Joeba

(Aangestuur vanaf Juba)

Joeba (Engels: Juba, Arabies: جوبا) is die hoofstad en grootste stad van Suid-Soedan. Die stad het 'n bevolking van 372 410 in 2011 gehad. Joeba is in 1922 gestig en is weerskante die Wit Nyl geleë. Noord van die stad vorm die Wit Nyl die Sudd, een van die wêreld se grootste vleilande en die grootste binnedelta in Afrika.[1]

Joeba

Juba
'n Lugbeeld van Joeba
'n Lugbeeld van Joeba
LandVlag van Suid-Soedan Suid-Soedan
DeelstaatCentral Equatoria
CountyJoeba
Stigting1922
Regering
 • BurgemeesterStephen Wani Michael
Hoogte
550 m (1 800 ft)
Bevolking
 • Totaal372 410
TydsoneUTC+03:00 (OAT)
Die Wit Nyl in Joeba

Die Suid-Soedanese regering is tans op soek vir 'n nuwe stad wat as hoofstad kan dien, waarvan Ramciel die gunsteling is.[2] Dit word egter deur die voortdurende Suid-Soedanese burgeroorlog bemoeilik.

Geskiedenis wysig

Onder die Egiptiese Kedivaat het Joeba gedien as die mees suidelike garnisoen van die Egiptiese leër, met slegs 'n handjievol soldate daar gestasioneer. Siekte was algemeen; soldate het dikwels siek geword weens die malaria, breinvliesontsteking en swartwaterkoors wat in die streek voorgekom het. Verkenners (Sir) Samuel en Florence Baker het die nabygeleë eiland Gondokoro as basis gebruik tydens hul ekspedisies na wat nou Suid-Soedan en Noord-Uganda is van 1863 tot 1865 en 1871 tot 1873.[3]

Die huidige stad Joeba is gestig op die terrein van 'n klein Bari-dorpie, ook genoem Joeba,[4] waar die Church Missionary Society (CMS) 'n sending en die Nugent Memorial Intermediate School in 1920–21 gestig het.[5][6][7] In die laat 1920's het Anglo-Egiptiese amptenare die inwoners van Bari beveel om te verhuis sodat 'n nuwe dorp gebou kan word om as die hoofstad van die Mongalla-provinsie te dien.[8] Die terrein is deur Anglo-Egiptiese amptenare gekies deels vanweë die teenwoordigheid van die CMS Nugent Memorial Intermediate School daar, en deels omdat dit naby riviervervoer op die Nyl is.[9][10] Groot konstruksie van die nuwe stad Joeba was teen 1927 aan die gang. Handelaars van Rejaf het in 1929 na die nuwe stad verhuis, en die goewerneur se kantoor van Mongalla is in 1930 daarheen verskuif [8]

 
Joeba in die 1930s

Griekse handelaars wat die Britse leër voorsien het, het 'n vroeë en sentrale rol gespeel in die vestiging van Joeba in die vroeë 1920's.[11] Hulle getal het nooit meer as 2 000 oorskry nie, maar vanweë hul uitstekende verhouding met die inheemse Bari-mense en die groot hoeveelheid gevolglike hulp wat hulle ontvang het, het hulle baie strukture gebou in die middestad van die Joeba-markgebied sowel as in die gebied wat die hedendaagse Britse soldate die Griekse Kwartier, vandag die klein voorstad van Hai Jalaba. Baie van hierdie strukture staan vandag nog. Openbare geboue soos die Ivory Bank, Notos Lounge, die ou Sudan Airways-gebou, Paradise Hotel, en die Nile Commercial Bank en Buffalo Commercial Bank is almal deur Grieke gebou. Griekse handelaars was verantwoordelik vir die bou van die Sentrale Bank-gebou in die middel-1940's, sowel as die Joeba Hotel in die middel-1930's.[12]

Tot 1956 was Joeba in Anglo-Egiptiese Soedan, wat gesamentlik deur die Verenigde Koninkryk en die Koninkryk van Egipte geadministreer is. Britse hoop om by die suidelike deel van Soedan met Uganda aan te sluit, is in 1947 tydens die Joeba-konferensie afgekeur, wat gelei het tot 'n ooreenkoms om noordelike en suidelike Soedan te verenig.[13] In 1955 het 'n muitery van suidelike soldate in Torit die Eerste Soedanese Burgeroorlog ontketen, wat eers in 1972 geëindig het. Tydens die Tweede Soedanese Burgeroorlog was Joeba 'n strategiese ligging wat die fokus van baie gevegte was.

In 2005 het Joeba die tussentydse setel en die hoofstad van die outonome regering van Suid-Soedan geword ná die ondertekening van die Omvattende Vredesooreenkoms (voor die ooreenkoms was Rumbek die voorgestelde tussentydse hoofstad). Met die koms van vrede het die Verenigde Nasies sy teenwoordigheid in Joeba vergroot en sy bestuur van bedrywighede in Suid-Soedan van sy vorige ligging in Kenia verskuif. Onder die leierskap van die Verenigde Nasies se Kantoor vir die Koördinering van Humanitêre Aangeleenthede, het die Verenigde Nasies 'n kamp gestig wat bekend staan as "OCHA Camp", wat gedien het as 'n basis vir baie Verenigde Nasies-agentskappe en nie-regeringsorganisasies.

 
Equatoria Toring

Joeba het op 9 Julie 2011 die wêreld se nuutste nasionale hoofstad geword toe Suid-Soedan formeel sy onafhanklikheid van die Republiek van die Soedan verklaar het. Invloedryke partye insluitend die Suid-Soedanese regering het egter ontevredenheid uitgespreek oor die stad se geskiktheid as 'n nasionale hoofstad, en die regering het voorgestel dat 'n nuwe beplande stad elders gebou word as 'n vervangingshoofstad, heel waarskynlik Ramciel in Lakes.[14]

Op 5 September 2011 het die regering aangekondig dat die hoofstad van Suid-Soedan sowat 250 km van Joeba na Ramciel, wat in die middel van Suid-Soedan geleë is, sowat 60 km vanaf Yirol West County, Lakes-staat, sou verskuif. Vanaf Junie 2020 moet die skuif nog plaasvind.

In September 2015 is byna 200 mense dood in 'n tenkwa-ontploffing in Joeba.[15]

Verwysings wysig

  1. (en) T.S. McCarthy, 1993. The great inland deltas of Africa, Journal of African Earth Sciences, vol. 17, nr. 3, bl. 275–291
  2. "South Sudan relocates its capital from Juba to Ramciel" (in Engels). Sudan Tribune. 3 September 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Februarie 2019. Besoek op 11 Augustus 2019.
  3. To The Heart of the Nile: Lady Florence Baker and the Exploration of Central Africa, by Pat Shipman
  4. Richardson, J.N. (1933). "Bari Notes". Sudan Notes & Records. 16 (2): 181–186.
  5. Keen, Rosemary (n.d.). "Church Missionary Society Archive, General Introduction and Guide to the Archive". ampltd.co.uk. Adam Matthew Publications, Pelham House. Besoek op 16 Desember 2016.
  6. Nalder, Leonard F. (1936). Equatorial province handbook. Anglo-Egyptian Sudan government memoranda. OCLC 3450641.
  7. Werner, Roland; et al. (2000). Day of devastation, day of contentment: the history of the Sudanese church across 2000 years Volume 10 of Faith in Sudan. Paulines Publications Africa. ISBN 9966215298.
  8. 8,0 8,1 Badiey, Naseem (2014). The State of Post-conflict Reconstruction: Land, Urban Development and State Building in Juba, Southern Sudan. Boydell & Brewer Ltd. p. 38.
  9. Shuichiro, Nakao (2013). "A History from Below: Malakia in Juba, South Sudan, c. 1927-1954". The Journal of Sophia Asian Studies. 31: 139–160.
  10. Brendan Tuttle (2021). "To the Juba Wharf". Juba in the Making. Juba in the Making. Besoek op 19 Julie 2021.
  11. Shuichiro, Nakao (2013). "A History from Below: Malakia in Juba, South Sudan, c. 1927-1954". The Journal of Sophia Asian Studies. 31: 139–160.
  12. Greek Community of Juba Archives
  13. Britannica, Juba, britannica.com, USA, besoek op 7 Julie 2019
  14. "New capital city for South Sudan?". Radio Netherlands. 6 Februarie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2012. Besoek op 24 Julie 2011.
  15. Rubin, Jonathan M. (2006), "Liquefied Natural Gas Tanker Truck Explosion", Disaster Medicine (Elsevier): pp. 784–785, doi:10.1016/b978-0-323-03253-7.50160-6, ISBN 9780323032537, http://dx.doi.org/10.1016/b978-0-323-03253-7.50160-6, besoek op 2021-11-09 

Eksterne skakels wysig

4°51′N 31°36′O / 4.850°N 31.600°O / 4.850; 31.600Koördinate: 4°51′N 31°36′O / 4.850°N 31.600°O / 4.850; 31.600