NG gemeente Sydenham

Die NG gemeente Sydenham is in 1946 gestig as die sesde gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die stad Port Elizabeth. Weens veranderende vestigingspatrone van NG lidmate in die stad het die gemeente se lidmate van 1 682 in 1973 afgeneem tot 211 in 2013 en 203 in 2015. Die kerkgebou is by Uitenhageweg 15, Sydenham.

Die kerkgebou met sy oorspronklike spitstoring, afgeneem op 15 Junie 1951. Die toring het met ouderdom ineengestort, maar as gevolg van 'n geldtekort is dit bloot plat gemaak.

Die kerkgebou in 2015. Nadat die toppunt van die toring ineengestort het, is die beskadigde deel verwyder, die punt stomp gemaak en die weerhaan teruggeplaas.

Ds. Johannes Jonathan Jordaan was van 1945 tot 1946 leraar van die NG gemeente Port Elizabeth toe hy die eerste leraar word van die dogtergemeente Sydenham. Hy het hier gebly tot 1952.

Die binnekant van die kerkgebou ná die restourasie van 2015.

Dr. Willem Adriaan Smit, was van 1953 tot 1961 Sydenham se tweede leraar.

Beginjare

Die eerste aparte diens in die nuwe gemeente Sydenham, wat met sowat 800 lede afgestig is van die NG gemeente Port Elizabeth-Noord, is op 2 Junie 1946 in 'n koeistal gehou. Dié diens is waargeneem deur ds. J.J. Jordaan, ook die eerste leraar van die jong gemeente. In die oggend het 197 en in die aand 258 siele in die koeistal vergader om na die woorde van die prediker te luister. Op daardie eerste Sondag het die gesamentlike kollektes £12.2.3 bedra. Namate nuwe lidmate hulle by die gemeente aangesluit het, moes sommige dikwels buite onder die bome staan terwyl hulle na die preek geluister het. Dit het hulle egter nie afgeskrik nie en die gemeente het in die beginjare met rasse skrede vermeerder.

Kerkbou

Op 18 Februarie 1946 het die kerkraad eenparig besluit om 'n nuwe kerk te bou op 'n stuk grond wat van die stadsraad verkry is deur ruiling vir 'n sekere stuk kerkeiendom aan te gaan. Op 30 November 1946 is die eerste sooi vir die bou van die nuwe kerk deur Dorothea Korkie in die ouderdom van 88 jaar omgekeer. Saam met haar het ook twee ander bejaarde vroue van die gemeente, Marie van Dyk (79) en Martha Carolina Roux (74), elk 'n sooi omgespit.

Die hoeksteen van die nuwe gebou is op Sondag 15 Junie 1947 deur ds. J.J. Jordaan gelê. As uitgangspunt vir die plegtigheid het hy sy woorde uit Ps. 71:3 geput, "Wees vir my 'n Rots om in te woon", wat dan ook op die hoeksteen van die kerkgebou gegraveer is. Ds. Jordaan het tydens die bou van die kerk minstens 'n kwartier elke werksdag self 'n deeltjie van die bouwerk verrig. Soms was dit met 'n hamer en beitel en dikwels 'n ingewikkelde skrynwerkerstakie. So het hy onverbiddelik en pligsgetrou voortgegaan totdat die inwydingsdag op 31 Januarie 1948 eindelik aangebreek het.

Kerkgebou gered

Teen 2015, toe die belydende lidmate net 203 getel het vergeleke met 332 vyf jaar vantevore, was daar sprake dat die gemeente by 'n buurgemeente ingelyf en die gebou gesloop sou word om plek te maak vir 'n pakhuis. Die kerk is met die jare gevandaliseer en het vervalle geraak. Dit is egter waarskynlik van sloping gered toe belangstellendes dit opgeknap en ’n skuiling aan die haweloses in die omgewing gebied het. Shaun Luyt, stigter van die Happiness Foundation, het aan die Port Elizabethse dagblad The Herald gesê daar was in ’n stadium 'n moontlikheid dat die gemeente sou ontbind en 'n ander gebou in die kerk se plek opgerig sou word.

Die Happiness Foundation het aangebied om die kerk te verf. Luyt en sy span het besluit om iets te doen vir die gemeente deur op sosiale media vir skenkings te vra. Mense het onder meer verf, plante en klere geborg, terwyl Luyt die tuin help opknap het.

Vyf haweloses wat naby die kerk woon, het hul hulp aangebied met die tuinmaak, skoonmaak en verwery. Minstens een het danksy dié projek weer ’n dak oor haar kop gekry. Binne twee weke het die span die kerk verfraai en die gemeente nuwe hoop vir die toekoms gegee. Lidmate en belangstellendes het op Sondag 26 Julie 2015 ’n spesiale dankdiens gehou om die opknapping van die kerkgebou te vier.

Enkele leraars

• Johannes Jonathan Jordaan, Januarie 1946 - Februarie 1952
• Dr. Willem Adriaan Smit, Januarie 1953 - Mei 1961
• Petrus Jacobus Jordaan, 23 Maart 1956 - 27 September 1959
• Giliam Johannes Noeth, 1960 - 1965
• Jacob Marthinus Venter van Zyl, 1962 - 1964
• Petrus Johannes Badenhorst, 27 Februarie 1965 - 21 Julie 1968
• Barend Gerhardus Bester, 27 September 1968 - ?
• Willem Jacobus Cilliers, 3 Maart 1979 - 23 Januarie 1983
• Mario Walter van der Sandt, 1968 - 18 April 1993 (aanvaar sy emeritaat)
• Willem Frederick Vermaak, 1983 - 2001
• Johannes Jacobus van Wyk, 2001 - hede (pastorale hulp)

Bronne

• Albertyn, dr. J.R. (voorsitter), Kerk en stad – Verslag van die Kommissie van Ondersoek van die Gefedereerde N.G. Kerke na kerklike en godsdienstige toestande in die nege stede van die Unie van Suid-Afrika, Stellenbosch: Pro Ecclesia-boekhandel (Edms.) Bpk., 1947.
• Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
• (en) Group restore church to save it from closure, The Herald, 26 Julie 2015.

Eksterne skakels

• Die gemeente se kerkgebou soos te sien op Google Maps.