Wilsonsiklus
Die Wilsonsiklus of superkontinentsiklus is in plaattektoniek die herhalende siklus waardeur die kontinente eers bymekaarkom en een superkontinent vorm en dan weer in fragmente opbreek. Die fragmente kom eindelik weer bymekaar en vorm 'n nuwe superkontinent. Daar is al voorgestel dat die Wilsonsiklus op Aarde sowat 3 miljard jaar gelede, in die Argeïese Eon, begin het.[1]
Die siklus is genoem na die Kanadese geofisikus John Tuzo Wilson (1908-1993), wat opgelet het die oseaankors is oor die algemeen veel jonger as die kontinentale kors. Hy het daaruit afgelei dat die oseaanbodem 'n kort lewensduur het in vergelyking met dié van die kontinente. Die oseaankors word telkens van voor af gevorm terwyl dit op ander plekke vernietig word, en so hernu dit homself voortdurend.
Invloed op die seevlak
wysigDie Wilsonsiklus het 'n belangrike invloed op die seevlak. In tye waarin 'n superkontinent opbreek, sal baie nuwe oseaankors gevorm word en sal die totale oppervlak van die mid-oseaanriwwe styg. Jong, relatief warm oseaankors het 'n kleiner digtheid as ou, relatief koel oseaankors. Daarom sal jong oseaankors nie so diep in die aardmantel wegsink nie, wat tot gevolg sal hê dat die oseane vlakker is. Groter dele van die kontinente sal dus onder water wees.[2]
Verwysings
wysig- ↑ Shirey, Steven B.; Richardson, Stephen H. (2011). "Start of the Wilson Cycle at 3 Ga Shown by Diamonds from Subcontinental Mantle". Science (in Engels). 333 (6041): 434–436. doi:10.1126/science.1206275. ISSN 0036-8075. PMID 21778395. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Mei 2021. Besoek op 3 November 2021.
- ↑ Stanley, S.M.; 1999: Earth System History, W.H. Freeman & Co, ISBN 0-7167-2882-6
Skakels
wysig
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Nederlandse Wikipedia vertaal.
