Nerina Ferreira
Nerina Ferreira (1921–2012) was 'n Afrikaanse aktrise en vertaler van meer as honderd letterkundige werke in Afrikaans.
Lewe en werk
wysigNerina Helene du Toit is in Seepunt in Kaapstad gebore as die dogter van die oogarts dr. J.S. du Toit en Emmie Steyn (12 Januarie 1898 – 27 September 1997), die jongste dogter van president M.T. Steyn en sy vrou, Rachel, algemeen bekend as Tibbie. Nerina het twee susters en ’n broer, maar die broer is op tienjarige ouderdom oorlede. Haar skoolopleiding ontvang sy in Kaapstad aan die Laerskool Jan van Riebeeck en in die Paarl aan die Hoër Meisieskool La Rochelle. Op sestienjarige ouderdom begin sy studeer aan die Universiteit van Kaapstad, waar sy ’n M.A.-graad in Afrikaans behaal. Hierna leer sy tik en snelskrif aan en word ’n joernalis. Na die Tweede Wêreldoorlog is sy na Engeland, waar sy aan die London Foot Hospital haar bekwaam as ’n voetheelkundige. In Londen saai sy vir die uit. Terug in Kaapstad gee sy klas by privaat skole, bedryf in die middag haar voetheelkunde-praktyk en speel toneel in die aand. Haar betrokkenheid by die teater begin toevallig wanneer sy een aand by die Klein Teater in die Kompanjiestuin in Kaapstad verbyloop en gaan kyk wat daar aangaan. Dit was die Kaapstadse Afrikaanse Toneelgeselskap wat met repetisies besig was en hulle bied haar daardie aand haar eerste rol aan. Later word sy aktrise van beroep en sluit in 1965 heeltyds by Kruik (die Kaapse Raad vir Uitvoerende Kunste) aan.
Sy tree in verskeie toneelstukke op, waarna sy ook ’n bekende regisseur word. Dit is veral in komiese rolle waarin sy uitblink en van die toneelstukke waarin sy speel sluit in “Hond se gedagte”, “Soetwater se mense”, “Die ryk weduwee”, “Ons hou konsert”, “Anastasia”, “Cyrano de Bergerac”, “Dokter teen wil en dank”, “Die proponentjie”, “Richard III”, “Tartuffe”, “A flea in her ear” en “Die dame met die Kamelias”. Rolprente waarin sy rolle vertolk sluit in “Die spook van donkergat”, “Next stop Makouvlei”, “Dingetjie en Idi”, “My liedjie van verlange”, “Die troudag van Tant Ralie” en “Eendag op ’n reëndag”. Sy neem ook deel aan verskeie programme vir die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK), onder meer aan “Kaapse Kaperjolle”, waarvoor sy vir langer as ’n jaar die teks skryf. Ander radioprogramme waaraan sy deelneem sluit in “Die Kaap is Hollands” en “Praat van die duiwel”. As aktrise vertolk sy ook talle rolle vir die radio, onder meer in die radiodrama “Blindemol” van Chris Barnard, terwyl sy ook per geleentheid rolle op televisie vertolk, onder andere in die televisiereeks “Geraldina die tweede”. Vir die SAUK vertaal sy ook baie programme. Sy is kortstondig getroud met dr. A.B. Ferreira, op sy dag hoof van die Departement Oogkunde aan die Universiteit van Stellenbosch, ’n huwelik waaruit ’n seun, Anton, gebore word. Anton word later narkotiseur vir die hartspan in Kaapstad. Sy woon in ’n woonstel in Groenpunt in Kaapstad. Na ’n langdurige siekte word sy in April 2012 na die hoësorgeenheid van Palm Garden in Seepunt verskuif. Hier is sy op 11 Junie 2012 oorlede.
Skryfwerk
wysigHaar hoorspel “Eva se Krismiskat” word opgeneem in die versamelbundel “Debuut”, wat versorg is deur Ciska en Francois Marais. Dit is ’n blyspel wat die lief en leed van alledaagse mense as tema het en is op versoek spesiaal vir Oujaar geskryf.
Sy vertaal verskeie boeke in Afrikaans, onder andere “Pippie Langkous” van Astrid Lindgren, “Waar die waters slaap” van Angela C. Ionescu en ook werke van Shakespeare en Ibsen. Haar vertaling van Feydeau se drama “A flea in her ear” as “Hond se gedagte” is deel van die openingsaanbiedinge by die Nico Malanteater (nou Kunstekaap) in Kaapstad. Sy vertaal meer as vyftig dramas in Afrikaans (waaronder “Amadeus” van Peter Shaffer, “Die tou” van Aristophanes en “Begeerte”, Eugene O’Neill se “Desire under the elms”) en vertaal ook operas, waaronder Otto Nicolai se “Die vrolike vroue van Windsor”. Haar vertaling van Marguerite Poland se “Die vuurkoolsterre” en Paul Biegel se “Die rooi prinses” word in onderskeidelik 1984 en 1992 eervol vermeld tydens die toekenning van die C.P. Hoogenhout-prys.[1] Sy is vele tale magtig, wat benewens Afrikaans en Engels insluit Duits, Esperanto, Fins, Frans, Hongaars, Italiaans, Nederlands, Noors, Portugees, Spaans, Sweeds en Yslands.
Eerbewyse
wysigIn 1992 word sy met die Fleur du Cap Lewenslange Toekenning vereer vir haar bydrae tot die toneelbedryf. By die Klein Karoo Nasionale Kunstefees van 2006 word sy met ’n Afrikaans Onbeperk Kanna bekroon vir haar lewensbydrae tot Afrikaans, terwyl haar vertaling van Eugene O’Neill se “Desire under the elms” (“Begeerte”) die prys vir beste aanbieding op dieselfde fees wen. Margot Luyt stel ’n hoorbeeld van haar op, wat in 2012 onder die titel “Nerina Ferreira 90” uitgesaai word.
Publikasies
wysigJaar | Publikasies |
---|---|
Vertalings | |
s.j | Don dinges met die groen broek – Tiros de Molina |
Die huweliksaansoek – Anton Tsjecho | |
1962 | Karelsen vlieg weer – Astrid Lindgren |
1964 | Klein Anna maak ’n rommelhoop – Inger Sandberg |
1967 | Drie bokramme gaan berg-op – Peter Asbjørnsen |
Eendag was daar nie en tog was daar – Virginia A. Tashjian | |
1968 | Albert – Ole Lund Kirkegaard |
Die blinde miere – Ramiro Pinilla | |
1969 | Delf dan ons graf: Die verhaal van die Morset-familie – Per Hansson |
Twee rand trek – Sean O’Casey | |
1970 | Jakob en Joakim – Jørgen Clevin |
Pietie Pedaal se ruimtereis – H.A. Rey | |
Rook – Ib Spang Olsen | |
1971 | Agterstevoorland – Arne Ungermann |
Hond se gedagte – Georges Feydeau | |
Storietyd vir kleuters – Richard Scarry | |
1972 | Emil die kwajong – Astrid Lindgren |
Erns in luim – Oscar Wilde | |
Faan se ballonvaart – Reiner Zimnik | |
Faan se ballonvaart – Reiner Zimnik | |
Martiens en die kersieboom – Palle Bregnhøi | |
Natuurlik kan Lotta fietsry – Astrid Lindgren | |
Pippie Langkous – Astrid Lindgren | |
Pippie Langkous gaan aan boord – Astrid Lindgren | |
Die son skyn snags – Reidar Johan Berle | |
Trane – Peter Brenner | |
1973 | Die geheime wapen – Hergé |
Die menseland – Franz Berliner | |
My eerste avontuurboek – Michel Duplaix | |
Vlug 714 – Hergé | |
1974 | Die brandweerkat – Esther Holden Averill |
Hansie en Grietjie – Jacob Grimm | |
Jakob en Joakim hou somervakansie – Jørgen Clevin | |
Joggem die straatveër – Kurt Baumann | |
Rooi Vos en sy kano – Nathaniel Benchley | |
Sakkepakke: die merkwaardige verhaal van ’n lokomotiefie – Peter Nicki | |
Die Vuurberg – Thomas P. Lewis | |
1975 | Dwerg Langneus – Wilhelm Lauff |
Joggem die konstabel – Kurt Baumann | |
Klein Anna en die toorhoed – Inger Sandberg | |
Naas en die skoenlapper – Klaus Born | |
Pippie Langkous in die Suidsee – Astrid Lindgren | |
Die seeboemelaars – Paul Berna | |
Die slaaphond en die waghond – Kurt Baumann | |
Spoke eet nie suurkool nie – Gina Rick-Pauquèt | |
Twee donkies en ’n brug – Ralph Steadmann | |
Vuur van die wyse manne – L.N. Lavolle | |
Wat Anna gesien het – Inger Sandberg | |
1976 | Hel van die orgideë – Huguette Pirrotte |
1977 | Jeugteater 1: Petronella – Philip Clark; Sondag kos vyf pesos – Josefina |
Niggli; Die huweliksaansoek – Anton Tsjechof; Die knaap kom huis toe – | |
A.A. Milne; Die snobs – E. Temple Thurston | |
Jeugteater 2: Die koopman se beloning – G.R. Crosher; Die vyf brode- G.R.
Crosher; Die tweegeveg – Thomas Cain; Die klein engeltjie – John Haddon; Sir Clotten en die draak – C.V. Burgess | |
Die kattekwaad van Emil – Astrid Lindgren | |
Die klein lokomotiefie – Ib Spang Olsen | |
My dienstyd by die bergtrol – Ib Spang Olsen | |
Die streke van Emil – Astrid Lindgren | |
1978 | Heidi: die ongeluk – Johanna Spyri |
Karelsen vlieg weer – Astrid Lindgren | |
Die nisse van Timsgaard – Ib Spang Olsen | |
Rasmus en die swaardslukker – Astrid Lindgren | |
1979 | Die wêreld se beste Karelsen – Astrid Lindgren |
1980 | Ek wil ook skool toe gaan – Astrid Lindgren |
1981 | Waar die water slaap – Angela C. Ionescu |
Emil die tandedokter – Astrid Lindgren | |
Klein Wikus se kersavontuur – Viktor Rydberg | |
Mamma en die wilde baba – Barbro Lindgren | |
Natuurlik kan Lotta alles doen – Astrid Lindgren | |
1981 | Marlien en die seun met die mis – Birgitta Bergman |
Robert die visser – Hans Brunner | |
Tromgeroffel – Karl-Aage Schwarzkopf | |
Die verlore parkiet – Eva Stålsjö | |
1983 | Bullerby se kinders – Astrid Lindgren |
Ek wil ook boeties en sussies hê – Astrid Lindgren | |
Liewe klein varkie – Ulf Nilsson | |
1984 | Reën – Peter Spier |
1985 | Die voorbarige kraai – Ulf Nilsson |
1986 | Die drakie met die rooi oë – Astrid Lindgren |
Die klein kleibulletjie – Marguerite Poland | |
Sungura se toutrekkery – Lesley Whitwell | |
1987 | Die kat wat alleen geloop het – Rudyard Kipling |
Die krap wat met die see gespeel het – Rudyard Kipling | |
Die seun met twee skaduwees – Margaret Mahy | |
1988 | Hoe die kameel sy boggel gekry het – Rudyard Kipling |
Hoe die renoster sy vel gekry het – Rudyard Kipling | |
Hoe die walvis sy keel gekry het – Rudyard Kipling | |
Noag se ark – Gertrud Fussenegger | |
1989 | Drie hoede op mekaar – Laura Geringer |
Eddie se geheim – Saviour Pirott | |
’n Stuk of tien – John Yeoman | |
Vlieg- – Nigel Gray | |
1991 | Die Rooi Prinses – Paul Biegel |
1992 | Towertyd: vyf verhale deur vyf meesters – Gennadij Spirin |
1993 | Effe minder as die engele – Geraldine McCaughrean |
2000 | Don Juan of Die liefde vir Meetkunde – Max Frischi |
Bronnelys
wysigBoeke
wysig- Marais, Francois en Marais, Ciska (samestellers) “Debuut” Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe 1966
Tydskrifte en koerante
wysig- Booyens, Hannelie “Formidabele Nerina se lewe lees soos ’n roman” “Die Burger” 10 Augustus 2002
- Botha, Amanda “Ikoon uit teater se ‘goue era’ is 90” “Beeld” 10 September 2011
- Nieuwoudt, Stephanie “Uit haar dop gekruip” “Plus” 22 November 2007
- Van Deventer, Linda “Vertaler het al 13 tale gepak” “Die Burger” 23 Februarie 1982
- Van Wyk, Pauli “Pippie Langkous se Afrikaanse ‘ma’ sterf” “Beeld” 12 Junie 2012
Internet
wysig- Booyens, Hannelie Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2002/08/17/3/1.html[dooie skakel]
- Esat: http://esat.sun.ac.za/index.php/Nerina_Ferreira
- Imdb: http://www.imdb.com/name/nm5244570/
- Worldcat: http://www.worldcat.org/search?q=au%3AFerreira%2C+Nerina.&qt=hot_author
Verwysings
wysig- ↑ Le Roux, Marina “Die Burger” 5 April 1994