Hatsjepsoet
Hatsjepsoet of Hatjepsoet ("Voorste van Adellike Dames";[1] 1508–1458 v.C.) was die vyfde farao van die 18de Dinastie van Antieke Egipte. Sy het in 1478 v.C. aan die bewind gekom en saam met haar stiefseun, Toetmoses III, regeer. Sy was die hoofvrou van Toetmoses II. Sy word deur Egiptoloë beskou as een van die suksesvolste farao's en sy het langer regeer as enige vrou van ’n inheemse Egiptiese dinastie. Volgens die Egiptoloog James Henry Breasted is sy ook "die eerste groot vrou in die geskiedenis waarvan ons weet".[2]
| Hatsjepsoet | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ook Hatshepsut, Hatjepsoet | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ’n Standbeeld van Hatsjepsoet in die Metropolitan Museum of Art. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Farao van die 18de Dinastie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Periode | 1479-1458 v.C. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Voorganger | Toetmoses II | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Opvolger | Toetmoses III | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vader | Toetmoses I | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Moeder | Ahmose | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gebore | Omstreeks 1508 v.C. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oorlede | 1458 v.C. (op 50) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Monumente | Tempel van Karnak Dodetempel van Hatsjepsoet | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hatsjepsoet in Egiptiese hiërogliewe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hatsjepsoet was die dogter van Toetmoses I en sy hoofvrou, Ahmes. Haar man, Toetmoses II, was die seun van Toetmoses I en ’n sekondêre vrou, Moetneferet. Toetmoses III was die seun van Toetmoses II en ’n sekondêre vrou, Iset.
Bewind
wysig
In vroeë rekords word Hatsjepsoet genoem as medeheerser van 1479 tot 1458 v.C., wat ooreenstem met jaar 1 tot jaar 21 van die bewind van Toetmoses III.[3] Vandag glo Egiptoloë Hatsjepsoet het die amp van farao aangeneem en die lengte van haar bewind word gewoonlik as 22 jaar aangegee (21 jaar en 9 maande volgens die antieke historikus Manetho, wat toegang tot baie antieke dokumente gehad het wat nou verlore is).
Hatsjepsoet het die handelsbande hervestig wat beëindig is met die besetting van Egipte deur die Hyksos tydens die Tweede Oorgangstydperk. Sy het ook toesig gehou oor die voorbereidings en befondsing van ’n sending na die Land van Poent. Die vyf skepe op die sending het teruggekeer met 31 mirrebome; dit is die eerste poging op skrif om uitheemse bome te plant.
Hatsjepsoet was een van die aktiefste bouers van Antieke Egipte en het honderde bouprojekte in Bo- en Benede-Egipte aangepak. Latere farao's het probeer om aanspraak te maak op die eer vir van haar projekte. Soveel standbeelde is in haar tyd gebou dat feitlik elke groot museum in die wêreld ’n beeld van haar het.
Sy het nes ander farao's monumente laat bou by die Tempel van Karnak. Sy het twee obeliske, wat toe die hoogste ter wêreld was, by die ingang tot die tempel laat oprig. Die een staan vandag nog en is die hoogste antieke obelisk ter wêreld wat behoue gebly het.
Haar meesterstuk was haar dodetempel. Sy het dit by Deir el-Bahri laat bou, op ’n terrein op die westeroewer van die Nylrivier by die ingang van wat nou bekend is as die Vallei van die Konings. Haar geboue was die eerstes wat daar gebou is.
Die dodetempel met sy suile in perfekte harmonie het die fokuspunt van die geboue gevorm; dit is gebou minstens duisend jaar voor die Parthenon. Dit staan bo verskeie terrasse wat eens welige tuine gehuisves het. Dit is gebou in ’n groot krans wat daaragter uittroon. Dié en ander geboue van Hatsjepsoet word beskou as groot vorderings op die gebied van argitektuur.
Dood
wysig.jpg)
Hatsjepsoet is in haar 22ste bewindsjaar oorlede.[4] Die datum wat op ’n enkele stele aangegee word, stem ooreen met 16 Januarie 1458 v.C.[5]
Die oorsaak van haar dood is nie in enige geskrifte gevind nie. As die onlangse identifikasie van haar mummie reg is, het sy egter aan diabetes gely en is sy aan beenkanker dood wat deur haar liggaam versprei het.[6][7] Sy is begrawe in wat waarskynlik die eerste grafkelder in die Vallei van die Konings was.
Verwysings
wysig- ↑ Clayton, Peter (1994). Chronicle of the Pharaohs. Thames & Hudson. p. 104.
- ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Februarie 2017. Besoek op 13 September 2014.
- ↑ Dodson, Aidan; Dyan, Hilton (2004). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 130. ISBN 0-500-05128-3.
- ↑ Tyldesley pp. 210.
- ↑ James P. Allen, "The Military Campaign of Thutmose III" in Hatshepsut: From Queen to Pharaoh, ed. Catherine Roehrig, The Metropolitan Museum of Art New York, Yale University Press, 2005. p. 261.
- ↑ Wilford, John Noble (27 Junie 2007). "Tooth May Have Solved Mummy Mystery" (in Engels). New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Junie 2019. Besoek op 29 Junie 2007.
- ↑ "Tooth Clinches Identification of Egyptian Queen" (in Engels). Reuters. 27 Junie 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2009. Besoek op 13 April 2008.
Eksterne skakels
wysig- Hatshepsut – Archaeowiki.org
- Mummy Of Egyptian Queen Hatshepsut Found
- Interactive, panoramic online view of Hatshepsut's mortuary temple at Deir el-Bahari, Egypt Geargiveer 7 Mei 2008 op Wayback Machine
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hatsjepsoet.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
