Taalkommissie

Die Taalkommissie van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns (voor 1964 bekend as die Spellingkommissie) is die de facto-liggaam vir die standaardisering van Afrikaans. Die Taalkommissie is verantwoordelik vir die saamstel van die Afrikaanse Woordelys en Spelreëls (AWS), 'n naslaanwerk oor Afrikaans se skryf- en spellingwyses.

Voorsitters van die Taalkommissie

Van en voorletter(s)	Begindatum	Einddatum	Aantal jaar
T.H. le Roux	1914	1921	7
D.F. Malherbe	1921	1939	18
D.B. Bosman	1940	1950	10
S.P.E. Boshoff	1951	1953	2
T.H. le Roux	1953	1955	2
D.F. Malherbe	1956	1959	3
S.P.E. Boshoff	1959	1964	5
W. Kempen	1964	1977	13
F.F. Odendal	1977	1992	15
J.G.H. Combrink	1992	1999	7
A.F. Prinsloo	1999	2003	4
E.F. Kotzé	2004	2012	8
J.D. McLachlan	2012	2013	1
G.B. Van Huyssteen	2013	2021	9
Suléne Pilon	2021

Lede van die Taalkommissie

Voornaam en van	Van en voorletter(s)	Begindatum	Einddatum	Aantal jaar	Ampsposisie
Mariëtta Alberts	Alberts, M.	1996	2012	16
Johan Anker	Anker, J.	1995	2012	17	ondervoorsitter: 2012
Chris Banda	Banda, C.J.	2019	2021	3
Herman Beyer	Beyer, H.	2011	2017	6
S.P.E Boshoff	Boshoff, S.P.E.	1921	1969	48	voorsitter: 1951–1953; 1959–1964
D.B. Bosman	Bosman, D.B.	1918	1948	30	voorsitter: 1940-1950
T.J.R. Botha	Botha, T.J.R.	1971	1991	20
Adelia Carstens	Carstens, A.	1995	1999	4
Wannie Carstens	Carstens, W.A.M.	1991	2003	12
Jan F.E. Celliers	Celliers, J.F.E.	1914	1918	4
Anna Coetzee	Coetzee, A.	1998	2004	6
Johan Combrink	Combrink, J.G.H.	1974	1999	25	voorsitter: 1992-1999
Leona Compion	Compion, L.	2018	2021	4
Willem de Klerk	De Klerk, W.J.	1974	1984	10
Leon de Stadler	De Stadler, L.G.	1991	1994	3
Meyer de Villiers	De Villiers, M.	1956	1974	18
Hans du Plessis	Du Plessis, H.G.W.	1986	1991	5
Madaleine du Plessis	Du Plessis, M.	2004	2012	8
J.D. du Toit (Totius)	Du Toit, J.D.	1914	1918	4
S.J. du Toit	Du Toit, S.J.	1949	1965	16
Louis Eksteen	Eksteen, L.C.	1971	1990	19
Gerda Engelbrecht	Engelbrecht, G.	2018	2021	4
Ilse Feinauer	Feinauer, I.	1991	1996	5
Rufus Gouws	Gouws, R.H.	1986	1994	8
D.C. Hauptfleisch	Hauptfleisch, D.C.	1971	1991	20
Frank Hendricks	Hendricks, F.	2010	2017	7	ondervoorsitter: 2013–2017
L.W. Hiemstra	Hiemstra, L.W.	1940	1971	31
Sophia Kapp	Kapp, S.	2013	2021	9
Willem Kempen	Kempen, W.	1949	1978	29	voorsitter: 1964–1977
Benedictus Kok	Kok, B.	1959	1961	2
Ernst Kotzé	Kotzé, E.F.	1992	2012	20	voorsitter: 2004–2012
G.J. Labuschagne	Labuschagne, G.J.	1963	1965	2
C.J. Langenhoven	Langenhoven, C.J.	1914	1918	4
T.H. le Roux	Le Roux, T.H.	1914	1965	51	voorsitter: 1914–1921; 1953-1955
Tony Links	Links, T.	1992	1996	4
Frikkie Lombard	Lombard, F.J.	1995	2020	25	sekretaris: 1995–2010
J.E. Loubser	Loubser, J.E.	1971	1981	10
Phillip Louw	Louw, P.	2013	2018	5
Jana Luther	Luther, J.G.S.	2013	2021	9	sekretaris: 2018-2021
D.F. Malherbe	Malherbe, D.F.	1914	1966	52	voorsitter: 1921-1939; 1956-1959
W.M.R. Malherbe	Malherbe, W.M.R.	1914	1918	4
J.S.B. Marais	Marais, J.S.B.	1963	1965	2
Tom McLachlan	McLachlan, J.D.	1995	2013	18	ondervoorsitter: 2004-2012; voorsitter: 2012–2013
Gawie Nienaber	Nienaber, G.S.	1959	1974	15
Francois Odendal	Odendal, F.F.	1962	1989	27	voorsitter: 1977–1992
Annél Otto	Otto, A.	2004	2012	8
Fred Pheiffer	Pheiffer, F.C.	2018	2021	4
Marné Pienaar	Pienaar, M.	2013	2021	9
Suléne Pilon	Pilon, S.	2010	2021	12	sekretaris: 2012–2017; ondervoorsitter: 2018–2021
Larry Pokpas	Pokpas, L.	1995	1998	3
Fritz Ponelis	Ponelis, F.A.	1977	1984	7
M.J. Posthumus	Posthumus, M.J.	1968	1971	3
Gustav Preller	Preller, G.S.	1914	1918	4
Anton Prinsloo	Prinsloo, A.F.	1989	2003	14	voorsitter: 1999–2003
Elvis Saal	Saal, E.O.	2005	2007	2
C.J. Scheffer	Scheffer, C.	1993	1996	3
Johannes du Plessis Scholtz	Scholtz, J. du P.	1944	1956	12
P.C. Schoonees	Schoonees, P.C.	1961	1971	10
Johannes J. Smith	Smith, J.J.	1917	1926	9
F.J. Snijman	Snijman, F.J.	1953	1980	27
S. Strydom	Strydom, S.	1962	1967	5
Joey Swanepoel	Swanepoel, J.	1992	1998	6
Piet Swanepoel	Swanepoel, P.H.	1992	1997	5
Marius Swart	Swart, M.	2021	2021	1
H.J. Terblanche	Terblanche, H.J.	1963	1967	4
H.J.J.M. van der Merwe	Van der Merwe, H.J.J.M.	1962	1970	8
Gerhard van Huyssteen	Van Huyssteen, G.B.	2005	2021	17	sekretaris: 2011–2012; ondervoorsitter: 2012–2013; voorsitter: 2013–2021
Jarries van Jaarsveld	Van Jaarsveld, G.J.	1986	1991	5
Christo van Rensburg	Van Rensburg, M.C.J.	1979	1991	12
Dirk van Schalkwyk	Van Schalkwyk, D.	1991	2004	13
Gerhard van Wyk	Van Wyk, G.	2010	2012	2
H. Venter	Venter, H.	1968	1977	9

Taalkommissies verantwoordelik vir die AWS

Die Spellingkommissie van die 1917-AWS (eerste/tweede uitgawe)

• Jan F.E. Celliers
• J.D. du Toit
• C.J. Langenhoven
• T.H. le Roux (konvener) (ook lid van die Woordelijs-kommissie)
• D.F. Malherbe (ook lid van die Woordelijs-kommissie)
• Gustav S. Preller
• W.M.R. Malherbe
• Johannes J. Smith (slegs lid van die Woordelijs-kommissie)

Die Spellingkommissie van die 1921-AWS (derde uitgawe)

• D.B. Bosman
• Jan F.E. Celliers
• J.D. du Toit
• C.J. Langenhoven
• T.H. le Roux
• D.F. Malherbe
• Gustav S Preller
• Johannes J. Smith

Die Spellingkommissie van die 1931-AWS (vierde uitgawe)

• D.B. Bosman
• Jan F.E. Celliers
• J.D. du Toit
• C.J. Langenhoven
• T.H. le Roux
• D.F. Malherbe
• Gustav S. Preller

By die spelreëls was ook vir die eerste keer 'n bylae oor leestekens. Hierdie is deur A.C. Bouman opgestel. Dit is onduidelik of A.C. Bouman in dié tydperk lid was van die Taalkommissie.

Die Spellingkommissie van die 1953-AWS (sesde uitgawe)

• S.P.E. Boshoff
• S.J. du Toit
• L.W. Hiemstra
• Willem Kempen
• T.H. le Roux
• D.F. Malherbe
• Johannes du Plessis Scholtz

Die Taalkommissie van die 1964-AWS (sewende uitgawe)

• S.P.E. Boshoff (voorsitter)
• M de Villiers
• S.J. du Toit
• L.W. Hiemstra
• Willem Kempen (sekretaris)
• G.J. Labuschagne
• T.H. le Roux
• D.F. Malherbe
• J.S.B. Marais
• G.S. Nienaber
• F.F. Odendal
• F.J. Snijman
• S. Strydom
• H.J. Terblanche
• H.J.J.M. van der Merwe

Die Taalkommissie van die 1991-AWS (agtste uitgawe)

• T.J.R. Botha (ondervoorsitter)
• Johan Combrink
• Hans du Plessis
• Louis Eksteen
• Rufus Gouws
• D.C. Hauptfleisch (sekretaris)
• Francois Odendal (voorsitter)
• Anton Prinsloo
• Jarries van Jaarsveld
• Christo van Rensburg

In die Voorwoord van die 1991-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende oud-Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde) wat oor 'n korter of langer tyd sedert 1964 bydraes gelewer het:

• S.P.E. Boshoff
• Willem de Klerk
• Meyer de Villiers
• S.J. du Toit
• L.W. Hiemstra
• Willem Kempen
• G.J. Labuschagne
• T.H. le Roux
• J.E. Loubser
• D.F. Malherbe
• J.S.B. Marais
• Gawie Nienaber
• Fritz Ponelis
• M.J. Posthumus
• F.J. Snijman
• S Strydom
• H.J. Terblanche
• H.J.J.M. van der Merwe
• H Venter

In dié voorwoord word A Coetser (adjunksekretaris) en Leon de Stadler ook vir hulle sekretariële hulp bedank. Dit is onduidelik of die twee persone in die tydperk lid was van die Taalkommissie.

Die Taalkommissie van die 2002-AWS (negende uitgawe)

• Mariëtta Alberts
• Johan Anker
• Wannie Carstens
• Anna Coetzee
• Ernst Kotzé
• Frikkie Lombard
• Tom McLachlan
• Anton Prinsloo (voorsitter)

Hierdie lede (insluitende Johan Combrink (postuum)) ontvang almal in 2003 die C.J. Langenhovenprys vir Taalwetenskap van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.

In die Voorwoord van die 2002-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde):

• Adelia Carstens
• Johan Combrink
• Leon de Stadler
• Hans du Plessis
• Louis Eksteen
• Ilse Feinauer
• Rufus Gouws
• D.C. Hauptfleisch
• Christo van Rensburg
• Tony Links
• Francois Odendal
• Larry Pokpas
• C.J. Scheffer
• Joey Swanepoel
• Piet Swanepoel
• Jarries van Jaarsveld
• Dirk van Schalkwyk

Die Taalkommissie van die 2009-AWS (tiende uitgawe)

Taalkommissie: Augustus 2006

• Mariëtta Alberts
• Johan Anker
• Madaleine du Plessis
• Ernst Kotzé (voorsitter)
• Frikkie Lombard (sekretaris)
• Tom McLachlan (ondervoorsitter)
• Annél Otto
• Gerhard van Huyssteen

Hierdie lede ontvang almal in 2009 die C.L. Engelbrechtprys van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.

In die Voorwoord van die 2009-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde):

• Wannie Carstens
• Anna Coetzee
• Anton Prinsloo
• Elvis Saal

Die Taalkommissie van die 2017-AWS (elfde uitgawe)

Taalkommissie: April 2010

• Herman Beyer
• Frank Hendricks
• Sophia Kapp
• Frikkie Lombard
• Phillip Louw
• Jana Luther
• Marné Pienaar
• Suléne Pilon
• Gerhard van Huyssteen

In die Voorwoord van die 2017-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde):

• Mariëtta Alberts
• Johan Anker
• Madaleine du Plessis
• Ernst Kotzé
• Tom McLachlan
• Annél Otto
• Gerhard van Wyk

Die Taalkommissie van 2017-2021

Die Taalkommissie wat vanaf 2018 tot 2021 gedien het, het bestaan uit:

• Leona Compion (2018–2021)
• Gerda Engelbrecht (2018–2021)
• Sophia Kapp (2013–2021)
• Jana Luther (2013–2021) (sekretaris: 2018–2021)
• Fred Pheiffer (2018–2021)
• Suléne Pilon (2010–2021) (sekretaris: 2012–2017; ondervoorsitter: 2018–2021)
• Marius Swart (2021)
• Gerhard van Huyssteen (2005–2021) (sekretaris: 2011–2012; ondervoorsitter: 2012–2013; voorsitter: 2013–2021)

Doelwitte van dié Taalkommissie was onder andere om die AWS toegankliker vir jonger gebruikers te maak. Tot en met 2021 is die woordelys grondig herwerk, sodat dit in die toekoms makliker sou kon wees om inligting in die lys na te slaan. Die struktuur van die res van die inhoud in die AWS is ook herwerk en in 'n nuwe formaat gegiet. Aan die einde van die termyn van dié TK is geen van die uitsette egter gepubliseer nie en is die inligting aan 'n nuwe TK oorhandig.

Die volgende lede het gedurende hierdie termyn van die Taalkommissie uitgetree:

• Chris Banda (2019–2021)
• Frikkie Lombard (1995–2020) (sekretaris: 1995–2010)
• Marné Pienaar (2013–2021)

Die huidige Taalkommissie

In 2020 het die raad van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns – op aanbeveling van die Taalkommissie – besluit om die struktuur, aanstelling/benoeming en werkswyse van die Taalkommissie ingrypend te verander. Veranderinge sluit in die aanstel van 'n Taalkommissieadviespaneel, bestaande uit 100 lede, om die Taalkommissie van advies te voorsien. Taalkommissielede word ook van 2022 af nie meer vir aanstelling benoem deur bestaande lede nie, maar word, na afloop van 'n aansoek- en onderhoudproses, deur die raad in spesifieke portefeuljes aangestel. Aangestelde lede verdien van 2022 af ook 'n honorarium vir hul Taalkommissiewerk.

Die Taalkommissie wat vir die termyn 2022 tot 2024 aangestel is, is:

• Annelise de Vries (2022)
• Jaco du Toit (2022)
• Jana Luther (2013–2022) (sekretaris: 2018–2022)
• Fred Pheiffer (2018–2022)
• Suléne Pilon (2010–2022) (sekretaris: 2012–2017; ondervoorsitter: 2018–2021; voorsitter: 2022)
• Monique Rabé (2022)
• Marius Swart (2021–2022) (ondervoorsitter: 2022)

Eksterne skakels

• Taalkommissie op Facebook