Hint Hyman
Hint Hyman (*16 November 1912, Machadadorp - †20 Julie 1998, Bloemfontein) was 'n joernalis en later uitgewer en hoof van Republikeinse Pers, wat op sy dag die leeue-aandeel in die tydskriftemark in Suid-Afrika gehad het. Hy is ook skrywer van verskeie aksieverhale onder skuilname. Hy skryf onder meer onder die skuilname Anton Gewers en Dewald Brink, as laasgenoemde gee hy verskeie werke saam met Len Anthony (skuilnaam van Derick Jacobs) en Braam le Roux uit.
Lewe en werk
wysigHugh Winston Hyman is op 16 November 1912 op Machadodorp gebore, waar hy grootword en matrikuleer. Na skool delf hy vir ’n ruk goud by Barberton, waarna hy as joernalis by die redaksie van Die Vaderland in Pretoria aansluit en saam met hulle kantore verwissel van Pretoria na Johannesburg. Hy word later as nuusredakteur aangestel, waarna hy onderhoofredakteur word by Brandwag. In hierdie tyd begin hy om ontspanningsverhale te skryf. Hy is getroud met Wilhelmina Magdalena, alom bekend as Baby, wat op 20 September 1913 gebore is en die egpaar bly in Johannesburg. Hulle het ’n seun, William Charles, en ’n dogter, Christine Cato.
Aan die begin van 1950 nader Blaar Coetzee van Goeie Hoop Uitgewers vir Hyman met die aanbod om die maandelikse tydskrif Keur by hom te koop vir ’n bedrag van £700.[1] Die sirkulasie van die tydskrif was op daardie stadium sowat 8 000 eksemplare per maand. Die egpaar trek uit Johannesburg en vestig hulle op Baby se erfplaas Onverwacht in die Luckhoff-distrik in die Vrystaat. Hier begin hulle om die tydskrif te bemark. Hint moet alles behartig, want hy is nie net eienaar van die tydskrif nie, maar ook uitgewer, redakteur, subredakteur, vervolgverhaalskrywer, kortverhaalskrywer, advertensiebestuurder, skrywer van artikels en rubrieke en ook sirkulasiebestuurder. Baby was sy proefleser en gee raad oor wat vroue van ’n tydskrif verlang. Hul drukkers was die Diamond Field Advertiser in Kimberley, nagenoeg 160 km van Onverwacht af, ’n afstand wat hulle gereeld ter elfder ure op swak paaie moes aflê om die inhoud betyds by die drukker te kry. Die sirkulasie het aanhou groei en Hint besef hy het hulp nodig. Hy nader sy broer Boet en Sep Smidt (skrywer van vele boeke onder skuilname soos Johann van der Post, Adriaan Roodt en Donald Fouché), wat in April 1952 by hom aansluit. Hulle stig Keur Uitgewers, met Hint as hoofdirekteur met 50% aandele en Boet en Sep Smidt elk met 25% aandele. Hulle verskuif dan vanaf Onverwacht na die dorp Koffiefontein naby Luckhoff, waar hulle woon en uit die huis uit werk.
Wanneer die drukkers na Johannesburg verskuif, trek hulle in 1957 na Parys in die Vrystaat en in 1962 verskuif hulle en die drukkery na Bloemfontein. Die besigheid groei vinnig en hulle koop die tydskrif Fyngoud van Blaar Coetzee. Dit was so ’n effense stoute tydskrif met foto’s van jong meisies met vol baaiklere daarin, wat hulle later met Keur laat saamsmelt as Keur en Fyngoud.[2] Op Hint se inisiatief begin hulle ook met die weeklikse fotoverhaalboekie Kyk, wat op sy hoogtepunt sowat dertigduisend eksemplare per week verkoop. Hulle dupliseer hierdie sukses met die soortgelyke See in Engels. Intussen het Keur en Fyngoud se vlammetjie getaan, waarskynlik weens Fyngoud se “ongure” reputasie vir gewaagde foto’s. Hulle hou ’n landwye kompetisie vir ’n nuwe naam vir die tydskrif, waarna Ster gebore word, waarby Keur en Fyngoud ingelyf is. Die drukkoste neem nou drasties toe weens al die nuwe tydskrifte op die mark, terwyl dit ook baie duur was om papier van die kus af te vervoer. In die sestigerjare koop hulle dan ’n gevorderde drukpers uit Duitsland wat teen veel groter spoed die drukwerk van die tydskrifte kan doen. Hulle verskuif dus in 1963 hulle kantore na Durban, met die nuwe drukkery wat geleë is in ’n groot dubbelverdiepinggebou in die voorstad Mobeni. ’n Deel van die gebou is in kantore omskep sodat alles onder een dak was.
In Durban stig hulle Republikeinse Pers,[2] wat fotoverhale soos Kyk, See, Mark Condor, Ruiter in swart, Dr. Conrad Brand, Die saboteur, Grensvegter en talle ander uitgee.[3] Tydskrifte wat onder hulle vaandel uitgegee word, sluit in Keur, Ster, Rooi Rose, die omstrede Scope, Garden and Home en Your Family. Nadat Hint Argus-tydskrifte oorgeneem het, kry hy Personality, Femina en Farmers Weekly by. Teen 1979 trek Republikeinse Pers sowat 61% van Suid-Afrika se advertensiebegroting. Een van sy tydskrifte, Bona, is in verskeie tale gepubliseer en het op sy dag die grootste tydskrifsirkulasie in die land gehad. Hy verkoop voor sy aftrede Republikeinse Pers aan Perskor,[4] wat later weer baie van hierdie drukname verkoop aan Caxton-Uitgewers. In 1983 tree hy af en gaan boer op sy vrou se erfplaas Onverwacht. Sy vrou is op 12 September 1985 oorlede en Hint Hyman is op 20 Julie 1998 in Bloemfontein oorlede.[5][6]
Skryfwerk
wysigDewald Brink
wysigOnder die naam Dewald Brink skryf hy ontspanningslektuur. Saam met Braam le Roux skryf hy verskeie boeke in die Woeste Laeveld reeks. Al die verhale in hierdie reeks speel af in die omgewing van Barberton in die destydse Oos-Transvaal tydens die goudstormloop tydperk van 1885–1887. Johan Grimbeek is die held in Vlam van die Laeveld, Poort van trane en Vonnis van die berge, terwyl Len van Staden die held is in Spore in die dou, Beminde verraaier en Geen vergiffenis.
Anton Gewers
wysigHy skryf ook hoofsaaklik speurverhale onder die naam Anton Gewers. In Bose hart is ’n reeksmoordenaar op soek. Hy teiken elke keer ’n jong, donkerkopmeisie wie se pa ’n dokter is. Die lyke los hy in ’n tas in bagasievertrek op Johannesburg se stasie. Die jong speurder, kaptein Van Staden, kry die taak om die moordenaar te vang, maar die moordenaar bly gereeld ’n stap voor die polisie.
Publikasies
wysig| Jaar | Titel van publikasie |
|---|---|
| * | Die geheim van die slepende voetstappe |
| 1939 | En een bou ’n galg |
| 1940 | Die donker huis |
| 1941 | Die dertiende passasier
Die hoogste troef |
| 1942 | Die moord by Rus aan-see
Wrede erfenis |
| 1943 | Begrensde harte
Verskrikking uit die Ooste |
| 1944 | Pand vir genade
Die verbleikte bloedvlek |
| 1945 | Vegter by nag |
| 1949 | Die geheimsinnige hospitaal
Oë van onheil |
| 1950 | Die klowe sal getuig
Toe die aand kom Vlam van die Laeveld (saam met Braam le Roux) Die poort van trane (saam met Braam le Roux) Vonnis van die berge (saam met Braam le Roux) Spore in die dou (saam met Braam le Roux) Beminde verraaier (saam met Braam le Roux) Geen vergiffenis (saam met Braam le Roux) |
| 1951 | Met bande van bloed |
| 1955 | So ver weg die lente |
| 1967 | Hoor hoe sag loop sy |
| 1979 | Alles net vir Monica (saam met Len Anthony)
Terwyl branders ruis (saam met Len Anthony) |
| Jaar | Titel van publikasie |
|---|---|
| 1937 | Donker gange |
| 1939 | Verbeurde keuse |
| 1940 | Die moord op die kluisenaar
Vier moet sterf |
| 1941 | Diep waters |
| 1942 | Ver van die daeraad |
| 1944 | Brose harte
Rose van die winter |
| 1946 | ’n Reënboog in my drome |
| 1950 | Wie het gesondig? |
| 1967 | Paaie van die noodlot |
| 1976 | Die bose hart |
Sien ook
wysigVerwysings
wysigInternet
wysigAnder verwysings
wysig- ↑ Die geskiedenis van Hint Hyman se drukkersloopbaan is in detail uiteengesit in die artikel “Van toeka tot nou” op die Vrouekeur-webwerf: http://www.vrouekeur.co.za/artikel.aspx?id=49102&h=Van-toeka-tot-nou[dooie skakel]
- ↑ 2,0 2,1 K’rant: http://perskor.blogspot.co.za/2012/08/n-kalf-in-n-put-is-n-mooi-een.html
- ↑ Botha, Amanda “Voorloper van sepies” “Beeld” 14 Mei 2005
- ↑ Mediamense: http://mediamense.co.za/index.php?frontend_action=display_compound_text_content&item_id=3873[dooie skakel]
- ↑ Eggsa-webwerf: http://www.eggsa.org/library/main.php?g2_itemId=3040178
- ↑ Korrespondent “Fotoverhaal-pionier en uitgewer sterf” “Beeld” 22 Julie 1998
- ↑ Springbokboeke: http://www.springbokboeke.co.za/html/dewald_brink_boeke.html
- ↑ Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/np-gewers,%20anton/