Stephanus Johannes du Toit
Dr. S.J. du Toit (* 18 Junie 1891, Boshof - † 10 Julie 1972, Johannesburg) was hoofinspekteur van onderwys in die Vrystaat en ’n Afrikaanse digter en skrywer. Die digter Elizabeth C.M. du Toit is sy dogter.
Lewe en werk wysig
Stephanus Johannes du Toit is op 18 Junie 1891 in die distrik Boshof gebore. Tydens die Anglo-Boereoorlog is hy as baie jong seun saam met sy vader op kommando. Op twaalfjarige ouderdom gaan hy vir die eerste keer skool toe en hy matrikuleer dan in 1910 aan die Grey Kollege in Bloemfontein. Hierna studeer hy verder aan die Grey Universiteitskollege, waar hy in 1913 die B.A.-graad behaal. Later slaag hy ook die tweede- en eersteklas onderwyseksamens en verwerf hy die M.A.-graad in Nederlands en Engels. In 1920 is hy na Amsterdam in Nederland, waar hy in 1923 die doktorale eksamen in die Nederlandse taal en lettere cum laude aflê en in 1924 sy doktorsgraad behaal met ’n studie oor Suid-Afrikaanse volkspoësie. In 1922 trou hy met Miemie de Wet en uit die huwelik word twee kinders gebore, waaronder die digter Elizabeth C.M. du Toit.
Ná sy terugkeer na Suid-Afrika gee hy vir ’n tyd lank onderwys, onder andere as hoof van die skool op Dealesville. In 1927 word hy aangestel as inspekteur van onderwys in die Vrystaat, met Frankfort as hoofkwartier, en vanaf 1945 is hy hoofinspekteur van onderwys in die Vrystaat. Na sy aftrede in 1951 aanvaar hy ’n betrekking by die Woordeboek van die Afrikaanse Taal op Stellenbosch wat hy vir tien jaar beklee. By die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns speel hy ’n belangrike rol. In 1947 word hy lid van die Akademie en die jaar daarop word hy lid van die Taalkommissie, waar hy vir ’n ruk sekretaris is. Hy dien ook op die Akademieraad. In 1952 word hy ook verkies as lid van die Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden. Hy is op 10 Julie 1972 in Johannesburg oorlede.
Skryfwerk wysig
Sy digbundel Uit vreemde boord is Afrikaanse vertalings van groot gedigte uit die wêreldletterkunde. Benewens vertalings bundel hy ook oorspronklike gedigte in Tussen die dae, wat deur A.P. Grové beskryf word as ’n bundel wat niks nuuts toevoeg tot die Afrikaanse digkuns nie en net sowel twintig jaar vantevore kon verskyn het.[1] Sy gedigte word in verskeie versamelbundels opgeneem, insluitende Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte, Afrikaanse ballades, Digters en digsoorte, Digters en digkuns en Die junior digbundel.
Kinders van die daeraad en Gode en helde van Achaje is bundels met verhale uit die Griekse mitologie, terwyl Kinders van die Noorderlig, Mense van die newels en As die gode fluister verhale bevat uit die Germaanse mitologie. Feaciese nagte is grepe uit die Odusseia van Homeros. In Land van Mañana doen hy insiggewend verslag van ’n reis deur Spanje. Hy is ook medewerker aan die Handboek van die Afrikaanse Taal (HAT) en publiseer talle artikels in vakkundige en ander tydskrifte oor taalkunde, volkskunde en letterkunde. Vir skole is hy verantwoordelik vir die samestelling van Die Springbok-reeks van leesboeke vir die laer grade, die bloemlesing Afrikaanse poësie vir sekondêre skole asook Land en zee: Nederlandse verhale vir Afrikaanse skole.
Eerbewyse wysig
Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns vereer hom met erelidmaatskap in 1970.
Publikasies[2][3] wysig
- Kinders van die daeraad, 1939
- Kinders van die Noorderlig, 1940
- Uit vreemde boord, 1941
- As die gode fluister, 1944
- Tussen die dae, 1947
- Mense van die newels, 1949
- Feaciese nagte, 1950
- Land van Mañana, 1959
- Gode en helde van Achaje (saam met Charlotte F. du Toit), 1965
Verwysings wysig
Boeke wysig
- Antonissen, Rob. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Nasou Beperk. Derde hersiene uitgawe. Tweede druk, 1964.
- APB-Komitee vir Skoolboeke. Die junior digbundel. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Sesde druk, 1963.
- Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk. Kaapstad. Elfde druk, 1970.
- Grové, A.P. Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans. Nasou Beperk. Vyfde uitgawe. Eerste druk, 1988.
- Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1983.
- Nienaber, P.J. (samesteller) Digters en digkuns. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Derde druk, 1954.
- Nienaber, P.J. Hier is ons skrywers! Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Eerste uitgawe, 1949.
- Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Tweede hersiene uitgawe, 1963.
- Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Derde hersiene uitgawe, 1969.
Tydskrifte en koerante wysig
- Nienaber, P.J. Stephanus Johannes du Toit. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1972-1973.