesluit het wat deur volwassenes verkrag word,[66][67] asook penetrerende seks met sewe- en agtjariges.[3]

Regter David Bean het beslis Venables se nuwe identiteit mag nie onthul word nie, maar dat die media mag berig hy het in die tyd van sy arres in Cheshire gewoon.[68][69]

Venables het in Julie 2011 vir parool in aanmerking gekom. Op 27 Junie 2011 het die paroolraad besluit hy sou in aanhouding bly en dat hy vir minstens 'n jaar nie weer in aanmerking sou kom vir parool nie.[70]

Nuwe identiteit

wysig

Op 4 Mei 2011 is berig Venables sou weer 'n nuwe identiteit kry ná wat beskryf is as 'n "ernstige sekuriteitskending" wat 'n identiteit onthul het wat hy gebruik het voor sy tronkstraf in 2010; besonderhede van die skending is nie bekend gemaak nie om regsredes.[71]

In November 2011 is berig beamptes het besluit Venables moet vir die afsienbare toekoms in die tronk bly, omdat hy waarskynlik sy nuwe identiteit sou bekend maak as hy vrygelaat word. 'n Woordvoerder van die departement van justisie wou nie op die berigte kommentaar lewer nie.[72] Op 4 Julie 2013 is berig die paroolraad het Venables se vrylating goedgekeur.[73] Op 3 September 2013 is berig Venables is vrygelaat.[74]

2017-tronkstraf

wysig

Op 23 November 2017 is berig Venables is weer tronk toe vir die besit van pornografie wat die seksuele misbruik van kinders behels. Die departement van justisie wou nie kommentaar lewer nie.[75] Op 5 Januarie 2018 is Venables gevonnis op ongespesifiseerde aanklagte in verband met onwelvoeglike foto's van kinders.[76] Op 7 Februarie het Venables 'n tweede keer skuld beken op die besit van onwelvoeglike foto's van kinders. Hy het deur 'n videoskakel skuld beken op drie aanklagte van die neem van onwelvoeglike foto's van kinders en een van 'n pedofielhandboek, wat raad bevat aan toekomstige kindermolesteerders, insluitende instruksies oor die seksuele gereedmaking van kinders en hoe om nie opgespoor te word nie.[77] Hy het erken hy het 1 170 kinderpornografiefoto's gehad en is tot drie jaar en vier maande tronkstraf gevonnis.

In September 2020 is hy parool geweier.[78] Hy sou in Oktober 2022 weer 'n paroolverhoor gehad het, maar dit is vir minstens drie maande uitgestel.[79]

2019-aansoek oor anonimiteit

wysig

Op 4 Maart 2019 het Bulger se pa, Ralph, 'n hofsaak verloor waarin hy aansoek gedoen het dat die lewenslange beskerming van Venables se anonimiteit opgehef word. Regter Andrew McFarlane het die versoek geweier en gesê die "uiters berugte" aard van die saak beteken daar "is 'n sterk moontlikheid, indien nie 'n waarskynlikheid nie, dat hy agtervolg sal word as sy identiteit bekend word, en dit kan ernstige en dalk noodlottige gevolge hê".[80]

Moontlike oorsese hervestiging

wysig

Laat in Junie 2019 is berig Britse amptenare oorweeg dit om Venables in Kanada, Australië of Nieu-Seeland te hervestig vanweë die hoë koste om sy anonimiteit te beskerm. Britse owerhede het na berig word £65 000 se regsfooie betaal om sy identiteit geheim te hou.[81][82] In reaksie op mediaberigte het Nieu-Seeland se eerste minister, Jacinda Ardern, opgemerk dat Venables 'n vrystelling van dié land se immigrasiewet van 2009 sou moes kry, en dat hy "nie die moeite moet doen" om aansoek te doen nie.[83]

Verwysings

wysig
  1. 1,0 1,1 "The killers and the victims". CNN. 22 Junie 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Maart 2010. Besoek op 8 Maart 2010.
  2. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 Smith, David James (3 April 2011). "The Secret Life of a Killer" (PDF). The Sunday Times Magazine: 22–34. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 12 November 2013.
  3. "Bulger killers to be released on parole". The Independent (in Engels (VK)). 22 Junie 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Februarie 2018. Besoek op 7 Februarie 2018.
  4. Firth, Paul (3 Maart 2010). "A question of release and redemption as Bulger killer goes back into custody". Yorkshire Post. Johnston Press. Besoek op 8 Maart 2010.
  5. 6,0 6,1 Anna-Louise Taylor (21 April 2011). "How should young killers be treated?". BBC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 April 2011.
  6. "Bulger killers eligible for release". BBC. 26 Oktober 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Desember 2002. Besoek op 16 Maart 2010.
  7. Scott, Shirley (29 Augustus 2009). "Death of James Bulger: Pt 1, The Video Tape". truTV.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Januarie 2009. Besoek op 29 Augustus 2009.
  8. Blease, Stephen (23 Februarie 2009). "Young know what is wrong". North-West Evening Mail. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2011. Besoek op 29 Augustus 2009.
  9. Sharratt, Tom (2 November 1993). "James Bulger 'battered with bricks'". The Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 November 2013. Besoek op 11 Maart 2010.
  10. McKay, Mike (26 Oktober 2000). "Every parent's nightmare". BBC News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Maart 2012. Besoek op 2 Oktober 2012.
  11. 12,0 12,1 Scott, Shirley. "Death of James Bulger: Pt 2, Abduction". truTV.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2008. Besoek op 12 Maart 2010.
  12. Scott, Shirley. "Death of James Bulger: Pt 3, The Trial". truTV.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2008. Besoek op 29 Augustus 2009.
  13. 14,0 14,1 Pilkington, Edward (5 November 1993). "James Bulger in distress, say passers-by". The Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Desember 2016.
  14. "Schoolboy tells of James Bulger's tears: Children said murder case victim was a brother, court told". The Independent. Londen. 9 November 1993. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 November 2012. Besoek op 25 Maart 2010.
  15. Coslett, Paul (4 Desember 2006). "Murder of James Bulger". BBC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2009.
  16. 17,0 17,1 Scott, Shirley (29 Augustus 2009). "Death of James Bulger: Pt 6, The Trial". truTV.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2008. Besoek op 29 Augustus 2009.
  17. Ferguson, Euan (9 Februarie 2003). "Ten years on". The Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2017.
  18. "Murder of Jamie Bulger". Snopes.com. 21 Julie 2001. Besoek op 26 Mei 2022.
  19. 20,0 20,1 Foster, Jonathan (10 November 1993). "James Bulger suffered multiple fractures: Pathologist reveals two-year-old had 42 injuries including fractured skull". The Independent. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Februarie 2010. Besoek op 11 Maart 2010.
  20. Sharratt, Tom (2 November 1993). "James Bulger murder". The Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 November 2013.
  21. Foster, Jonathan (10 November 1993). "James Bulger suffered multiple fractures: Pathologist reveals two-year-old had 42 injuries including fractured skull. Jonathan Foster reports". The Independent. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Augustus 2009. Besoek op 28 Augustus 2009.
  22. 23,0 23,1 Sharratt, Tom (2 November 1993). "James Bulger 'battered with bricks'". Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 November 2013. Besoek op 14 Julie 2009.
  23. Docking, Neil (17 Mei 2017). "Drug dealer who found James Bulger's body jailed after crashing into family's car". Liverpool Echo. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2021. Besoek op 31 Mei 2021.
  24. 25,0 25,1 25,2 25,3 Scott, Shirley (29 Augustus 2009). "Death of James Bulger: Pt 4, Ten-Year-Old Suspects". truTV.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2008. Besoek op 4 Maart 2010.
  25. 26,0 26,1 Pilkington, Edward (11 November 1993). "Blood on boy's shoe 'was from victim'". Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 November 2013. Besoek op 14 Julie 2009.
  26. 27,0 27,1 Lusher, Adam (14 November 2018). "James Bulger documentary: Jon Venables so haunted by toddler victim he detected 'baby smell' on everything he wore, C5 show claims". The Independent. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 November 2018. Besoek op 15 November 2018.
  27. "Young suspects 'intimidated' by trial". BBC. 15 Maart 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Julie 2003. Besoek op 16 Maart 2010.
  28. 29,0 29,1 Foster, Jonathan (17 Desember 1999). "Bulger ruling: If the defendants could not talk about their crime, how could they conduct a defence?". The Independent. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 April 2010. Besoek op 12 Maart 2010.
  29. Morrison, Blake (11 April 2009). "Let the circus begin". The Guardian. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2015. Besoek op 1 Februarie 2015.
  30. Gillan, Audrey (17 Desember 1999). "Fear and trauma in courtroom". The Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 November 2013. Besoek op 26 Julie 2010.
  31. Foster, Jonathan (2 Desember 1993). "Right and wrong paths to justice". The Independent. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 November 2012. Besoek op 16 Maart 2010.
  32. "'James would be 18 now – the pain of losing him will never go away'". The Observer. 2 Maart 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 September 2016. Besoek op 24 Augustus 2016.
  33. Foster, Jonathan (10 November 1993). "James Bulger suffered multiple fractures: Pathologist reveals two-year-old had 42 injuries including fractured skull. Jonathan Foster reports". The Independent. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Augustus 2009.
  34. "James Bulger case: timeline of key quotations". The Daily Telegraph. 4 March 2010. Geargiveer 7 Maart 2010 op Wayback Machine. Besoek op 29 Mei 2022.
  35. Law Lords Department. "Judgments – Reg. v. Secretary of State for the Home Department, Ex parte V. and Reg. v. Secretary of State for the Home Department, Ex parte T". Publications.parliament.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Januarie 2012. Besoek op 15 Januarie 2012.
  36. Johnston, Philip (3 Maart 2010). "Bulger killers: identifying them was a mistake". Daily Telegraph. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 November 2014. Besoek op 8 November 2014.
  37. Bulger statement in full Geargiveer 11 Maart 2004 op Wayback Machine at news.bbc.co.uk (besoek op 23 April 2005)
  38. Bulger killers 'face danger' Geargiveer 9 April 2004 op Wayback Machine at news.bbc.co.uk (besoek op 23 April 2005)
  39. Walker, Peter (22 Januarie 2010). "Bulger killers prove child criminals can be rehabilitated". The Guardian. Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Januarie 2015. Besoek op 13 Mei 2010.
  40. Booth, Jenny (3 Maart 2010). "James Bulger mother: killer Jon Venables is 'where he belongs'". The Times. Londen: News Corporation. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Mei 2010. Besoek op 6 Maart 2010.
  41. "Bulger killers released: what the home secretary said". BBC. 2 Maart 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Januarie 2022. Besoek op 6 Maart 2010.
  42. Young men, full of remorse Geargiveer 10 Mei 2017 op Wayback Machine, The Guardian, 27 October 2000
  43. "James Bulger murder". guardian.co.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2022. Besoek op 25 April 2005.
  44. "The bad seeds". Sydney Morning Herald. Sydney. 11 Februarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2022. Besoek op 19 Mei 2022.
  45. Lee, Susan (11 Februarie 2013). "Twenty years after the murder of Liverpool toddler James Bulger, his mum Denise Fergus reflects on the past and the battles still to come". Liverpool Echo. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 November 2014. Besoek op 8 November 2014.
  46. Pavia, Will (8 Maart 2010). "'It was like my son had been taken again'". The Times. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Junie 2010. Besoek op 11 Maart 2010.{{cite news}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  47. "Bulger's father visits murder scene". BBC. 4 Februarie 2003. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Maart 2008.
  48. "Bulger 'refuge' appeal launched". news.bbc.co.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Maart 2008. Besoek op 13 April 2008.
  49. "James Bulger memorial appeal launched". at telegraph.co.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Maart 2008. Besoek op 13 April 2008.
  50. "Attorney general takes action over 'Bulger killer images'". BBC News. 25 Februarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Februarie 2013. Besoek op 25 Februarie 2013.
  51. "'Bulger killer Jon Venables images' appear online". BBC News. 14 Februarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Februarie 2013. Besoek op 25 Februarie 2013.
  52. "'Bulger killers' images': Two admit contempt of court". BBC News. 26 April 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 April 2013. Besoek op 26 April 2013.
  53. "'James Bulger killer picture': James Baines sentenced". BBC News. 27 November 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 November 2013. Besoek op 28 November 2013.
  54. "Two admit posting 'Bulger killer photos'" (in Engels (VK)). 31 Januarie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Januarie 2019. Besoek op 31 Januarie 2019.
  55. "Tina Malone avoids jail for contempt of court over Bulger killer Facebook post". Rhyl Journal (in Engels). Press Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 April 2019. Besoek op 3 April 2019.
  56. "Jon Venables: Woman who posted picture said to show killer avoids jail". BBC News. 24 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2020. Besoek op 19 Februarie 2020.
  57. "Mother of James Bulger calls for Venables parole inquiry after reports he slept with carer > National News > News". Click Liverpool. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Julie 2012. Besoek op 15 Januarie 2012.
  58. "Bulger killer Venables faces 'extremely serious' claim". BBC. 6 Maart 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2022. Besoek op 6 Maart 2010.
  59. Jamieson, Alastair (7 Maart 2010). "James Bulger killer Jon Venables 'accused of child porn offences' – Telegraph". The Daily Telegraph. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2010. Besoek op 7 Maart 2010.
  60. Chung, Alison; Bonnett, Tom (8 Maart 2010). "Bulger killer Jon Venables jailed again 'for child porn'". news.com.au. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2010. Besoek op 7 Maart 2010.
  61. "Bulger killer Jon Venables faces child porn charges". BBC. 21 Junie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2022. Besoek op 21 Junie 2010.
  62. "James Bulger killer Jon Venables is 'suspected paedophile'". Evening Standard. 21 Junie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2010. Besoek op 21 Junie 2010.
  63. Reporter, Gordon Rayner, Chief (23 Julie 2010). "James Bulger killer Jon Venables jailed for two years for downloading child pornography". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Augustus 2017 – via www.telegraph.co.uk.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  64. "James Bulger Killer Guilty of Child Porn". Sky News. 23 Julie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Februarie 2013. Besoek op 23 Julie 2010.
  65. Pidd, Helen (23 Julie 2010). "Child porn charges send James Bulger's killer back to jail". Guardian.co.uk. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Januarie 2015. Besoek op 24 Julie 2010.
  66. "Jon Venables jailed for two years over child porn". The Independent. London. 23 Julie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Julie 2010. Besoek op 24 Julie 2010.
  67. Spence, Alex (21 Desember 2010). "Profile: Mr Justice Bean". The Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Maart 2016. Besoek op 7 Maart 2016.
  68. Pidd, Helen (23 Julie 2010). "Jon Venables jailed for two years over child pornography charges". Guardian Online. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 November 2014. Besoek op 23 Julie 2010.
  69. "James Bulger killer Jon Venables denied parole". BBC News. 27 Junie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2011. Besoek op 27 Junie 2011.
  70. Brunt, Martin (4 Mei 2011). "Breach Sees Child Killer Venables Get New ID". Sky News. London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Mei 2011. Besoek op 4 Mei 2011.
  71. "Venables 'locked up indefinitely'". Press Association. 9 November 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 November 2011. Besoek op 9 November 2011.
  72. "James Bulger killer Jon Venables to be freed". The Independent. 4 Julie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2013. Besoek op 4 Julie 2013.
  73. "Bulger killer Jon Venables released from prison". BBC News. 3 September 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 September 2013. Besoek op 3 September 2013.
  74. "Child killer Jon Venables 'back in jail' after latest arrest". Liverpool Echo. 23 November 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 November 2017. Besoek op 23 November 2017.
  75. "James Bulger killer Jon Venables charged over indecent images". BBC News. 5 Januarie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2018. Besoek op 5 Januarie 2018.
  76. "Jon Venables jailed for owning 'paedophile manual' and a thousand indecent images of children". The Yorkshire Post. 7 Februarie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 November 2021. Besoek op 19 September 2021.
  77. "James Bulger killer Jon Venables denied parole over child abuse images". BBC News. 29 September 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Oktober 2020. Besoek op 30 September 2020.
  78. Griffiths, Ben (27 Oktober 2022). "James Bulger killer Jon Venables' Christmas release bid dashed by parole delay". mirror.
  79. "James Bulger's father loses Jon Venables identity challenge". BBC News. 4 Maart 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2019. Besoek op 4 Maart 2019.
  80. "Child killer of 2-year-old James Bulger, Jon Venables, might be sent to New Zealand". New Zealand Herald. 24 Junie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2019. Besoek op 24 Junie 2019.
  81. Wood, Richard (24 Junie 2019). "James Bulger murder: Infamous child killer could move to Australia". Nine News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2019. Besoek op 24 Junie 2019.
  82. Cheng, Derek (24 Junie 2019). "Jacinda Ardern on UK child-killer Jon Venables' possible relocation to NZ - 'Don't bother applying'". New Zealand Herald. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2019. Besoek op 24 Junie 2019.

Skakels

wysig