George Murray Pellissier
George Murray Pellissier (Bethulie, 7 Maart 1881 – 5 Maart 1954) was ’n predikant in die Nederduitse Gereformeerde Kerk en later hoogleraar aan die teologiese fakulteit van die Universiteit van Pretoria. Dié universiteit ken op 10 April 1948 'n eredoktorsgraad (D.D.) aan hom toe, slegs die 21ste eredoktorsgraad wat die U.P. toegeken het sedert genl. Jan Smuts in 1930 die eerste ontvanger van so 'n eerbewys was.[1]
| George Pellissier | |
| |
| Naam | George Murray Pellissier |
|---|---|
| Geboorte | 7 Maart 1881 Bethulie |
| Sterfte | 5 Maart 1954 (op 72) Cradock |
| Kerkverband | Nederduits Gereformeerd |
| Gemeente(s) | Pietermaritzburg Dundee Carolina |
| Jare aktief | 1908–1945 |
| Kweekskool | Stellenbosch |
Agtergrond en opleiding
wysigPellissier se oupa was die Franse sendeling Jean Pellissier wat in 1833 die Londense Sendinggenootskap se sendingstasie op Bethulie by eerw. Clark oorgeneem het omdat hy in Julie daardie jaar die werk as hopeloos opgegee het. Sy vader was mnr. S. Pellissier, sy suster die Afrikaanse kultuurleier, skryfster en politikus Martha Mabel Jansen, sy broer dr. Samuel Henri Pellissier, die stigter van die Volkspele-beweging, en sy swaer dr. E.G. Jansen, voorlaaste goewerneur-generaal van die Unie van Suid-Afrika.
Hy matrikuleer in 1898 aan die Grey-kollege in Bloemfontein. Hoewel hy hom eers as landmeter wou bekwaam, het hy hom geroepe gevoel om ’n predikant te word. Daarom skryf hy in aan die Universiteit van Stellenbosch waar hy die B.A.-graad aan die einde van 1902 verwerf. Vir hom was sy studentejare besonder moeilik omdat die Anglo-Boereoorlog kontak met sy ouerhuis in die Vrystaat byna onmoontlik gemaak het. Ondanks sy afsondering en dakl danksy die volharding, vasberadenheid en pligsbesef wat sendelinge en hul nasate in Suid-Afrika gekenmerk het, vorder hy goed en voltooi sy teologiese opleiding aan die einde van 1906 aan die Kweekskool op Stellenbosch. Intussen het hy ook by wyse van korrespondensie vir ’n B.D.-graag aan die Universiteit van Londen begin studeer. Hy vertrek in 1907 na Londen waar hy die kursus aan die einde van daardie jaar voltooi.
Eerste gemeente
wysigTerwyl hy nog in Londen was, beroep die NG gemeente Pietermaritzburg, die sogenaamde Voortrekkergemeente, hom. Hy aanvaar die beroep en neem die herderstaf daar op met sy terugkeer na Suid-Afrika. In Pietermaritzburg het Pellissier gou betrokke geraak by die Afrikaners daar se kultuurstrewe. Die kerkie wat die Voortrekkers in 1839 gebou het toe Pietermaritzburg pas as Natalse hoofstad aangelê is en wat bedoel was as die eerste paaiement in die nakoming van die Gelofte, het onderaan Markplein gestaan, maar van 1861 is dit nie meer as ’n kerk gebruik nie nadat ’n nuwe kerk naasaan gebou is. Dit het eers ’n skool geword en is in 1874 verkoop.[2] Adv. Jansen het dit gesien as ’n aptekerswinkel en as deel van ’n smidswinkel voor oorname in 1909 en elke Sondag op pad na Pellissier se kerk toe het dit hom onaangenaam getref hoe hierdie geskiedkundige gebou aan verwaarlosing prysgegee is. Pellissier en adv. Jansen het hulle vir die terugkoop en herstel daarvan beywer, bygestaan deur ’n komitee waarvan Jansen die sekretaris was en wat op Pellissier se aandrang in 1908 gestig is. Die komitee moes kyk hoe die kerk van algehele verval gered kon word en teruggekoop word vir die volk van Suid-Afrika en as blywende gedenkwaardigheid ingerig kon word. Op 16 Desember 1912 is die kerkie toe op indrukwekkende wyse as Voortrekkermuseum in gebruik geneem. Die museum is later aan die staat oorgedra. Tot aan sy dood was adv. Jansen ere-voorsitter van die raad. Die raad het sy Julievergaderings altyd so gereël dat dit saamval met die winterverblyf van die goewerneur-generaal in Natal sodat hy die byeenkoms self kon lei.
Latere gemeentes en hoogleraarskap
wysigPellissier bly in Pietermaritzburg tot 1918 toe hy ’n beroep na Dundee, ook in Natal en die geboortedorp van sy swaer aanvaar. In die klein Natalse Sinode van die NG Kerk het hy meermale leierskapposisies beklee: In 1912 word hy aangewys as praeses (hoof), in 1914 as skriba en quaestor, en van 1915 tot 1923 dien hy as skriba, quaestor en actuarius. Hy verlaat Natal om van 1924 tot 1934 as leraar van Carolina in die destydse Oos-Transvaal te staan, maar mettertyd het dit duidelik geword dat hy nie alleen ’n bekwame en geestelik volwasse predikant was nie, maar ook ’n wyse en simpatieke mense. Hy het baie van sy gemeentelede en ander slagoffers gehelp om die rampspoedige gevolge van die Anglo-Boereoorlog en sy meer as dekade lange nadraai, die Eerste Wêreldoorlog asook die Groot Depressie die hoof te bied.
In 1934 word hy gekies as actuarius van die Nederduitsch Hervormde of Gereformeerde Kerk (die latere Transvaalse Sinode) asook as voorsitter van die leerstellingskomitee. Dié komitee moes werk maak van verskeie netelige kwessies wat gespruit het uit die sogenaamde Du Plessis-saak toe prof. John du Plessis ná ’n lang stryd teen beskuldigings dat hy ’n dwaalleer verkondig het, uit sy pos aan die Kweekskool geskors is. Die komitee moes onder andere ondersoek instel na die gesag van die Skrif, die goddelikheid van Christus en biologiese evolusie. Die Kerk het sy waardering vir Pellissier se bekwaamheid betoon deur hom te nomineer vir die vakante hoogleraarskap aan die teologiese fakulteit aan die Universiteit van Pretoria.
Sy dood
wysigSy buitengewone swaar werkslas het daartoe gelei dat hy aan die einde van 1945 aftree. Die Kerk het hom egter versoek om steeds studente in praktiese vakke op te lei, wat hy dan ook tot aan die einde van 1952 gedoen het, toe hy eindelik mos uittree weens swak gesondheid. Hy sterf skaars 15 maande later.
Verwysings
wysig- ↑ Lys ontvangers van eredoktersgrade aan die U.P.[dooie skakel]
- ↑ [_id=156 Die geskiedenis van Pietermaritzburg][dooie skakel]
Bronne
wysig- Olivier, ds. P.L., Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
- Potgieter, D.J. (ed.) 1974. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
- Swart, dr. M.J. (voorsitter redaksiekomitee). 1980. Afrikaanse kultuuralmanak. Aucklandpark: Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge.