Duineveld

Die Duineveld beslaan ‘n groot deel van die Noord-Kaap. Dit oorvleuel met dele van Boesmanland, die Bo-Karoo, Gordonia en Mier.

Ligging

Grense van hierdie streek kan nie streng neergelê word nie. Aan die noordekant word die streek begrens deur die Moloporivier. Die suidelike grens kan rofweg aangegee word as die lyn van Prieska oor Pofadder en Springbok tot by Hondeklipbaai.

Panne

Die gebied word gekenmerk deur ‘n baie groot aantal panne, vloere en kolke. Onder die bekendstes is Bitterpan, Soutpan, Eensaamheidspan, Koopan, Skrypan, Verneukpan, Grootvloer, Karvloer, Doringknievloer, Grootkolk, Jagkolk, Kootjieskolk, Dikbaardskolk, Rooiputs, Noenieput, Putsonderwater, Eenbeker, Tweebeker, Lutzputs.

Flora en fauna

Hier reën dit selde, maar dit kan nie as ‘n woestyn beskryf word nie. Onder en op die duine is baie lewe. Al die plante is nie groen nie en al die vaal stamme is nie dood nie. In eindelose rye lê die duine. Soms is die duine hoog met steil hellings. Sommige duine is kaal, ander het plante met litterige wortels en soms graspolle of groot plate doringstruike. In die duinstrate en rondom die panne groei die grys driedoring. In die droë rivierlope kom die kameeldoring voor. Hierdie wêreld is skatryk aan seldsame diere waarvan die meeste hulle tuiste in die Kgalagadi-vredespark gevind het.

Halfedelstene

Waar daar klipriwwe en rotse voorkom, is daar meesal ook halfedelstene soos die tieroog, rooskwarts, robyne en ametis. Diamante word langs die kus aangetref.

Riviere

Die groen-omsoomde Oranjerivier loop vir amper ‘n 1 000km deur die gebied. Deur ‘n uitgebreide stelsel van damme, kanale en pompe word op die die landerye op die vrugbare grond langs die rivier en op eilande in die rivier geboer met lusern, katoen, groente, vye, rosyne, dadels, perskes, waatlemoene en spanspek. Dit is die bestaansrede vir dorpe soos Kanoneiland, Boegoeberg, Keimoes, Kakamas, Marchand en Alheit. Indrukwekkend is die stelsel van droë rivier in die gebied. Die Molopo, die Kurumanrivier, die Auobrivier en die Nossobrivier is meesal droë rivierlope. In die rivierbeddings is paaie aangelê. Die mense woon teen die beskutte duine en op die rivieroewers met windpompe op boorgate in die rivierbeddings en daar word geboer met beeste en skape. Gemeenskappies met ‘n winkel, ‘n kerk, ‘n skool met ‘n koshuis het by Bray, Van Zylsrus, Askham en Noenieput ontstaan.

Sien ook

• Lys van streeksname in Suid-Afrika

Bibliografie

• Labuschagne, R.J.: Die Duineveld. In: Ons Land. ‘n Reeks van 65 praatjies uitgesaai in die Afrikaanse diens van die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie vanaf 1 September tot 16 November 1967. Johannesburg: Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie, 1967.