NG gemeente Vanderbijlpark

Die NG gemeente Vanderbijlpark is, regstreeks of onregstreeks, die moedergemeente van al die NG gemeentes wat sedert die vroeë vyftigerjare van die 20ste op Vanderbijlpark in Gauteng ontstaan het.

Dr. Hendrik van der Bijl, na wie die dorp genoem is.

Die NG kerk Vanderbijpark, waarvan ds. P.J. Pretorius die hoeksteen gelê het op 15 Oktober 1960.

Ds. A.B. Schoeman.

Ds. E.A. Gaum. leraar van 1966, en daarna van 24 Januarie 1970 tot sy aftrede op 9 Mei 1993 van Villieria-Oos.

Die gemeente is gestig in 1949, dieselfde jaar as die dorp. Die kerkgebou is geleë op die hoek van Faraday en Pasteur Boulevard, Vanderbijlpark. In 2013 was die gemeente vakant, terwyl die lidmate bedien is deur twee pastorale hulpe. Daar was in daardie jaar 107 doop- en 540 belydende lidmate. Prop. Louis Koenradt Ries het in 2014 'n beroep na die gemeente aangeneem en is op 21 Junie bevestig.

Agtergrond

Met die geboorte van ’n dorpie op die plaas Vyffontein het die ideaal van dr. Hendrik van der Bijl begin waar word. Die eerste 14 huisgesinne van Pretoria is begin 1942 na Vyffontein oorgeplaas en die klein dorpie of gemeenskap Vanderbijldorp gedoop. Kerklik het die plaas Vyffontein onder die gemeente Vereeniging geressorteer. Die ouderling van die wyk Vyffontein was toe Piet Lamont en die diaken Hendrik Oosthuizen.

Begin 1944 het die kerkraad besef dat die gemeente te groot word vir bearbeiding. Op Saterdag, 4 November 1944 is die nuwe gemeente in die kerkgebou op Vereeniging gestig. Die nuwe gemeente is Vereeniging-Wes genoem, maar later is die naam verander na De Deur. Die gemeente het toe uit drie sentra bestaan. Ná 14 maande word ds. en mev. S.J. du Toit op 20 Januarie 1946 verwelkom. Dieselfde jaar is Vanderbijldorp na Vanderbijlpark herdoop.

Ná die bevestiging van ds. Du Toit het die kerkraad voortgegaan met die onderhandelings met die owerheid en uiteindelik die kerkperseel gratis gekry. Intussen is die Hendrik van der Bijl-skool gebou en het die gemeente sy dienste, Sondagskool en vergaderings daar gehou.

Afstigting

In September 1948 besluit die kerkraad oor die moontlikheid van afstigting, aangesien lidmate vinnig ingetrek het op Vanderbijlpark. Ná heelwat beraadslaging het die kommissie besluit om dit by die kerkraad aan te beveel, en het die Ring van Potchefstroom op 9 Junie 1949 saam met die plaaslike lidmate in die Hendrik van der Bijl-skool die gemeente Vanderbijlpark gestig.

Daar is besluit om 'n saal en pastorie te bou. Dienste is vir eers in die skole gehou, met vier Sondagskole op die dorp en een op die hoewes. Op 26 Augustus kon die gemeente sy eerste pastoriegesin verwelkom: ds. en mev. A.B. Schoeman en kinders. Op 4 November 1950 is die hoeksteen van die saal gelê. Die kerkraad het afgesien van die plan om 'n pastorie te bou, en wel oorgegaan om die teenswoordige pastorie in Halwachstraat aan te koop.

Destyds, voor enige afstigting van dié gemeente, was daar agt Sondagskole, 52 onderwysers(esse) en 533 kinders. Die gemeente het bestaan uit 40 wyke. Bidure is in die verskillende skole gehou. Binne agt jaar het Vanderbijlpark gegroei tot ’n blanke bevolking van bykans 12 000. Die kerkraad kon nie tred hou met die groei van die gemeente nie en het toe besluit om die Sinodale Armesorg van die Kerk in te roep.

Die belofte is verkry dat Vanderbijlpark in drie of vier gemeentes verdeel sal word en dat hulp met die bou van sale verleen sal word. Ook het die Sinodale Armesorgkommissie dadelik hulp aangebied in die vorm van salaris vir 'n tydelike hulp.

Enkele leraars

• A.B. Schoeman
• Eion Albert Gaum, 1966–1970

Bronne

• Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
• Small, Mario (samesteller). 2013. Jaarboek van die NG Kerke. Wellington: Tydskriftemaatskappy van die NG Kerk NPC – 'n divisie van Bybel-Media.

Eksterne skakels

• Die kerkgebou van die gemeente soos te sien op Google Maps.