Die nasionale vlag van Turkye (Turks: Türk Bayrağı) is op 29 Mei 1936 amptelik in gebruik geneem. Die vlag vertoon ’n enkele rooi baan met ’n wit ster en sekelmaan effens regs van die middel.

Vlag van Turkye
Vlag van Turkye
Vlag van Turkye
Bynaam (tr) Türkiye Cumhuriyeti Bayrağı
Gebruik Burgerlike- en Staatsvlag en Burgerlike vaandel Burgerlike en staatsvlag en burgerlike vaandel Normale of de jure weergawe van vlag, of voorkant
Verhouding 2:3
Goedgekeur 29 Mei 1936
Ontwerp ’n Enkele rooi baan met ’n wit ster en sekelmaan effens links van die middel.

Ontwerp wysig

Die onderstaande spesifikasie, soos deur die Turkse Vlagwet verskaf, impliseer dat die afstand tussen (die linkerkant van) die binnesirkel van die sekelmaan en ’n vertikale lyn wat dit aan die twee puntente van die sekelmaan verbind 279800 G = 0.34875 G is; Die linkerpunt van die ster sny dus 0.0154 G oor daardie denkbeeldige lyn.

Letter Mate Lengte
G Hoogte
A Afstand tussen die middelpunt van die buitesirkel van die sekelmaan en die soom van die wit band 12 G
B Deursnee van die buitesirkel van die sekelmaan 12 G
C Afstand tussen die middelpunte van die binne- en buitesirkels van die sekelmaan 116 G
D Deursnee van die binnesirkel van die sekelmaan 25 G
E Afstand tussen die binnesirkel van die sekelmaan en die (denkbeeldige) sirkel om die ster 13 G
F Deursnee van die (denkbeeldige) sirkel om die ster 14 G
L Wydte 1 12 G
M Wydte van die wit soom aan die vlagpaalkant 130 G


 
Konstruksietekening

Kleure wysig

 
Wapperende vlag van Turkye

In ’n RGB-kleurruimte is bestaan die rooi kleur van die Turkse vlag uit 227 (89%) rooi, 10 (3,9%) groen en 23 (9%) blou (uitgedruk as #E30A17 in heksadesimale kleurkode). In ’n CMYK-kleurruimte bestaan dit uit 0% siaan, 95,6% magenta, 89,9% geel en 11% swart. Die vlag het ’n tinthoek van 356,4 grade, ’n versadiging van 91,6% en ’n ligtheid van 46,5%. Die rooi kleur van die Turkse vlag is helderrooi en hierdie kleur kan verkry word deur #FF142E met #C70000 te meng. Die naaste webveiligekleur is #D11919.

Die kleurskema word hieronder gelys:

  Rooi Wit
RGB 227-10-23 255-255-255
Heksadesimaal #E30A17 #FFFFFF
CMYK 0, 96, 90, 11 0, 0, 0, 0

Geskiedenis wysig

Vroeë geskiedenis wysig

Die premoderne Ottomaanse leërs perdestertstandaarde of tugh-baniere gebruik in plaas van vlae. Sulke standaarde het tot die 19de eeu naas vlae in gebruik gebly. ’n Beskrywing van ’n tugh kan in Joseph Pitton de Tournefort se Relation d’un voyage du Levant (1718) gevind word.[1] Oorlogsvlae het teen die 16de eeu in gebruik gekom. Gedurende die 16de en 17de eeue het Ottomaanse oorlogsvlae dikwels die gevurkte Zoelfikar-swaard afgebeeld, wat dikwels in Westerse literatuur verkeerdeliks as ’n skêr uitgebeeld is.[2] ’n Zoelfikar-vlag wat na bewering deur Selim I († 1520) gebruik is, is op tentoonstelling in die Topkapi-museum. Twee Zoelfikar-vlae is ook afgebeeld op 'n plaat in vol. 7 van Bernard Picart se Cérémonies et coutumes religieuses de tous les peuples du monde (1737) wat aan Turkse vlae toegewei is, en word aan die Janitsare en Ottomaanse ruitery toegeskryf. Die sekelmaansimbool verskyn ook op vlae van so vroeg as die 14de eeu wat aan Tunis toegeskryf word. (Libro de conoscimiento), lank voor Tunis onder Ottomaanse regering beland het. Die Spaanse vlootmuseum in Madrid vertoon ook twee Ottomaanse vlootvlar wat uit 1613 dateer; albei is swaelstertvlae, een in groen met die sekelmaan naby aan die vlagpaalkant en die ander in wit met twee wit bane naby die punt van die vlag en ’n rooi sekelmaan naby die vlagpaalkant.[3]

Ottomaanse Ryk wysig

 
Die ontwerp van 1844.

Die aanvaarding van die ster en sekelmaan as staatsimbool het gedurende Mustafa III se regering (1757–1774) en die gebruik daarvan het tydens Abdülhamid I (1774–1789) en Selim III (1789–1807) se tydperke goed gevestig geraak.[4] Volgens Alfred Znamierowski is die rooi vlag met die ster en sekelmaan in 1793 aanvaar.[5] ’n Buyruldu van daardie jaar noem dat die skepe in die Ottomaanse vloot daardie vlag gebruik het en verskeie ander dokumente van vroeëre en latere jare noem die gebruik daarvan.[4] Die aantal punte van die ster is aanvanklik nie vasgestel nie. Die wit sekelmaan met ’n agpuntige ster op ’n rooi veld is in Colton se Delineation of Flags of All Nations (1862) aangedui as die vlag van ’n “Turkse Kryger”. Steenbergen se laggen van alle Natiën van dieselfde jaar gee ’n sespuntige ster weer. ’n Plaat in Webster’s Unabridged (1882) beeld die vlag met ’n agpuntige ster uit en skryf dit toe aan “Turkye, Kryger”. Die vyfpuntige ster blyk sedert ten minste 1857 naas hierdie variante teenwoordig te gewees het. Met die Tanzimaat-hervormings in die 19de eeu is vlae herontwerp in die styl van die Europese leërs van die tyd. Die vlag van die Ottomaanse vloot is rooi gemaak aangesien rooi die kleur van sekulêre instellings en groen dié van geloofsinstellings was. Soos die hervorming al die verskeie vlae (standaarde) van die Ottomaanse pasjaliks, beiliks en emirate afgeskaf het, is ’n enkele nuwe Ottomaanse nasionale vlag ontwerp om dit te vervang. Dit het uitgeloop op die rooi vlag met die wit ster en sekelmaan, wat die voorloper van die huidige vlag is. ’n Eenvoudige rooi vlag is as die burgerlike vaandel vir alle Ottomaanse onderdane ingestel.

Legendariese oorsprong wysig

Ter verklaring van die ster-en-sekelmaan-simbool het Ottomane soms na die legendariese droom van die gelyknamige stigter van die Huis van Ottoman, Osman I, verwys waarin hy volgens oorlewering ’n maan sien opkom het uit die bors van ’n kadi met wie se dogter hy wou trou. “Toe dit vol was het dit in sy eie bors gesak. Toe het daar uit sy heupe ’n boom opgekom wat, soos dit groter geword het, die hele aarde in die skadu van sy groen en pragtige takke oordek het.” Daaronder het Osman die wêreld voor hom sien oopsprei met die sekelmaan daarbo.[6]

Republikeinse era wysig

Die grondbeginsels van die Turkse vlag dateer uit 1844 en is op 29 Mei 1936 gedurende die Turkse republikeinse era in die Turkse Vlagwet No. 2994 vasgevang. Die Turkse Vlagregulasie No. 2/7175 van 28 Julie 1937 en die Aanvullende Regulasie No. 11604/2 van 29 Julie 1939 is verorden om te beskryf hoe die vlagwet geïmplementeer moet word. Die Turkse Vlagwet No. 2893 van 22 September 1983 is ses maande na die publikasie daarvan op 24 September 1983 in die Amptelike Koerant, gepromulgeer. Volgens Artikel 9 van die laasgenoemde wet is ’n status met die grondbeginsels van die implementering ook gepubliseer.

Vertoon en gebruik wysig

Staatsinstellings wysig

 
  Die Turkse vlag in ’n vertikale formaat (hangend)

Die vlag het altyd ’n prominente plek in staatsinstellings, van skole tot staatsdepartemente. Die Çankaya-paleis, parlement, ministeries, skole, weermag, rade, goewerneursgeboue, Muhtars-kantore, brûe, lughawens en elke ander gebou in staatsbesit in die land bevat een of meer Turkse vlag.

Uniforms wysig

Die vlag word op militêre uniforms op ’n lapwerk op òf die regterskouer òf voor op die uniform geplaas. Helms mag ook die vlag voor op of aan die kante vertoon. Vliegpakke, vlootuniforms, Jandarma-uniforms en andere vertoon die vlag op skouerlapwerk of op valhelms. Verskeie ander embleme en lapwerk vertoon naas uniforms die vlag met prominensie of met klein wysigings.

Dae vir vertoon wysig

Turkye vier talle nasionale gebeure soos veldslagoorwinnings en Republiekdag. Mense vergader in strate met vlae om hierdie dae te vier. Ander geleenthede wanneer die vlag gebruik word, is tydens betogings of wanneer sterftes herdenk word. Standbeelde en monumente mag met die vlag gedrapeer word terwyl marse en liedere gespeel word. Die vlag word ook op televisieskerms vertoon ter viering van sulke geleenthede, naas ’n portret van president Atatürk. Die vlag kan ook halfstok vertoon word op dae van rou, wanneer ’n tragiese voorval plaasgevind het, of op belangrike dae.

Begrafnisse wysig

Die vlag word prominent vertoon tydens staats- en militêre begrafnisse. Die begrafnisvlag word altyd oor die afgestorwene se kis gedrapeer en word deur die Askeri İnzibat of familie van die afgestorwene gedra. Enige soldaat en die Presidensiële Wag dra ook met tye die kis. Talle teenwoordiges vertoon ook die vlag op hul lapelle saam met ’n afbeelding van die afgestorwene.

Ander vlae wysig

Turkse Kolonies wysig

Verskeie lande wat deur die ryk onder beheer geneem is, of deur die ryk gekoloniseer is, het Ejalette en later Vilajette met hul eie vlae geword.

Vlae onder direkte of indirekte invloed van die Turkse vlag wysig

Talle lande wat onafhanklikheid van die Ottomaanse Ryk verkry het, het hul eie nasionale vlae aangeneem. Sommige van hierdie lande het die sekelmaan en ster ook aangeneem; lande soos Tunisië en Algerië is voorbeelde hiervan. Ander lande se vlae, soos dié van Pakistan, bevat ook ’n sekelmaan en ster maar dit het geen verwantskap aan Turkey nie en verteenwoordig geloof. Vorige Sultanate en Protektorate van die Ottomaanse Ryk het ook die sekelmaan en ster as ’n nasionale simbool gebruik.

Verwysings wysig

  1. (fr) Lors des campagnes, la marche du Grand Vizir (1er ministre nommé par le Sultan de Constantinople) est précédée par trois Étendards ou Queues de cheval terminées chacune par une pomme dorée, ils sont l’enseigne militaire des Othomans appelée Thou ou Thouy. On dit qu’un Général de cette nation, ne sachant comment rallier ses troupes qui avaient perdu tous ses Étendards, s’avisa de couper la queue d’un cheval et de l’attacher au bout d’une lance; les soldats coururent à ce nouveau signal et remportèrent la victoire… aangehaal deur Marc Pasquin, 22 November 2004, crwflags.com; c.f. ’n faksimilee-beeld op die webwebwerf van die Bibliothèque nationale de France.
  2. e.g. Jaques Nicolas Bellin, Tableau des Pavillons de le nations que aborent à la mer (1756).
  3. Nozomi Karyasu & António Martins, 8 Oktober 2006 by Flags of the World.
  4. 4,0 4,1 (tr) İslâm Ansiklopedisi. Vol. 4. Istanboel: Türkiye Diyanet Vakfı. 1991. p. 298. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Desember 2015. Besoek op 25 Oktober 2017.
  5. (en) crwflags.com: “Daar was ’n Ottomaanse vlag met sekelmaan en sewepuntige ster. ’n Mens kan bykans oral lees dat hierdie ster deur ’n vyfpuntige ster vervang is. Maar wanneer, en waarom? Ons (Archiv für Flaggenkunde) het pas eers vasgestel dat die vyfpuntige ster altyd teenwoordig was in die imperiale vlag. Die vyfpuntige ster het altyd na die vlagpaal gewys soos op sommige vlagkaarte aangetoon word, en ook op Turkse kaarte van 1857 en 1905.” Ralf Stelter, 27 Junie 1999
    “Znamirowski [zna99] gee 1793 as die datum vir die bekendstelling van die rooi vlag met wit ster en sekelmaan (vermoedelik as ’n tipe vlag vir nasionale identiteit) en 1844 vir die verandering van ’n agtpuntige na vyfpuntige ster, (nie dat ek daaraan twyfel nie) maar ek kon nog nooit enige bron opspoor wat hierdie bewering staaf nie” Christopher Southworth, 18 Januarie 2011
  6. (en) Lord Kinross, The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire, Morrow Quill Paperbacks, 1977, pp 23-24.

Eksterne skakels wysig