Fallus
’n Fallus is ’n penis, veral ’n ereksie, ’n voorwerp wat soos ’n penis lyk of ’n voorstelling van ’n stywe penis.
Enige voorwerp wat simbolies of ironies soos ’n penis lyk, kan ook ’n fallus genoem word; daar word egter meer dikwels na sulke voorwerpe verwys as fallies (soos in "falliese simbool"). Sulke simbole stel dikwels vrugbaarheid voor, of kultuureienskappe wat met die manlike seksorgaan of orgasme verband hou.
Etimologie
wysig
Die term is ’n leenwoord uit Latyn (phallus); dit is weer geleen uit Grieks (φαλλός), wat weer afgelei is van die Proto-Indo-Europese stam *bʰel- "om op te blaas, te swel".
Godsdiens
wysigKlassieke oudheid
wysig
In die tradisionele Griekse mitologie word Hermes, die god van grense en handel asook die boodskapper van die gode, vereenselwig met die fallus omdat hy uitgebeeld is op hermes (pilare met ’n kop en fallus). Daar is geen geleerde verklaring vir hierdie uitbeelding nie en dit sou blote gissing wees om Hermes as ’n soort vrugbaarheidsgod te beskou. Pan, die seun van Hermes, is dikwels voorgestel met ’n groot stywe fallus.
Priapus was ’n Griekse god van vrugbaarheid wie se simbool ’n groot fallus was. Die seun van Afrodite en óf Dionisos óf Adonis, na gelang van die mite, was die beskermer van vee, plante, tuine en manlike geslagsdele. Sy naam is die oorsprong van die mediese term "priapisme" (’n volgehoue en pynlike ereksie).
Die fallus was alomteenwoordig in die antieke Romeinse kultuur, veral in die vorm van die fascinum, ’n falliese gelukbringer. In die ruïnes van Pompeji is bronswindklokkies (tintinnabula) gevind wat falusse bevat het – dikwels meer as een – om bose magte weg te hou. Standbeelde van Priapus het in tuine gestaan. Romeinse seuns het ’n bulla, ’n gelukbringer met ’n falliese simbool, gedra totdat hulle amptelik meerjarig was.
’n Heilige fallus was een van die voorwerpe wat beskou is as noodsaaklik vir die veiligheid van die Romeinse staat en wat deur die Vestaalse maagde bewaar is. Seksualiteit in antieke Rome is al beskryf as fallosentries.
Antieke Egipte
wysig
Die fallus het in Antieke Egipte ’n rol gespeel in die kultus van Osiris. Toe Osiris se liggaam in 14 stukke gekerf is, het Set dit oor die hele Egipte uitgestrooi. Osiris se vrou, Isis, het daarna almal bymekaargemaak buiten een, die penis, wat deur ’n vis ingesluk is. Isis het dit vermoedelik met ’n houtpenis vervang.
Die fallus was ’n simbool van vrugbaarheid en die god Min is dikwels uitgebeeld as itifallies (met ’n stywe penis).
Indonesië
wysigIn Indonesië is die falliese lingga en vroulike joni steeds algemene simbole van harmonie. Die Sultan se Paleis van Kasepoehan in Wes-Java het ’n aantal lingga-joni-snywerke aan sy mure.
Volgens die Indonesiese kroniek van die Babad Tanah Jawi het prins Poeger sy koninklike mag van God gekry deur sperma in te neem van die fallus van die reeds afgestorwe sultan Amangkoerat II van Mataram.[1][2]
Bhoetan
wysigDie fallus is algemeen in dié land se skilderings uitgebeeld.
Antieke Skandinawië
wysig
- Die Noorse god Freyr is ’n fallusgod wat manlike vrugbaarheid en liefde voorstel.
- Die kortverhaal Völsa þáttr gaan oor ’n Noorse familie wat die gepreserveerde penis van ’n perd aanbid.
- Sommige ornamentele klippe, soos die Stora Hammers- en Tängelgårda-stene, was fallusvormig.
Japan
wysigDie Mara Kannon-tempel (麻羅観音) in Nagato in die Yamaguchi-prefektuur is een van baie vrugbaarheidstempels in Japan wat vandag nog staan. Historiese fallusverering in dié land was wydverspreid.
Balkan
wysigKuker was ’n godheid wat vrugbaarheid verteenwoordig het. Soms was dit in Bulgarye en Serwië ’n veelvuldige godheid. In Bulgarye hou kukeri in die lente ’n soort karnaval met volksteater waarin Kuker se rol vertolk word deur mans uitgevat in skaap- en bokpels, ’n masker met horings en ’n groot houtfallus.
Tydens die ritueel word verskeie fisiologiese dade uitgebeeld, onder meer die seksdaad, as simbool van die god se heilige huwelik terwyl die simboliese vrou, wat swanger lyk, die pyn van geboorte namaak. Dit lei die werk op die landerye soos ploeg en saai in. Verskeie denkbeeldige karakters neem ook deel, soos die "keiser".[3]
Die Amerikas
wysigFigure van Kokopelli en Itzamna (as die Maja se god van mielies) in die Amerika van voor Christopher Columbus het dikwels falliese simbole ingesluit. Verder is meer as 40 groot monolitiese fallusbeeldhouwerke (Xkeptunich) ontdek op klassieke Maja-terreine – die meeste in die Puuc-streek van Yucatán. Uxmal het die grootste versameling; sy 11 beeldhouwerke word nou onderdak op die terrein uitgestal. Die grootste beeldhouwerk was van Almuchil; dit was meer as 320 cm hoog en aan die onderkant van die skag 44 cm breed.[4]
Alternatiewe sektes
wysigIn die Ecclesia Gnostica Catholica, wat deur Aleister Crowley gestig is, is die inneem van semen tydens die mis een van die gebruike van sommige kapittels.[5]
Die St. Priapus-kerk (Frans: Église S. Priape) is ’n nuwe Noord-Amerikaanse godsdiens wat sentreer om die aanbidding van die fallus. Dit is in die 1980's in Montreal gestig deur D.F. Cassidy en die volgelinge is hoofsaaklik gay mans van Kanada en die VSA. Semen word as heilig beskou en die inneem daarvan as ’n aanbiddingsdaad.[6]
Psigoanalise en moderne gebruik
wysig’n Falliese simbool is veronderstel om die man se voortplantingsvermoë te verteenwoordig. Volgens Sigmund Freud se teorie van psigoanalise het mans ’n penis, maar niemand kan die simboliese fallus besit nie.
Die Fransman Jacques Lacan se Ecrits: A Selection sluit ’n essay in met die titel The Signification of the Phallus, wat klem lê op die verskil tussen die fallus "wees" en die fallus "hê". Mans word beskou as dat hulle die fallus "het". Vroue, wat nie die fallus het nie, "is" die fallus.
Die fallus word dikwels gebruik om pornografie of voorbehoedmiddels te adverteer. Dit word ook dikwels in poetse gebruik[7] en is die fokus van baie opvoerings vir volwassenes.[8]
Die fallus het in die 20ste eeu nuwe kunsvertolkings aangeneem met die opkoms van Freud en psigoanalise. ’n Voorbeeld is Princess X[9] deur die Roemeense modernistiese beeldhouer Constantin Brâncuși. Hy het in 1919 ’n skandaal in die Salon veroorsaak toe hy prinses Marie Bonaparte as ’n groot bronsfallus uitgebeeld het. Dit was waarskynlik as simbool van Bonaparte se obsessie met die penis en haar lewenslange poging om ’n vaginale orgasme te bereik.[10]
Voorbeelde van moderne fallusuitbeelding
wysig-
’n Peniskostuum in 2005 op ’n parade in San Francisco. -
-
’n "Kunswerk" met ’n brandrissie en twee tamaties. -
’n Peniskostuum in 1990 op ’n parade in New Orleans. -
-
’n Humoristiese foto. -
Falliese roomyse in 2013 op ’n parade in Madrid.
.jpg)
Verwysings
wysig- ↑ Moertono, Soemarsaid (2009). State and Statecraft in Old Java: A Study of the Later Mataram Period, 16th to 19th Century. Equinoc Publishing. p. 68. ISBN 9786028397438.
- ↑ Darmaputera, Eka (1988). Pancasila and the search for identity and modernity in Indonesian society: a cultural and ethical analysis. BRILL. pp. 108–9. ISBN 9789004084223.
- ↑ Kernbach, Victor (1989). Dicţionar de Mitologie Generală. Bucureşti: Editura Ştiinţifică şi Enciclopedică. ISBN 973-29-0030-X.
- ↑ Amrhein, Laura Marie (2001). An Iconographic and Historic Analysis of Terminal Classic Maya Phallic Imagery. Ongepubliseerde PhD-tesis, Richmond: Virginia Commonwealth University.
- ↑ Gallagher, Eugene. Ashcraft, Michael. Introduction to New and Alternative Religions in America, Greenwood, 2006, ISBN 0-275-98712-4, bl. 101
- ↑ J. Gordon Melton (1996, 5de uitg.). Encyclopedia of American Religions (Detroit, Mich.: Gale) ISBN 0-8103-7714-4 bl. 952.
- ↑ "Yale Band Punished for Half-Time Show". The Harvard Crimson (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 April 2009. Besoek op 1 Desember 2008.
- ↑ Hurwitt, Robert (1 November 2002). "Puppetry of the Penis". San Francisco Chronicle (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 September 2011. Besoek op 1 Desember 2008.
- ↑ Philamuseum.org
- ↑ Mary Roach. Bonk: The Curious Coupling of Science and Sex. W.W. Norton and Co, New York (2008). ble. 66f, 73
Bibliografie
wysig- Vigeland Monolith – Oslo, Norway Polytechnique.fr Geargiveer 7 September 2017 op Wayback Machine
- Dulaure, Jacques-Antoine (1974). Les Divinités génératrices. Vervier, Belgium: Marabout. Without ISBN.
- Honour, Hugh (1999). The Visual Arts: A History. New York: H.N. Abrams. ISBN 0-8109-3935-5.
- Keuls, Eva C. (1985). The Reign of the Phallus. New York: Harper & Row. ISBN 0-520-07929-9.
- Kernbach, Victor (1989). Dicţionar de Mitologie Generală. Bucureşti: Editura Ştiinţifică şi Enciclopedică. ISBN 973-29-0030-X.
- Leick, Gwendolyn (1994). Sex and Eroticism in Mesopotamian Literature. New York: Routledge. ISBN 0-415-06534-8.
- Lyons, Andrew P.; Harriet D. Lyons (2004). Irregular Connections: A History of Anthropology and Sexuality. University of Nebraska Press. ISBN 0-8032-8036-X.
- Jesse Bering (27 April 2009). "Secrets of the Phallus: Why Is the Penis Shaped Like That?". Scientific American.
{{cite web}}:|author=has generic name (hulp); Eksterne skakel in|author=
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Falusse.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
