Withaarbroodboom

Die Withaarbroodboom (Encephalartos friderici-guilielmi) is 'n endemiese Suid-Afrikaanse broodboom wat in die Oos-Kaap en KwaZulu-Natal voorkom. Alhoewel dit wydverspreid en relatief volop voorkom, het die aantal bome wat in die natuur voorkom geleidelik met ongeveer 20 persent oor die afgelope 90 jaar afgeneem as gevolg van versameling deur tuiniers en tradisionele genesers of hul verskaffers.[1] Die boom is ’n byna-bedreigde spesie op die IUBN-rooilys.

Withaarbroodboom
Wetenskaplike klassifikasie edit
Domein: Eukaryota
Koninkryk: Plantae
Klade: Tracheofiete
Divisie: Cycadophyta
Klas: Cycadopsida
Orde: Cycadales
Familie: Zamiaceae
Genus: Encephalartos
Spesie:
E. friderici-guilielmi
Binomiale naam
Encephalartos friderici-guilielmi
Lehm., (1834)
Sinonieme
  • Encephalartos cycadifolius var. friderici-guilielmi (Lehm.) Regel
  • Zamia friderici-guilielmi (Lehm.) Heynh.

Die boom se FSA-nommer is 4.[2]

Beskrywing

wysig

Die boom word ongeveer 4 m hoog en die diameter van die boomstam bereik 600 mm. Die blare is blougroen van kleur, 1 tot 1,5 m lank, redelik reguit, en brei horisontaal uit wanneer die keëltjies verskyn. Wanneer die boom 'n hoogte van ongeveer 4 m bereik, begin die stam leun en beland uiteindelik op die grond, waar dit aanhou groei met die kroon wat dan na bo buig. Manlike plante produseer tot 12 keëls en vroulike plante tot 6.[3] Die keëls is wollerig en liggeel van kleur en die sade wat deur die keëls gevorm word verander van geel na oranje wanneer dit ryp word.

Verspreiding

wysig

Dit kom op 'n hoogte van 700 tot 1 400 m bo seevlak in die Oos-Kaap en KwaZulu-Natal voor. Die hoofverspreidingsgebied is in die Cathcart- en Komani-distrikte. Kleiner subpopulasies word verder noord gevind, naby Mthatha en in die omgewing van Kokstad op die grens tussen die Oos-Kaap en KwaZulu-Natal.

Geskiedenis

wysig

Encephalartos friderici-guilielmi is in 1834 deur die Duitse botanikus professor Johann Georg Christian Lehmann beskryf, en ter ere van Friedrich Wilhelm, koning van Pruise genoem.[3]

 
'n Withaarbroodboom by Kirstenbosch

Sien ook

wysig

Verwysings

wysig
  1. "Encephalartos friderici-guilielmi, the white-haired cycad" (in Engels). Operation Wildflower. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 18 Junie 2017.
  2. https://www.treetags.co.za/national-list-of-indigenous-trees/
  3. 3,0 3,1 "Encephalartos friderici-guilielmi Lehm" (in Engels). SANBI: PlantZAfrica.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 18 Junie 2017.