Deon Meyer

Suid-Afrikaanse skrywer

Deon Godfrey Meyer (gebore 4 Julie 1958 in die Paarl) is 'n bekroonde Suid-Afrikaanse skrywer van Afrikaanse spanningsverhale. Sommige van Meyer se boeke is reeds in Engels, Frans, Duits, Nederlands, Italiaans, Spaans, Tsjeggies, Bulgaars, Deens, Fins, Hebreeus en Sweeds vertaal.

Deon Meyer
Foto van Deon Meyer.
Gebore
Deon Godfrey Meyer

4 Julie 1958 (1958-07-04) (65 jaar oud)
NasionaliteitSuid-Afrika
BeroepSkrywer
Bekend virMisdaadromans

Lewe en werk wysig

Herkoms en vroeë lewe wysig

Meyer is die middelste van drie seuns. Sy pa, Cornelus Petrus (Neil) Meyer, is ’n elektrisiën en sy ma is Francis. Hy het twee broers, Bertus en Francois. Toe hy agtien maande oud is, verhuis die gesin na Klerksdorp, waar hy grootword. Hy gaan skool aan Laerskool Meiringspark en matrikuleer in 1976 aan die Hoërskool Schoonspruit. As dienspligtige is hy in 1977 in die Lugmag ’n lid van die Suid-Afrikaanse Weermag se koor- en konsertgroep.

Studie en loopbaan wysig

Hy studeer vanaf 1978 aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys en behaal in 1980 ’n B.A.-graad met Engels en geskiedenis as hoofvakke. Vir een jaar gee hy skool aan minderbevoorregte matrieks as deel van ’n uitreikprogram om swart leerlinge met hulle studies te help, maar hy besef dat dit nie sy roeping is nie. Hy aanvaar in 1981 ’n pos in Bloemfontein as verslaggewer by Die Volksblad. Vir ’n ruk bly hy in Kroonstad vanwaar hy bydraes uit die kontrei vir ’n bylae van Die Volksblad lewer. In 1983 word hy bedryfsjoernalis by die Skakelburo van die Universiteit van die Oranje-Vrystaat, waar hy buitemuurs ’n B.A. Honneurs-graad in Geskiedenis behaal en ook ’n paar regsvakke aanpak. Hier word hy bevorder tot hoof van media en publikasies van die universiteit. Sanlam stel hom in 1989 in Kaapstad aan as senior kopieskrywer in hul reklame-afdeling, waarna hy in 1991 bevorder word tot hoof van die interne kommunikasie-afdeling en skeppende direkteur van die reklame-afdeling. In hierdie tyd is hy ook onder meer raadslid, president en later senator van die Suider-Afrikaanse Vereniging van Bedryfsredakteurs en hoofbeoordelaar van SAVBR en UniTech se publikasiewedstryde. Hy gee ook deeltyds klas by die Kaapse Technikon.

Hierna raak hy op die Internet betrokke en hy en sy span by Sanlam wen verskeie Internet-toekennings, waaronder die Business Day en London Financial Times pryse. Hulle is die eerste organisasie in die wêreld om aanlyntransaksies vir effektetrusts deur die web te hanteer. Hy tree op as spreker oor Internet-strategie en -bruikbaarheid by kongresse en seminare in die Verenigde State van Amerika, die Verenigde Koninkryk, Europa en Suid-Afrika en hanteer ’n tegnologierubriek vir die tydskrif Insig, terwyl hy ook ’n gereelde radioprogram op Radiosondergrense oor die Internet aanbied. Nadat hy Sanlam vaarwel roep in 1998 is hy vir twee jaar strategiese direkteur van die internetmaatskappy Tinderbox, waarna hy sy eie onderneming begin wat hy later as New Media Digital, ’n sake-eenheid van New Media Publishing, bedryf. Dan word hy vryskutkonsultant en tree onder andere op as handelsnaamkonsultant vir BMW. In 2003 skryf hy in vir sy M.A.-graad in kreatiewe skryfwerk wat hy onder leiding van Marlene van Niekerk aan die Universiteit Stellenbosch behaal. Toe sy uitgewers danksy sy gewildheid hom aanpor om minstens een boek per jaar te skryf, begin hy vanaf die begin van 2008 om voltyds te skryf, hoewel hy steeds betrokke is by vryskutkonsultasiewerk. Hy deel sy ondervinding met skrywers en aspirant-skrywers op verskeie slypskole, onder andere een oor die skryf van spanningsverhale wat in 2004 deur die ATKV aangebied is. Hy is ’n gereelde deelnemer aan kunstefeeste se boekeprogramme en deel in 2006 die verhoog met Michael Connelly tydens die Volksblad-Kunstefees in Bloemfontein.

Persoonlike lewe wysig

Sy eerste huwelik, waaruit ’n dogter (Lida) en ’n seun (Johan) gebore is, eindig na 13 jaar met ’n egskeiding in 1995. Hy is in Desember 1999 getroud met Anita le Roux, ’n dokter, wat self twee seuns uit ’n vorige huwelik het. Hulle woon aanvanklik op Melkbosstrand, waarna hulle teen die einde van 2008 na Vierlanden in die noordelike voorstede van Kaapstad verhuis. Hulle het ook ’n tweede huis op die plaas Jakhalsdans by Loxton in die Karoo, waarheen hy dikwels gaan om stilte te kry om te skryf. In September 2013 kondig Deon en Anita aan dat hulle gaan skei. Deon ontmoet wel nuwe liefde, en in 2018 raak hy en die kunstenares, Marianne Vorster verloof. Hulle is in Augustus 2019 getroud.[1]

Skryfwerk wysig

Terwyl hy op universiteit is, skryf Meyer gedigte in Engels. Dit is eers in die negentigerjare dat hy ernstig begin skryf. In 1992 stuur hy 'n kortverhaal aan Huisgenoot, wat dit publiseer. Hy is so aangevuur dat hy onmiddellik nog een aan hulle stuur, wat afgekeur word. Dertien kortverhale verskyn later in Sarie en Huisgenoot; dit word later gebundel en in 1997 uitgegee deur Van der Walt onder die titel Bottervisse in die jêm. In 1992 begin Meyer ook werk aan sy eerste roman, met die titel Ikarus. Die uitgewers glo egter nie dat eenwoordtitels in Afrikaans sal werk nie en dit word gepubliseer onder die titel Wie met vuur speel. Meyer voel oor die boek "soos 'n mens oor 'n broer in die tronk voel – jy is lief vir hom, maar jy praat nie eintlik oor hom nie. Hierdie boek plaas Meyer op die toneel van die Afrikaanse letterkunde in ’n genre wat nog nie ontgin is nie, naamlik die spanningsverhaal. Feniks (1996), Orion (2000), Proteus (2002), Infanta (2005) en Onsigbaar (2007) word daarna gepubliseer.

Sy grootword omgewing het baie daarmee te doen dat hy eindelik ’n voltydse skrywer word. Hy word groot in ’n huis vol boeke, wat die leeslus by hom aanwakker en veral die boeke van die spanningverhaalskrywer Ed McBain maak ’n groot indruk op hom. Sy pa is ’n natuurlike storieverteller wat selfs van sy gewone daaglikse ervarings ’n boeiende storie kon maak. Op skool moedig sy Engels onderwyseres, Valerie de Bruyn, hom aan met haar positiewe terugvoer oor sy opstelle en kweek ’n mate van selfvertroue in skryf by hom aan. Hy skryf sy eerste boek op veertien en vra, dreig en smeek sy broers om dit te lees, maar op hul aandrang skryf hy nie gou daarna weer ’n boek nie. Terwyl hy op universiteit is, skryf hy soetsappige gedigte in Engels, maar dit is eers in die negentigerjare dat hy ernstig begin skryf. Hy deurloop ’n ATKV-kursus in draaiboekskryf en voltooi dan ’n televisie-draaiboek, waarmee hy die kompetisie wen. Die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie sou die uitsaairegte koop, maar verander van plan. Om te wys dat hy wel kan skryf, begin hy met kortverhale.

Kortverhale wysig

In 1992 word sy eerste kortverhaal deur Huisgenoot aanvaar vir publikasie en verskeie kortverhale word daarna in Huisgenoot en Sarie gepubliseer. ’n Keur uit hierdie kortverhale word saamgebundel in[2] Bottervisse in die jêm, waarin hy ’n wye verskeidenheid temas bestryk, telkens met ’n angel in die stert. Die romantiek, hoewel onkonvensioneel, bly nie agterweë nie. ’n Man wat kan huil is die verhaal van die universiteit se rugbyheld, Diesel Liebenberg, wat verlief raak op Sara Nieuwoudt. Diesel is gewoond daaraan dat die meisies mal is oor hom, maar Sara stel nie belang nie, want sy wil nie met rugbyspelers uitgaan nie. Sy soek ’n man wat kan huil en Diesel besef hy sal moet leer om te huil. Om ’n man te vang het die mooi jong konstabel Louise Luttig as hoofkarakter. Sy word deur haar mede-polisie geterg omdat sy na agt maande nog niemand gearresteer het nie. Daar is diegene wat ’n ogie op haar het, maar hulle is skrikkerig omdat sy in die polisiediens is. Dan trek die aantreklike Theuns Richter in die woonstelblok in en Louise begin drome droom. Sy vang dan ook vir Theuns, maar nie soos sy daaroor gedroom het nie. Die titelverhaal handel oor kinderlike onskuld en die slim wyse waarop kinders volwassenes kan manipuleer. Die Daniëlla-dossier het die privaatspeurder en geswore alleenloper Zatopek van Heerden as hoofkarakter. Jacomina de Villiers, ’n middeljarige tante, kom met ’n ongewone versoek: Zatopek moet vir haar mooi susterskind Daniëlla ’n man soek. As hy egter vir Daniëlla sien, soek hy nie meer te hard na iemand anders vir haar nie.

Meer as tien jaar later volg Meyer hierdie bundel op met die kortverhaalbundel Karoonag en ander verhale. Die tema van hierdie kortverhale is telkens misdaad, soos kapings, afpersings en seksuele misbruik van jong mense. Verskeie van die karakters in sy gewilde romans maak ook in hierdie verhale ’n draai, soos byvoorbeeld Bennie Griessel en Martin Lemmer. Lemmer is juis die hoofkarakter in die titelverhaal Karoonag, waar ’n plaasaanval ’n onverwagse wending neem en ook ’n internasionale nasleep het. Die lang kortverhaal Stiltetyd het voorheen in Die Burger as vervolgverhaal verskyn, terwyl Die Nostradamus-dokument en Die ontvoering van Leendert le Roux onderskeidelik in Huisgenoot en Sarie as vervolgverhale verskyn het. Telkens skryf hy ’n nawoord in ’n verskeidenheid van vorms vir die verhale, waarin hy meestal meer inligting gee oor die skryf van die verhaal en verdere tegniese inligting oordra.[3] 

Die ballade van Robbie de Wee en ander verhale is ’n lywige versameling van sy kortverhale, wat meeste van die verhale in sy vorige bundels asook vyf nuwe kortverhale bevat. Die titelverhaal se hoofkarakter is ’n opkomende sangsensasie wat ’n hele paar geraamtes in die kas het. Hierdie verhaal is ook suksesvol verfilm voor publikasie van hierdie bundel. Meyer se kortverhaal Die perfekte moord word deur Francois Bloemhof in die versamelbundel Donker veld opgeneem en Verslag oor ’n verdwyning in Drif onder redaksie van Lindeque de Beer. Ander versamelbundels waarin sy werk verskyn sluit in Uit die kontreie vandaan.

Televisie en rolprentdraaiboeke wysig

Vir die beeldsending in 2006 van die televisiereeks van Orion skryf hy self die draaiboek vir die laaste vier episodes. Later skryf hy ook die reeks “Transito” vir die televisie, wat in 2008 uitgesaai word. Hierin kom die oud-weermagman Francois Brink af op ’n transito-rooftog wat skeefgeloop het en waar beide die rowers en die veiligheidsmense in die voorval omkom. Francois laat spat met die koffers vol geld. Die belanghebbendes wat hom begin agtervolg is Patrys le Roux (’n vasberade jong vrou wat haar finansiële vryheid begeer), die perlemoenbaas Charlotte Kruger (wat haar deel van die winste wil terughê) en die sluipmoordenaar Priester, wat in Charlotte se diens is.

Hierna skryf hy die draaiboek vir die Afrikaanse fliek[4] Jakhalsdans. Die onderwyser Mara Malan verhuis saam met haar sesjarige dogtertjie Mia na Loxton. Daar hoor sy dat die skool gaan sluit tensy hulle in drie weke R500 000 kan insamel om die geboue op te knap en boeke aan te koop. Mara en die ander onderwysers maak planne vir ’n groot konsert, terwyl Mia bevriend raak met die kluisenaar op die dorp. Mara baklei met hom oor hierdie vriendskap en vind dan eers uit dat hy ’n bekende liedjieskrywer en sanger is wat hom uit die kollig onttrek het en waarskynlik die sleutel tot sukses van die konsert is.

Die laaste tango is die eerste fliek waarvan Deon die draaiboekskrywer asook regisseur is. Dit word gedeeltelik op Loxton verfilm, met ander tonele in Kaapstad. Herkules de Wet is ’n werkverslaafde kaptein by die Valke. Hy stel ’n lokval vir Basson, ’n psigopaat wat reeds nege vroue vermoor het. Wanneer hy vir Basson vang, rand hy hom so erg aan dat hy die vervolging in gevaar stel. Sy hoof stuur hom na Loxton in die Karoo met ’n skynbaar onbenullige ondersoek na die wegraak van ’n probleem-konstabel, maar eintlik om te rus en introspeksie te doen. Hier ontmoet hy vir Ella Winter, ’n bekende fotograaf, wat kanker het. Sy leer hom om te tango en so weer in aanraking te kom met sy ware self.  Basson ontsnap intussen uit die hospitaal en op die nag van die laaste tango daag hy by Loxton op om wraak te neem teen De Wet. Intussen neem die ondersoek na die probleem-konstabel ook onverwagte wendings.

Spanningsromans wysig

Dit is egter met sy spanningsromans wat Meyer plaaslik en internasionaal naam maak vir homself. Hy spesialiseer in die skryf van misdaadboeke en in sy boeke slaag hy daarin om die spanning die heeltyd vol te hou en die verhale teen ’n vinnige tempo te laat afspeel. ’n Verdere wins is dat sy karakterisering deurgaans oortuig, sodat die roman op beide die uiterlike aksie en innerlike sielkundige gebiede slaag. Dit alles word gerugsteun deur deeglike navorsing van alle tegniese aspekte wat in die romans ter sprake kom. Sy debuut is met[5] Wie met vuur speel, wat aanvanklik die titel Ikarus sou hê, wat hy op aandrang van die uitgewer verander omdat dié nie glo dat eenwoordtitels in Afrikaans sal werk nie. Sedertdien is meeste van sy boeke se titels slegs een woord. Hierin raak die blonde Rachel Bergh, eienares van ’n boekwinkel in Langstraat in Kaapstad, by ’n boekeveiling smoorverlief op die sjarmante Dirk Buchner. Hy is nie wat hy voorgee om te wees nie en verdwyn nadat hy haar ingeloop het. Die macho-held Ivan Malan, wat om goeie redes nie oor sy verlede praat nie, help haar om vir Dirk aan die pen te laat ry. Die soektog verskuif vanaf die Kaap na Johannesburg en terug en verg sielkundige aanvoeling en uitstaande speurvernuf. Deon verklaar later dat hy oor hierdie eerste roman van hom voel soos ’n broer in die tronk, want hy is lief vir hom maar praat nie graag oor hom nie. Die resensent Gunther Pakendorf is egter van mening dat as ’n debuutroman hy goed daarin slaag om aan die veeleisende vereistes van die aksieroman te voldoen[6]

Feniks[7] vertel van die 34-jarige speurder, kaptein Mat Joubert van Moord en Roof in Bellville-Suid,[8] wie se vrou Lara twee jaar tevore oorlede is.[9] Hy is oorgewig en rook en drink te veel en word boonop na demokrasie in 1994 eenkant geskuif en oorgesien vir bevordering. Bart de Wit, Moord en Roof se nuwe politiek korrekte bevelvoerder, begin om druk op hom te plaas en stel onmoontlike eise. Met die hulp van ’n mooi sielkundige en oefening begin Mat homself regruk. Dan begin ’n maniak mense afmaai sonder om leidrade te los wat die moorde met mekaar kan verbind en ’n sjarmante bankrower begin met sy bedrywighede. Dit gee vir Mat die kans om te wys dat hy dit nog steeds het. Hy moet op verskeie fronte konflikte hanteer, naamlik met sy hoof wat vir hom ’n bedreiging is, met die veelvoudige misdadigers en bowenal met homself, om gerehabiliteer te word. Die titel sinspeel op Mat se herrysenis uit die as, wat die eintlike tema van die boek is. ’n Ander karakter in die boek is speurderadjudant Bennie Griessel wat hom ondersteun met die ondersoek na die bankrowe en self worstel met ’n ernstige drankprobleem wat sy gesinslewe verwoes. Die Franse vertaling van Feniks (Jusqu’au dernier) wen in 2003 die French Le prix Mystère de la critique. Die boek word in meer as twintig tale vertaal en word in 2015 omskep in ’n internasionale televisiereeks van ses episodes onder die titel Dead before dying.

In Orion[10] word Zatopek van Heerden, eens topkriminoloog en polisie-ondersoekbeampte, deur die prokureur[11] Hoop Beneke genader om ’n testament op te spoor wat wegraak tydens ’n moord in voorstedelike Kaapstad.[12] Hy het sewe dae om hierdie opdrag uit te voer. Afwisselend word die storie van die soektog en die storie van sy verlede, wat van hom ’n slegte mens gemaak het, vertel, sodat die spanning op twee vlakke opgebou word. Sy verlede is deurspek met die geweld en intrige van die apartheidsbewindhebbers en in die hede kry hy te doen met die moordenaars, die polisie wat nie daarvan hou dat hy in hulle slaai krap nie en die onderwêreld van die Kaapse Vlakte wat geld ruik. Die sendelingseun en nou sekuriteitswag Tobela (Tiny) Mpayipheli is ’n belangrike bykarakter. Orion word later omskep in ’n televisie-reeks op KykNet waarvan hy self die laaste vier episodes van die draaiboek skryf en word in 2006 op KykNet gebeeldsend. Die ATKV-prys word in 2001 aan Orion toegeken en in dieselfde jaar is hierdie boek op die kortlys vir die toekenning van die M-Net-prys. In 2004 haal dit die kortlys vir die toekenning van die Helgaard Steyn-prys en die Engelse vertaling, Dead at daybreak is in dieselfde jaar op die kortlys vir die Sunday Times-prys. Die Franse vertaling van Orion (Les soldats de l’aube) wen in 2004 die Le Grand Prix de Littérature Policière en die Sweedse uitgawe daarvan, Död i gryningen, is in 2008 op die kortlys vir die Martin Beck-prys vir vertaalde misdaadfiksie. Die Afrikaanse Taal en Kultuurvereniging (ATKV) vereer hom in 2007 met ’n ATKV-Veertjie in die narratiewe genre van draaiboek vir die televisiereeks van Orion en die regisseur Gerrit Schoonhoven word terselfdertyd aangewys as beste regisseur en die reeks as die beste Afrikaanse dramareeks.

Proteus[13] se titel verwys na die Griekse god en waarsêer wat volgens die mitologie sy uitsprake in[14] sy slaap gemaak het en na willekeur van vorm kon verander. Die hoofkarakter is Tobela (“Tiny”) Mpayipheli, voorheen politieke sluipmoordenaar vir die Oos-Duitse en Russiese geheime diens, maar deesdae iemand wat geweld afgesweer het. ’n Suid-Afrikaanse intelligensiehoof word ontvoer en ’n groot losprys word gevra, waarby Jenina Mentz (van die presidensiële intelligensiediens) en kaptein Tiger Mazibuko (van die spesialis weermag-eenheid) betrokke raak. Ook Mpayipheli raak onwillig betrokke wanneer hy ’n rekenaarskyf in Lusaka moet gaan aflewer om die ontvoerde vriend se lewe te red, maar hy weet nie wat op die skyf is nie. Die Suid-Afrikaanse spioenasie-agentskap beland op sy spoor en hy moet al sy vernuf inspan om uit hulle kloue te bly. Later besef hy dat hy nie soos Proteus is wat na willekeur van vorm kon verander nie. Zatopek van Heerden speel hierdie keer ’n ondergeskikte rol in die boek. Benewens die spannende intrige sorg die filosofiese nabetragtings van die karakters, veral Mpayipheli s’n oor die aard en natuur van Afrika, vir meer diepgang. In 2003 verower Proteus die ATKV-prys. Die Chicago Tribune beskou in 2004 The heart of the hunter (Engelse vertaling van Proteus) as een van die tien beste spanningsromans in Amerika en in Duitsland word hy in 2006 bekroon met die Duitse Misdaadfiksie-prys (Deutsche Krimi Preis) vir die vertaling van Proteus onder die titel Das Herz des Jagers.

Infanta[15] se protagonis is die speurder met ’n drankprobleem Bennie Griessel. Weens sy probleem sit sy vrou Anna hom uit die huis uit. Hy is betrokke by die Ernstige en Geweldsmisdaad-eenheid en moet die vigilante Artemis keer, wat besig is om misdaad teen kinders self te wreek met ’n lang lem en ’n skrikwekkende meedoënloosheid. Tobela Mpayipheli is ook weer daar, want sy aangenome kind word in ’n rooftog vermoor en hy wil wraak neem. Die prostituut Christine raak per ongeluk by die situasie betrokke. Met die media wat skree, die politici wat druk toepas, ’n span onbeholpe jong speurders en verskeie kollegas wat hom in die rug steek, stel Bennie Griessel ’n lokval. Die ATKV-prys word in 2005 aan Infanta toegeken en in dieselfde jaar is dit op die kortlys vir die toekenning van die M-Net-prys vir boeke in lang formaat. In 2010 wen hy die Martin Beck-prys vir die Sweedse vertaling (Den gyllene kofoten) van Devil’s Peak (Infanta in Afrikaans). Die Franse vertaling van hierdie boek, Le pic du diable, wen die lesersprys van die webwerf Critiques-Libres.com in die kategorie vir misdaadroman of riller vir Oktober 2010.

In Onsigbaar[16] probeer drie onbekende aanvallers vir Emma le Roux in haar huis in Oranjezicht doodskiet.[17] Sy huur vir haar ’n lyfwag, Martin Lemmer, en saam vertrek hulle na die Laeveld op soek na haar broer, Jacobus le Roux, wat twintig jaar tevore spoorloos in die wildreservate van die Laeveld verdwyn het. Daar is ’n vermoede dat hy die Cobus de Villiers kan wees wat deur die polisie gesoek word vir moord op ’n groep aasvoëlstropers in die wildtuin en dat daar ’n verband kan wees tussen hom en die huurmoordenaars wat steeds vir Emma agtervolg. Martin Lemmer is die hoofkarakter en ook verteller van die verhaal, sodat die kern van die verhaal wentel rondom sy pogings om homself weer te vind en vestig. Hy is ’n soort antiheld, want hy was voorheen in die tronk en werk nou by Body Armour as ’n persoonlike lyfwag. Onskuldige mense word verdink en Lemmer rand van hulle selfs aan. Hy stel dan ’n strik vir die agtervolgers en word so die jagter, waaruit uiteindelik dan onthul word hoe diep die boosheid hom verskuil het. Die land se politieke en sosiaal-ekonomiese geskiedenis se skade lê aan die wortel van baie bitterheid wat mense verwring en meedoënloos maak. Die titel dui op Lemmer se siening van sy eie posisie in die samelewing, maar verwys ook na die verborge aspekte van sentrale karakters wat aanvanklik onsigbaar is en stukkie vir stukkie blootgelê word, asook na Jacobus le Roux, wat deurentyd aanwesig is deur middel van mense se verwysings na hom, maar steeds onsigbaar bly. Onsigbaar is in 2008 op die kortlys vir beide die M-Net-prys en die W.A. Hofmeyr-prys en is die wenner van die ATKV-prys vir spanningslektuur. Die Duitse vertaling Weisser Schatten, behaal in 2009 die derde plek met die toekenning van die Deutsche Krimi Preis. “

13 Uur[18] het weer vir Bennie Griessel as hoofkarakter.[19] As wit speurder in die Suid-Afrikaanse Polisiediens het hy nie meer ’n professionele toekoms nie, maar sy ervaring word tog gebruik om as mentor op te tree vir jong speurders. Hy moet sy “studente” Vusi Ndabeni, Fransman Dekker en Mbali Kaleni help om twee sake op te los wat oënskynlik niks met mekaar te doen het nie. ’n Jong Amerikaanse toeris is vermoor en die eienaar van ’n platemaatskappy is doodgeskiet. Die Amerikaanse toeris se vriendin, Rachel, vlug vir haar lewe deur Kaapstad en Bennie en kollegas het net ure om haar op te spoor voordat sy vermoor word en dit alles ontplof in ’n internasionale insident. Die titel verwys na die tyd wat die speurders het om Rachel se lewe te red. Hulle werk word verder bemoeilik deur tipies Suid-Afrikaanse struikelblokke soos professionele jaloesie, politieke onderstromings in die polisiediens en korrupsie deur sommige wetstoepassers. In 2009 word 13 uur die eerste wenner van die M-Net-fliekprys vir Suid-Afrikaanse letterkunde, wat toegeken word aan die roman wat die meeste potensiaal het om as televisiefliek herskep te word. Hierdie boek is ook op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-prosaprys en verower die ATKV se prys vir spanningslektuur. Thirteen hours (Engelse vertaling van 13 uur) is in 2010 die eerste boek wat uit Afrikaans vertaal is wat die kortlys van die CWA International Dagger-prys in Brittanje haal en wen in 2011 die Amerikaanse Barry-prys vir beste riller. Hierdie prys word toegeken by die Boucheron-fees, die grootste misdaadfiksiekongres in die wêreld wat jaarliks in Amerika gehou word. Dit is genoem na die boekresensent Barry Gardner en word aangebied deur Amerika se voorste spanningslektuur-tydskrif, Deadly Pleasures. Die boek is in 2010 ook op die kortlyste vir die Sunday Times-prys en die Macavity Award vir beste speurverhaal en wen in 2011 die Boeke Prize Fanatics Choice Award van Exclusive Books.

Spoor[20] se titel verwys na spoorsny en die leser moet besonder fyn lees om die spore[21] deur verskillende verhaalraamwerke te volg. Martin Lemmer van Onsigbaar is weer die hoofkarakter terwyl Mat Joubert ook ’n verskyning maak, hierdie keer as privaatspeurder wat die raaiselagtige verdwyning van Danie Flint ondersoek. Hierdie keer moet Lemmer renosters wat vervoer word, oppas, maar vind gou uit dat daar buitengewone belangstelling in hierdie diere is, wat verder strek as net hulle kosbare horings. Terselfdertyd dreig ’n Al-Kaïda komplot onder die Moslemgemeenskap in die Kaap. Die Presidensiële Intelligensie-agentskap (en veral die gefrustreerde huisvrou Mila Strachan) en die CIA raak almal betrokke. Meyer trek in hierdie verhaal verskillende storielyne asook genres soos misdaadverhaal, spioenasie en liefdesverhaal vernuftig bymekaar, sonder om geloofwaardigheid of spanning in te boet. Hierdie is die eerste Afrikaanse boek wat deur middel van ’n lokprent op die Internet bemark word. Spoor is in 2011 op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-prys vir spanningslektuur.

In 7 Dae[22] is Bennie Griessel weer die hoofkarakter en is hy op die spoor van ’n saak wat reeds koud is, naamlik die moord op die jong prokureur Hanneke Sloet.[23] Daar is geen motief en leidrade nie en feitlik al wat hy het om mee te werk is ’n reeks naakfoto’s en druk van die polisie se topbestuur omdat hulle na ’n sluipskutmoord ’n dreigbrief gekry het wat sê dat daar elke dag ’n polisieman geskiet sal word totdat die moordenaar van Hanneke Sloet aangekla word.[24] Niemand weet wat die verband tussen die skieter en die vermoorde is nie, maar soos Bennie begin rondkrap kom hy op ingewikkelde swart ekonomiese bemagtiging saketransaksies af wat moontlike verklarings kan bied. Op vernuftige wyse voer Meyer in die boektitel hier ’n intertekstuele gesprek met Etienne Leroux se Sewe dae by die Silbersteins, terwyl sy deeglike navorsing oor sake soos geldwassery, rekenaartegnologie, moordwapens en forensiese ondersoeke ongemerk ’n magdom inligting aan die leser verstrek. Hy werk ook aktuele gebeure in die roman in sonder dat dit daardeur gedateer sal word en verwys so na die onbeholpenheid van die polisie in die bekende Inge Lotz-saak (in die roman die Estelle Steyn-moord) en selfs na Julius Malema (in die roman Edwin Baloyi). 7 Dae wen in 2012 die ATKV-prys vir spanningslektuur en is op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-prosaprys en die M-Net-prys. Dit kry ook in 2012 die Nielsen Booksellers Choice toekenning, wat toegeken word aan die boek wat boekhandelaars die meeste geniet het om te lees, te bemark en te verkoop.

Bennie Griessel trek in Kobra[25] in by Alexa Barnard, oud-sangeres en alkoholis, maar dit is duidelik ’n groot fout, wat sy hele lewe deurmekaarkrap.[26] Terselfdertyd moet hy saam met kaptein Vaughn Cupido die moorde van drie slagoffers by die luukse gastehuis La Petite Margaux in Franschhoek ondersoek. Twee van die slagoffers is private lyfwagte wat vir ’n persoonlike sekuriteitsfirma in Kaapstad gewerk het. Boonop is die kliënt van die sekuriteitsfirma skoonveld, maar daar is min oor hom bekend, net dat hy skynbaar ’n welgestelde Brit is met ’n splinternuwe paspoort in die naam van Paul Anthony Morris. Later blyk dit dat hy David Patrick Adair is, ’n professor in Toegepaste Wiskunde en Teoretiese Fisika aan die Universiteit van Cambridge, wat die land onder ’n vals paspoort binnegekom het. Die polisie vind patroondoppies op die toneel waarop ’n bakkop-kobra gegraveer is, asook die letters NM, ’n afkorting vir Naja Mossambica, die Latynse naam vir die Mosambiekse spoegkobra. Kort daarna word dieselfde soort doppies op ’n moordtoneel in die Kaapse Waterfront gevind. Met die hulp van Interpol kom die polisie dan op die spoor van Kobra, ’n internasionale huurmoordenaar van Mosambiek en oudsoldaat in die Franse Vreemdelegioen. Dit is dus gou duidelik wie die skuldige is, maar dit is slegs ’n klein deeltjie van die raaisel. Bennie moet ook uitvind wie vir Kobra gehuur het en waarom, wie en waar Morris is, en ook hoekom die Staatsekuriteitsagentskap so gretig is om die ondersoek by die Valke oor te neem. Dit is duidelik dat daar veel meer agter hierdie misdade skuil en dat internasionale magte op regeringsvlak moontlik betrokke is. Die tweede verhaallyn in die roman het Tyrone Kleinbooi as hoofkarakter, wat sy pleegpa Uncle Solly se praktiese raad oor hoe om te steel aanwend om te help betaal vir sy suster se studie en sy eie huur. Wanneer hy die beursie van ’n Mosambiekse skoonheid by die Waterfront vaslê, kom die Kobra ook op sy spoor. Tyrone en sy empatiewekkende situasie dwing die leser ook om sy eie vooroordele of gevoelens jeens misdaad en sosio-politieke omstandighede in Suid-Afrika te herevalueer. Kobra word in 2014 bekroon met die ATKV se prys vir spanningslektuur. In 2015 is die Engelse vertaling, Cobra, op die kortlys vir die International Dagger-prys van die Crime Writers’ Association in Brittanje.

Ikarus[27] in die Griekse mitologie is die jong man wat saam met sy pa,[28] Daedalus, van die eiland Kreta probeer ontsnap deur weg te vlieg met vlerke van vere en kerswas. Ondanks waarskuwings om nie te hoog te vlieg nie, kan Ikarus die versoeking nie weerstaan nie, wat daartoe lei dat die kerswas smelt en hy in die see stort en verdrink. Die hoë vlieër van hierdie roman is Ernst Richter, wat die internet-webwerf alibi.co.za bedryf, wat aan ontroue eggenote vals maar geloofwaardige alibi’s verskaf. Ernst verdwyn en drie weke later word sy lyk in ’n vlak graf in die sandduine noord van Blouberg gevind. Soos die ondersoek vorder is dit duidelik dat vele mense ’n motief gehad het vir die moord. Dit is ’n saak vir die Valke en kaptein Bennie Griessel, maar Bennie sukkel met sy eie demone. Vir byna twee jaar slaag hy daarin om hom van drank te weerhou, maar dan word hy ontbied na ’n moordtoneel waar een van sy voormalige kollegas ’n gesinsmoord gepleeg het en homself daarna doodgeskiet het. Bennie het ook nog nie herstel van die voorval waarin sy kollega en bevelvoerder, kolonel Zola Nyathi, langs hom doodgeskiet is nie. Hy gee hom oor aan die drank en moet kort voor Kersfees uit die polisieselle en van die strafregproses gered word. Daar is ’n gelyklopende verhaal waarin advokaat Susan Peires deur ’n jong wynboer geraadpleeg word onder die voorwendsel dat hy wil bieg oor die Richter-moord. In sy relaas kom baie van die onheilighede in die wynbedryf aan die lig. Die spanning word aangehelp deurdat die speurder en leser telkens op dwaalspore gelei word, terwyl ’n anonieme Twitter, @NoMoreAlibis, dreig om al die alibi-gebruikers binne ’n bepaalde tyd bekend te maak, wat vinnig naderkom. Bennie se oplossing van beide sake is meesterlik. Hierdie roman bou verder uit aan randkarakters uit vorige boeke, soos majoor Mbali Kaleni en die irriterende Vaughn Cupido, wat nou tot ondersoekleier gevorder het en self moet voel hoe dit is om verantwoordelikheid te dra.

Ander skryfwerk wysig

Saam met sy vrou Anita stel hy die kookboek Kom eet! (subtitel Om die tafel met Anita en Deon Meyer) saam. Hierdie boek word in omstredenheid onthul wanneer Barbara Joubert, redakteur van Sarie Kos en vrou van die skrywer Emile Joubert, beweer dat resepte van haar wat in Sarie verskyn het, sonder erkenning in die boek opgeneem is en dit op plagiaat neerkom. Deon en Anita se verweer is dat daar net kopiereg op ’n resep is as jy dit patenteer, dat hulle ruim erkenning gee in die boek en dat hulle by geeneen van die resepte probeer voorgee dat dit hulle eie resepte is nie. Die uitgewer, Tafelberg Uitgewers, aanvaar die verantwoordelikheid vir hierdie situasie.

Saam met Adriaan Oosthuizen skryf hy Ridders van die grondpad oor avontuurtoer-motorfietsry, waarin hulle ’n roetegids gee en die teorie en filosofie van motorfietsry bespreek, toegelig met talle foto’s.

Eerbewyse wysig

Van sy boeke is in meer as 26 tale vertaal, waaronder Bulgaars, Deens, Duits, Engels, Fins, Frans, Italiaans, Japannees, Koreaans, Nederlands, Russies, Spaans, Sweeds en Tsjeggies. In 2003 koop die uitgewersmaatskappy Little Brown in Amerika die uitgeeregte vir Feniks, Orion en Proteus, wat hom op die internasionale verhoog plaas saam met skrywers soos Michael Connelly, Ian Rankin en David Morrell en hy neem in Oktober 2004 saam met hierdie drie skrywers as spreker deel aan ’n beraad vir misdaadskrywers. Die rolprentregte op verskeie van sy boeke word opgeneem, onder andere Feniks, Proteus en 13 Uur. In 2003 ontvang hy die Puk-Alumni oorkonde en in 2007 die Kovsie-Alumni Cum Laude-toekenning vir sy besonderse prestasies op plaaslike, nasionale en internasionale vlak. In 2010 vereer die Pan-Suid-Afrikaanse Taalraad (Pansat) hom met ’n veeltaligheidstoekenning in die afdeling taal, geskrewe en mondelingse letterkunde.

Publikasies wysig

Jaar Publikasies
1994 Wie met vuur speel
1996 Feniks
1997 Bottervisse in die jêm
2000 Orion
2002 Proteus
2004 Infanta
2007 Onsigbaar
2008 13 Uur
2009 Karoonag en ander verhale
2010 Spoor
2011 7 Dae
Kom eet! (saam met Anita Meyer)
2013 Ridders van die grondpad (saam met Adriaan Oosthuizen)
2013 Kobra
2015 Ikarus
2016 Koors
2017 Die vrou in die blou mantel
2018 Prooi
2020 Donkerdrif
2023 Leo

Bronnelys wysig

Boeke wysig

  • Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652-2004. Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria.  Eerste uitgawe, 2005.
  • Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 3. Van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe,  2006.

Tydskrifte en koerante wysig

  • Anoniem. Spanningsverhaal van boonste rak. Beeld, 23 April 2001.
  • Anoniem. Meyer se fliek tango Innibos. Beeld, 29 Junie 2013.
  • Barnard, Yolanda. Gaan Bennie nog ’n boek kry? Rapport, 1 Desember 2013.
  • Basson, Adriaan. Deon Meyer deur Franse vereer. Beeld, 26 April 2003.
  • Boekeredakteur. Te lui vir lees? Meyer se riller binnekort ook op die boks. Rapport, 21 Junie 2009.
  • Booyens, Hannelie. Hy skryf, want ’n gejeuk moet jy krap. Plus, 3 November 2000.
  • Bouwer, Anna-Retha. Meyer se nuutste ’n bielie van ’n boek. Beeld, 26 Oktober 2010.
  • Britz, Elretha.“Engelse ‘Feniks” op pad na kassie. Beeld, 8 April 2015.
  • Britz, Etienne. 'n Verhaal oor onsigbare bedreiging. Boeke-Insig, no. 1 Lente 2007.
  • Brynard, Karin. Superskrywer – kloppend, galoppend en kristalhelder. Rapport, 28 Oktober 2007.
  • Brynard, Karin. ‘Spoor’ van die beste in misdaadgenre. Rapport, 7 November 2010.
  • Burger, Karin. Deon Meyer, Anita skei. Rapport, 8 September 2013.
  • Burger, Willie. Deon Meyer se oog vir ’n oog. By, 12 Januarie 2008.
  • Calitz, Jeanne. 'Vol karakters’ in dié aksiereeks. Plus, 5 Februarie 2008.
  • Calitz, Jeanne. Spannend, dog nie swaar. Beeld, 4 Maart 2008.
  • Coetzee, Corné. Hy kyk eers, skryf dan. Plus, 23 Januarie 2009.
  • De Vries, Willem. Meyer wen gesogte prys vir misdaadfiksie van Swede. Beeld, 26 November 2010.
  • De Vries, Willem. Deon Meyer op kortlys vir Jagger. Beeld, 21 Mei 2015.
  • Du Preez, Eugenie. Successful single fatherhood. The Citizen, 7 Junie 1999.
  • Engelbrecht, Theunis. Ek is net ’n storieverteller. Beeld, 16 Oktober 1996.
  • Fitzpatrick, Marida. Darem nie so ‘bad’ nie. By, 22 Mei 2010.
  • Jordaan, Dirk. Meyer gewild omdat karakters so méns is. Beeld, 17 Oktober 2007.
  • Joubert, Emile. Dis net in sy verbeelding waar die vuur en aksie plaasvind. Die Burger, 18 November 1994.
  • Joubert, Emile. Hou my vas, korporaal! Insig, Mei 2003.
  • La Vita, Murray. Skrywer se psige ontbloot op papier. Naweek-Beeld, 22 November 2008.
  • Malan, Marlene. Meyer wen nóg ’n internasionale prys. Rapport, 18 September 2011.
  • Malan, Marlene. Resepteboek laat woede oorkook. Rapport, 13 November 2011.
  • Malan, Marlene. ‘7 dae’ topverkoper binne net 14 dae. Rapport, 20 November 2011.
  • Meyer, Deon. Die speurskrywer en sy skrywersblok. Boekewêreld, 14 Junie 2000.
  • Meyer, Deon. Deugdelik is ’n man wat self sy motorfiets was. By, 24 September 2011.
  • Nieuwoudt, Stephanie. Skop, skiet en wonder. Beeld, 31 Januarie 2004.
  • Pople, Laetitia. Meyer se ’13 uur’ na silwerdoek. Plus, 7 Augustus 2009.
  • Rautenbach, Elmari. Meyer kry eerste Amerikaanse prys. Beeld, 22 September 2011.
  • Rautenbach, Elmari. ’n Tweede asem. Rapport, 30 November 2014.
  • Retief, Hanlie. Verveling is die dood in die pot. Rapport, 4 Mei 2003.
  • Roos, Martjie. Dramareekse vir Afrikaanse kykers. Rapport, 30 Maart 2008.
  • Slippers, Bibi. Zen… en die kuns van avontuurtoer-motorfietsry. Rapport My Tyd, 30 Junie 2013.
  • Stehle, Rudolf. Nog ’n boekprys vir Meyer. Beeld, 29 Augustus 2012.
  • Van Biljon, Madeleine. Uitgesproke geïnteresseerd in vroue (met verstand). Beeld, 18 September 1996.
  • Van Biljon, Madeleine. (Moord, skryf hy). Insig, Oktober 2004.
  • Van der Merwe, Chris. Deon Meyer: ’n nasionale boekebate. Rapport, 6 Desember 2009.
  • Van der Vyver, Marita. Liewe Deon Meyer. Boeke-Insig. no. 1 Lente 2007.
  • Van Rensburg, Chrisna. Deon Meyer droom dit… doen dit!. Kakkerlak. Uitgawe 5, 2006.
  • Van Wyk, Anim. Deon het ’n ding met tyd. Beeld, 19 November 2011.
  • Van Wyk, Pauli. Meyer se speurder Bennie verfilm. Beeld, 6 Januarie 2012.
  • Van Wyk, Sanri. Madiba en Deon Meyer vereer vir hul veeltaligheid. Beeld, 22 Februarie 2010.
  • Van Zyl, Johan. Onder draai die skrywer rond. Beeld, 19 Maart 2003.
  • Venter, Izelle. Warm op die spoor. Insig, September 2006.
  • Venter, Malani. Deon oor Bennie Griessel. Beeld, 17 Oktober 2013.
  • Vorster, Alita. Die drang om ’n storie te vertel. Rapport, 10 September 2006.
  • Wessels, Andries. Die problematisering van die etiese: Deon Meyer se ‘Infanta’ as hard-boiled misdaadroman. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 44 no. 2, Lente 2007.

Internet wysig

Ongepubliseerde dokumente wysig

  • Britz, Etienne. Deon Meyer se roman ‘Onsigbaar’. Boeke-Insig Handleiding. Lente 2007.

Filmografie wysig

As regisseur en draaiboekskrywer:

Verwysings wysig

  1. https://www.netwerk24.com/Vermaak/Celebs/deon-meyer-trou-met-sy-flying-marianne-20190831
  2. Crafford, Albert. Rapport, 10 Augustus 1997.
  3. Koen, Dewald. Beeld, 21 September 2015.
  4. Van den Berg, Marzanne. Beeld, 23 April 2010.
  5. Pakendorf, Gunther. Die Burger, 22 Maart 1995.
  6. Die Burger 22 Maart 1995
  7. Bonthuys, Leon. Rapport, 7 Julie 1996.
  8. Jordaan, Danie. Insig, Julie 1996.
  9. Olivier, Fanie. Beeld, 1 Julie 1996.
  10. Joubert, Jan-Jan. Kakkerlak. Uitgawe 5, 2006.
  11. Olivier, Fanie. Beeld, 25 September 2000.
  12. Vink, Mike. Rapport, 15 Oktober 2000.
  13. Jordaan, Dirk. Beeld, 9 Desember 2002.
  14. Vos, André. Rapport, 3 November 2002.
  15. John, Philip. Rapport, 16 Januarie 2005.
  16. Nel, Ronél. Beeld, 19 November 2007.
  17. Wessels, Andries. “ydskrif vir Letterkunde. Jaargang 45 no. 2, Lente 2008.
  18. Van der Merwe, Elna. Boeke Insig. No. 6, Somer 2009.
  19. Van der Westhuizen, Gert. Beeld, 24 November 2008.
  20. Brynard, Karin. Rapport, 7 November 2010.
  21. Gouws, Andries. Beeld, 8 November 2010.
  22. Landman, Ruda. Beeld, 31 Desember 2011.
  23. Roux, J.B. Beeld, 7 November 2011.
  24. Wessels, Andries. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 49 no. 2 Lente 2012.
  25. Griesel, Bennie. Beeld, 25 November 2013.
  26. Human, Thys. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 52 no. 1 Herfs 2015.
  27. Griesel, Bennie. Beeld, 30 Maart 2015.
  28. Rautenbach, Elmarie. Rapport, 22 Maart 2015.

Eksterne skakels wysig