Hainaut
Hainaut of Henegouwe (Frans: Hainaut, Nederlands: Henegouwen, Duits: Hennegau, Pikardies: Hénau, Wallonies: Hinnot) is 'n Franssprekende Belgiese provinsie in Wallonië. Die provinsie het 'n bevolking van sowat 1 357 000 in 2023 gehad en beslaan 'n oppervlakte van 3 813 km² met 'n bevolkingsdigtheid van 356 per km². Die hoofstad is Mons.
Hainaut | |
|---|---|
Provinsie | |
 Uitsig oor Lobbes | |
 Vlag .svg) Wapen | |
_location.svg) Ligging van die provinsie Hainaut in België | |
| Koördinate: 50°30′N 3°55′O / 50.500°N 3.917°O | |
| Land |  België |
| Gewes |  Wallonië |
| Hoofstad | Mons |
| Regering | |
| • Goewerneur | Tommy Leclercq (PS) |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 3 812,83 km2 (1 472,14 vk. myl) |
| Bevolking | |
| • Totaal | 1 356 895 |
| • Digtheid | 356/km2 (920/vk. myl) |
| 1 Januarie 2023 | |
| Tydsone | UTC+01:00 (MET) |
| • Somertyd | UTC+02:00 (MEST) |
| Webwerf | www.hainaut.be |
Hainaut lê in die suidweste van België en grens aan die Franse geweste Nord-Pas-de-Calais en (vir 'n stukkie) Champagne-Ardenne. In die provinsie word naas Frans ook Pikardies gepraat, met uitsondering van die oostelike deel waar Wallonies naas Standaardfrans as omgangstaal gebruik word.[3]
Die hartland van Hainaut is 'n voormalige steenkool-mynboustreek waarvan die westelike deel Borinage en die oostelike Swart Land (Pays Noir) genoem word. Uitlopers van die Ardenne-bergreeks strek tot in die oostelike deel van Hainaut. Die belangrikste riviere is die Skelde in Wes-Hainaut en die Samber in Oos-Hainaut. Die hoogste punt (365 m bo seevlak) lê in die dorp L'Escaillère in die munisipaliteit Chimay (Suid-Hainaut).
Geskiedenis
wysigDie oorspronge van die Province de Hainaut strek so ver terug as 1795 toe die Oostenrykse Nederlande met die rewolusionêre Frankryk verenig is. Die destydse Franse département Jemmapes (soms ook gespel as Jemappes, Jemmappes, Jemmape of Jemappe) het die noordoostelike dele van die ou graafskap Hainaut, die gewes Tournaisis rondom Tournai en 'n deel van die graafskap Namur (Charleroi) behels - 'n streek waarin die grootste deel van die Belgiese steenkoolmyne gekonsentreer was. Die département se naam is afgelei van die Slag van Jemappes waarin die rewolusionêre magte in 1792 'n oorwinning oor die keiserlike Oostenrykse troepe behaal het.
Ná die val van die Eerste Keiserryk is die département ontbind en in 1814 onder die Hollandse bewind deur die provinsie Hainaut vervang. In 1830 het die provinsie deel van die onafhanklike Koninkryk België geword. Sy huidige grense is eers met die inlywing van die arrondissement Mouscron tydens die afbakening van die Frans-Nederlandse taalgrens in 1963 vasgelê. So is in 1962 nege Franssprekende nedersettings wat oorspronklik deel uitgemaak het van Wes-Vlaandere asook drie Oos-Vlaamse nedersettings by Hainaut ingesluit. Tegelykertyd is drie Nederlandssprekende nedersettings van Hainaut aan ander provinsies afgestaan - een aan Oos-Vlaandere, twee aan Brabant.[4]
Kultuur en besienswaardighede
wysig
Hainaut was vroeër een van die industriële sentrums van Wallonië. Nadat sy swaar nywerhede egter in 'n krisis gedompel is, het Hainaut se ekonomie ingrypende herstrukturering ondergaan. Alhoewel toerisme nog geen beduidende rol speel nie, lok die provinsie met talle besienswaardighede - so word nege van België se altesaam dertien UNESCO-wêrelderfenisgebiede en -geboue in die omgewing van Mons en Tournai aangetref: die kloktorings van Mons, Thuin en Tournai; die vuursteenmyn in Spiennes; die katedraal van Tournai asook die vier hidrouliese hysbakke vir skepe by die Canal du Centre. Die laasgenoemde waterweg dien al twee eeue lank as lewensaar van die provinsie.
Industriële monumente
wysigIn Strépy-Thieu naby Mons is 'n nuwe dubbele elektromeganiese betonhysbak ná twintig jaar se boutyd voltooi. Rivierskepe kan danksy die nuwe hysbak 'n hoogteverskil van 73 meter binne slegs sewe minute oorkom, terwyl die vaartyd op Wallonië se waterweë met vier uur verminder is. Die hysbak se twee troë weeg elkeen 8 000 ton, is 112 meter lank, twaalf meter wyd en agt meter diep. Elkeen hang aan 144 staaltoue en kan skepe met 'n volume van tot 1 350 ton hys.
Die nuwe hysbakke se hoogs moderne tegnologie kontrasteer met die hidrouliese ysterkonstruksies van sy historiese voorlopers. Boottogte op die Canal du Centre se ou takke, wat by die Cantine des Italiens (voormalige woonkwartiere van Italiaanse gasarbeiders) in Houdeng-Goegnies begin, is gewild by toeriste.
Kloktorings
wysigDie rustige hoofstad van Hainaut, Mons (Bergen in Nederlands), is naby die Canal du Centre historique geleë. Die plaaslike kloktoring is deur UNESCO in 1999 tot wêrelderfenisgebied verklaar. Die toring is in 1669 voltooi en steek met sy hoogte van 87 meter bo die omringende geboue uit. Naas sy 49 klokke is die toring se ongewone ontwerp sy opvallendste kenmerk. Die skrywer Victor Hugo het die boonste gedeelte as 'n "reusagtige koffiekan" beskryf wat "onderaan sy buik" deur vier "kleiner teepotte geflankeer" word.
Kastele
wysig
Die waterkasteel Belœil in die gelyknamige nedersetting was sedert 1394 in besit van die vorste van Ligne. Vanweë die uitgestrekte tuin word na die kasteel, wat steeds volledig met antieke meubels gemeubileer is, dikwels ook as die "Versailles van die Noorde" verwys. Die Belœil-kasteel huisves 'n waardevolle versameling van meubels en kunswerke uit die tydperk tussen die 15de en 19de eeu, waaronder geskenke en aandenkings aan tsaar Pieter die Grote, Marie Antoinette en tsarin Katharina die Grote: meubels uit die Régence- of regentskap-periode; muurbehangsels uit Brussel, Lille en die Beauvais; porselein uit China en Meißen; Maaslandse marmerkuns uit die 14de eeu; 'n baldakyn-bed en lakwerk-skryfkabinette uit China asook meubilering wat deur François Boulle geskep is. Die kasteel se biblioteek, wat onder die regentskap van Albert-Henri, 2de vors van Ligne gestig is, beskik oor sowat 20 000 boeke - merendeels eerste uitgawes wat met kunsvolle leeromslae oortrek is asook kosbare handskrifte.
Die kasteel van Seneffe huisves sedert 1978 'n museum vir goudsmeekuns. Daarnaas kan besoekers hier 'n tydreis in die 18de eeu onderneem - 'n tydperk van nuwe ontdekkings waartydens mense vir die eerste keer in aanraking met onbekende geure en vreemde spesialiteite uit verre lande gekom het soos byvoorbeeld speserye, tee, sjokolade en koffie.
Administratiewe indeling
wysig
Hainaut is in administratiewe opsig in sewe arrondissemente verdeel:
- Arrondissement Ath
- Arrondissement Charleroi
- Arrondissement La Louvière
- Arrondissement Mons
- Arrondissement Soignies
- Arrondissement Thuin
- Arrondissement Tournai-Mouscron
Die arrondissemente is in 69 munisipaliteite verdeel.
Verwysings
wysigEksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hainaut.- (fr) Amptelike webwerf van die provinsie Hainaut
